Ιστορία|20.03.2024 07:55

Η πρώτη ατομική βόμβα σκότωσε Αμερικανίδες έφηβες – Στο Νέο Μεξικό ακούνε «Οπενχάιμερ» και εξοργίζονται

Νίκος Τζιανίδης

Κι όμως η πρώτη ατομική βόμβα σκότωσε Αμερικανίδες έφηβες! Ιστορία γνωστή στο Νέο Μεξικό, που ακούνε «Οπενχάιμερ» και εξοργίζονται,, αλλά ο πολύς κόσμος δεν έμαθε ή καλύτερα φρόντισαν οι ειδήμονες να μην μάθουν... 

Οι Αμερικανοί «θυμήθηκαν» 80 χρόνια μετά τον Οπενχάιμερ και τίμησαν με Όσκαρ την ταινία που καταπιάστηκε με το έργο του διάσημου Φυσικού, όμως υπάρχουν κάποιοι στη Γη που δεν τον είχαν ξεχάσει ποτέ... Και δεν μιλούμε για τους Γιαπωνέζους που κάηκαν- κυριολεκτικά- από του Οπενχάιμερ τη σοφία.

Κάποιοι στις Ηνωμένες Πολιτείες, θυμούνται τους γονείς τους να δακρύζουν μπροστά από μια φωτογραφία χαμογελαστής εφήβου, να πιάνουν στα χέρια ευλαβικά, σαν να αγκαλιάζουν ένα βρέφους, μια τριμμένη μπλούζα και να ξεσπάνε σε λυγμούς…
Γιατί ο Οπενχάιμερ και η τρομακτική ανακάλυψή του δεν σκότωσαν μόνο Γιαπωνέζους πολίτες, που οι στρατοκρατική κυβέρνησή τους αρνιόταν ν α συνθηκολογήσει, σκότωσαν πρώτα από όλους Αμερικανούς πολίτες και μάλιστε εφήβους!

Το χιόνι έκρυβε θάνατο

Ήταν αχάραγα ακόμα, 05:30, στις 16 Ιουλίου του 1945, όταν η 13χρονη Μπάρμπαρα Κεντ κοιμόταν σε μια σκηνή στο Ρουιντόσο του Νέου Μεξικού. Η Μπάρμπαρα κι ακόμα 11 μαθήτριες σχολής χορού είχαν βρεθεί σε μια κατασκήνωση για να γιορτάσουν το τέλος της σεζόν…
Τα κορίτσια κοιμόνταν βαθιά όταν μια ισχυρή έκρηξη τις πέταξε κάτω από τα ξύλινα κρεβάτια τους. Οι περισσότερες κοπέλες βγήκαν τρομαγμένες έξω από τις σκηνές και για χρόνια δεν θα έφευγε από τα μάτια τους ένας ήλιος που ανέτελλε στο βάθος, αλλά από λάθος μεριά…

Λίγες ώρες αργότερα και ενώ είχε ξημερώσει για τα καλά, τα κορίτσια κοίταξαν τον ουρανό με περιέργεια: χιόνιζε; Χιόνι Ιούλιο μήνα στο Νέο Μεξικό; Έκπληκτες και κατενθουσιασμένες με το παράξενο φαινόμενο οι μικρές χορεύτριες βγήκαν στα χωράφια, πλάι τους, για να παίξουν με το… χιόνι. Και τότε παρατήρησαν ότι οι πυκνές νιφάδες που έπεφταν από τον ουρανό ήταν ζεστές!
«Το πιάσαμε στις χούφτες μας και το τρίβαμε στο πρόσωπό μας. Ήταν τόσο όμορφα. Τρέχαμε όλες χαρούμενες για να πιάσουμε αυτό που τότε νομίζαμε ότι ήταν αγνό χιόνι» θυμάται σήμερα μια από τις κοπέλες εκείνες. Και το θυμάται μόνο μία· γιατί από τις 11 χορεύτριες οι 10 δεν έζησαν ούτε μέχρι τα 30 τους, για να θυμούνται!

Πολλά χρόνια μετά η Μπάρμπαρα Κεντ- ήταν αυτή που ακόμα ζούσε και θυμόταν- έμαθε ότι εκείνο το «χιόνι» ήταν ραδιενεργά κατάλοιπα της πρώτης ατομικής βόμβας που τραυμάτισε τη Γη και σκότωσε (μακροπρόθεσμα εκείνη) ανθρώπους· όλες οι άλλες φίλες της, και η δασκάλα του χορού, δεν το έμαθαν ποτέ· απλά μάθαιναν η κάθε μια, κάθε τόσο, για τον καρκίνο που κατέτρωγε τις ζωές τους.

Και η ίδια η Κεντ διαγνωσμένη με τέσσερις διαφορετικούς καρκίνους επέζησε μέχρι τα βαθιά γεράματα για να θυμάται και να σκοτεινιάζει ο νους της. Και στο Νέο Μεξικό, βλέποντας την ταινία για τον Οπενχάιμερ καθόλου δεν συγκινήθηκαν με την ερμηνεία του Κίλιαν Μέρφι, ούτε που έδωσαν σημασία στην σκηνοθεσία του Κρίστοφερ Νόλαν, γιατί είχαν άλλα να σκεφτούν: τις χημειοθεραπείες και τις ακτινοβολίες τους, το ημερολόγιο της ζωής τους που έφθινε σκληρά και το «έγκλημά» τους: να κατοικούν τόσο κοντά στον Θάνατο που έσπειρε ο Οπενχάιμερ και η πολυπληθής ομάδα του. Γιατί δεν ήταν μόνο τα νεαρά κορίτσια κοντά στην έκρηξη· χιλιάδες άνθρωποι βρέθηκαν εκείνο το πρωινό σε ακτίνα μικρότερη των 35 χιλιομέτρων από την Κόλαση της πρώτης ατομικής βόμβας! Κι έπαθαν, αλλά έμαθαν όταν ήταν πια πολύ αργά...

Και μετά άρχισε ο Γολγοθάς

Στα χρόνια που ακολούθησαν την πρώτη δοκιμή ατομικής βόμβας, που είχε την κωδική ονομασία «Trinity» (που σημαίνει Τριάδα, Αγία ή ολέθρια….), χιλιάδες κάτοικοι στην ευρύτερη περιοχή ανέπτυξαν καρκίνους και ασθένειες που σήμερα, είναι σίγουρο ότι, προκλήθηκαν από εκείνη την έκρηξη.
Άνθρωποι που είναι γνωστοί πλέον ως «downwiders», εκείνοι που κατοικούσαν μεταξύ των οροσειρών Cascade και Rocky Mountain κυρίως στην Αριζόνα, τη Νεβάδα, το Νέο Μεξικό και τη Γιούτα αλλά και στο Όρεγκον, την Ουάσιγκτον και το Αϊντάχο και που εκτέθηκαν σε ραδιενεργή μόλυνση, αγωνίζονται εδώ και πολλά χρόνια για να αναγνωριστούν ως θύματα της ραδιενέργειας από την κυβέρνηση των ΗΠΑ.

Πιο ισχυρή από της Χιροσίμα!

Ήταν 16 Ιουλίου του 1945, όταν διενεργήθηκε το Trinity Test, με το προσωνύμιο «Gadget». Η πρώτη ατομική βόμβα εξερράγη κοντά στο Alamogordo του Νέου Μεξικού. Η συνολική ισχύ της έκρηξης ήταν 21 κιλοτόνοι, 1,5 φορές μεγαλύτερη από τη βόμβα που ισοπέδωσε τη Χιροσίμα. Η λάμψη από την έκρηξη ήταν τόσο έντονη που- όπως έχει περιγραφτεί- μπορούσε κάποιος να την δει 300 χιλιόμετρα μακριά από το χώρο δοκιμών, μέχρι το Amarillo του Τέξας! Οι κάτοικοι της περιοχής ανέφεραν ότι έπεσαν από το ωστικό κύμα, ενώ οι κτηνοτρόφοι θυμούνται ότι ζεστό «χιόνι» που σκέπασε στα βοοειδή τους και τις καλλιέργειές τους για μέρες.

Οι επικεφαλής του Manhattan Project εξέδωσαν ανακοίνωση στον Τύπο υποστηρίζοντας ότι η έκρηξη προκλήθηκε από δοκιμή πυρομαχικών και πυροτεχνικών υλικών. Και οι κάτοικοι του Νέου Μεξικού έμειναν απροστάτευτοι να διαβιούν πλάι σε τεράστιες ποσότητες επικίνδυνων ραδιενεργών υλικών. Στην πραγματικότητα, από τα περίπου έξι κιλά πλουτωνίου που βρίσκονταν στη βόμβα του Trinity Τεστ, μόνο το 1,3 κιλό εξερράγη. Τα υπόλοιπα 4,5 κιλά διέφυγαν στην ατμόσφαιρα σαν σύννεφο και κατέπεσαν στο έδαφος μολύνοντας μια περιοχή μήκους σχεδόν 300 χιλιομέτρων και πλάτους 250!

Το 2010, μια έκθεση από το Los Alamos Historical Document and Retrieval Assessment Project κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η ακτινοβολία σε πολλές περιοχές στο Νέο Μεξικό μετά εκείνη τη δοκιμή ήταν 10.000 φορές υψηλότερη τα ασφαλή επίπεδα. Το Κέντρο Ελέγχου Νοσημάτων και το Εθνικό Εργαστήριο του Λος Άλαμος διαπίστωσαν ότι οι κάτοικοι του Νέου Μεξικού ουδέποτε προειδοποιήθηκαν ή ενημερώθηκαν για τη δοκιμή, ούτε τους παρείχαν προφυλάξεις, συμβουλές ασφαλείας ή διατροφής μετά την έκρηξη.

Βρεφική θνησιμότητα στα ύψη

Μετά το Trinity Τεστ, οι τοπικοί γιατροί σε όλο το Νέο Μεξικό άρχισαν να παρατηρούν ιλιγγιώδη άνοδο στα ποσοστά βρεφικής θνησιμότητας. Μετά 70 χρόνια, αποκαλύφθηκε ότι το ποσοστό βρεφικής θνησιμότητας στο Νέο Μεξικό ήταν 56% υψηλότερο το 1945 σε σύγκριση με τα προηγούμενα χρόνια!
Τα ποσοστά καρκίνου μεταξύ των ενηλίκων άρχισαν επίσης να ανεβαίνουν τα χρόνια που ακολούθησαν το Trinity Τεστ. Μια κάτοικος από το Tularosa Basin, η Γκλόρια Χερέρα, κρατάει μια λίστα με 285 φίλους και συγγενείς της που έχουν πεθάνει από καρκίνο μετά τη δοκιμή της π΄ρωτης Βόμβας.
Κοντά 80 χρόνια έχουν περάσει από το Trinity Τεστ στο Νέο Μεξικό και για τους περισσότερους Αμερικανούς, οι πυρηνικές δοκιμές και η ραδιενέργεια είναι μόνο μια ιστορία του Ψυχρού Πολέμου. Για τους ανθρώπους, όμως, που βρέθηκαν κοντά στην Κόλαση των δοκιμών, οι καταστροφικές συνέπειες γίνονται αισθητές καθημερινά στις κοινότητές τους. Μετά δεκαετίες αγώνα για αναγνώριση, οι περισσότεροι θα είχαν παραιτηθεί. Όχι όμως οι «downwinders».

Όταν εξερράγη η Βόμβα στην κατά Νόλαν «δοκιμή», ο «Οπενχάιμερ» κοίταξε με τα γυαλιά προστασίας μέσα από ένα καταφύγιο κατασκευασμένο από ενισχυμένο σκυρόδεμα το κολοσσιαίο σύννεφο που έμοιαζε με μανιτάρι να διαχέεται στην ατμόσφαιρα. Οι κάτοικοι του Νέου Μεξικού, χωρίς γυαλιά και με μόνη προστασία τους σαθρούς τοίχους των σπιτιών τους, είδαν την Κόλαση να τους τυλίγει. Κι αυτά δεν τα έδειξε η ταινία που σάρωσε τα Βραβεία Όσκαρ… Κατά τα άλλα, στο μόνο που επικεντρώθηκε το σενάριο ήταν αν διώχτηκε ως κομμουνιστής ο Οπενχάιμερ και αν οι Αμερικανοί τον ξέχασαν. Ε, όχι λοιπόν, κάποιοι προσπαθούν κάθε μέρα να τον ξεχάσουν αλλά τα τραύματά τους και οι νεκροί τους δεν τους αφήνουν…

ατομική βόμβαΗΠΑπυρηνικές δοκιμέςπυρηνική δοκιμήειδήσεις τώραΟπενχάιμερ