Νατάσα Τσακηρίδου: Με στενοχωρεί που σήμερα δεν υπάρχουν πολλές γυναίκες στο ποντιακό τραγούδι

Στην παρέα των μελών του Συλλόγου Ποντίων Φοιτητών και Σπουδαστών Θεσσαλονίκης, η οποία σχεδόν κάθε σαββατοκύριακο διασκέδαζε στο ποντιακό κέντρο «Παρακάθ’» της Πολίχνης, το 2013, ο λυράρης Κώστας Σιαμίδης, που έπαιζε μουσική εκείνη την εποχή στο μαγαζί, διέκρινε μία γυναικεία φωνή, η οποία του έκανε εντύπωση για τις δυνατότητες και τη μελωδικότητά της. Πλησίασε το τραπέζι και πρότεινε στην 23χρονη Νατάσα Τσακηρίδου να αρχίσει να τραγουδάει μαζί του από την καινούργια σεζόν στο μαγαζί.

Η νεαρή φοιτήτρια ξαφνιάστηκε από την πρόταση, ένιωσε μεγάλη τιμή, αλλά ταυτόχρονα κι ένα αίσθημα φόβου να διαπερνάει το κορμί της.

Η αγάπη της, ωστόσο, για την ποντιακή μουσική, η οικειότητα που ένοιωθε για το συγκεκριμένο κατάστημα, αλλά και η βαθιά εκτίμησή της για τον Κώστα Σιαμίδη την έκαναν χωρίς δεύτερη σκέψη να δεχθεί την πρόταση. Μία από τις επόμενες ημέρες ανέβηκε στο πάλκο του «Παρακάθ’» και για μία ολόκληρη σεζόν τραγουδούσε ποντιακά σε αυτό –την τελευταία χρονιά που το συγκεκριμένο κατάστημα λειτούργησε ως ποντιακό κέντρο διασκέδασης.

Οκτώ χρόνια αργότερα, η 31χρονη σήμερα Νατάσα Τσακηρίδου αποτελεί μία από τις λίγες γυναίκες που κατάφεραν να εισχωρήσουν και να παραμείνουν στον ιδιαίτερα ανδροκρατούμενο μέχρι πρότινος χώρο της ποντιακής μουσικής. Στη μικρή αλλά αξιοσέβαστη μέχρι στιγμής καριέρα της κατάφερε να αποτελέσει, μεταξύ άλλων, μέλος του πολύ γνωστού συγκροτήματος ποντιακής μουσικής «Αργατεία», να συνεργαστεί με γνωστούς και καταξιωμένους μουσικούς του ποντιακού χώρου και τα τελευταία τέσσερα χρόνια να τραγουδάει στο ποντιακό σχήμα «Λεφτοκάρυα», το οποίο δημιούργησε μαζί με το λυράρη φίλο της από το Σύλλογο Ποντίων Φοιτητών και Σπουδαστών Θεσσαλονίκης Γιάννη Τσανασίδη.

Αν και δε λείπουν από το ρεπερτόριό της κι άλλοι ήχοι και μελωδίες από την ελληνική παραδοσιακή μουσική, όπως θρακιώτικα και Καφέ Αμάν, μέσα στην ψυχή της περίοπτη θέση κατέχει η κεμεντζέ και η μουσική του Πόντου, την οποία θέλει να συνεχίσει να υπηρετεί μέσα από τα «Λεφτοκάρυα». Παράλληλα, ως απόφοιτη του Τμήματος Μουσικής Επιστήμης και Τέχνης του Πανεπιστημίου Μακεδονίας, στην Κατεύθυνση Ελληνικής Παραδοσιακής (Δημοτικής) Μουσικής και με ειδίκευση στο δημοτικό τραγούδι, η Νατάσα Τσακηρίδου ήδη κάνει σε ενήλικες μαθήματα ποντιακού τραγουδιού, ενώ μεγάλος πόθος της είναι η δημιουργία εργαστηρίου διδασκαλίας ποντιακού τραγουδιού, το οποίο θα λειτουργούσε ήδη από τον Οκτώβριο του 2020, αν δεν της είχε «φρενάρει» τα σχέδια η πανδημία του κορονοϊού. Στο εργαστήρι της έχει ήδη δώσει το όνομα «Ανεμίτας», εμπνευσμένο από την ονομασία στην ποντιακή διάλεκτο των μικρών χορταριών που τα παίρνει ο άνεμος.

«Δεν είναι εύκολο να διδάξουμε παραδοσιακό τραγούδι, διότι δεν υπάρχει η εμπειρία πάνω στην οποία θα μπορέσουμε να στηριχθούμε. Δεν υπάρχουν σήμερα πολλά έτοιμα πράγματα, πάνω στα οποία θα μπορέσουμε να πατήσουμε, για να δημιουργήσουμε. Όμως, είμαστε αποφασισμένοι να το κάνουμε και θα δώσουμε όλη την ψυχή μας σε αυτό. Με στενοχωρεί που σήμερα δεν υπάρχουν πολλές γυναίκες, οι οποίες να ασχολούνται με το ποντιακό τραγούδι. Επιθυμώ και ελπίζω η παρουσία μου, αλλά και η παρουσία των υπολοίπων γυναικών που βρίσκονται στο χώρο, να αποτελέσουν το κατάλληλο έναυσμα, ώστε να ασχοληθούν περισσότερες γυναίκες με την ποντιακή μουσική. Μακάρι να σταματήσει η όποια κακοπροαίρετη κριτική που φοβίζει τα νεαρά κορίτσια και μακάρι να ανοίξουν τα μυαλά σε όλους τους τομείς», λέει με νόημα στο pontosnews η Νατάσα Τσακηρίδου.

Οι κασέτες στο αυτοκίνητο του μπαμπά

Οι φωνές και οι δοξαριές στην κεμεντζέ, μεταξύ άλλων του Στάθη Νικολαΐδη και της Σοφίας Νικολαΐδη, του Αλέξη Παρχαρίδη και των αδελφών Ιωαννίδη, του Λάζου και του Γιώργου, που ακουγόταν από κασέτες στο αυτοκίνητο του πατέρα της, σχεδόν συνέχεια κατά τις οικογενειακές εκδρομές τη δεκαετία του ΄90, χαράχθηκαν στο μυαλό και την ψυχή της μικρής τότε Νατάσας και αποτέλεσαν το πρώτο της ερέθισμα, ώστε να αποκτήσει σιγά-σιγά μία εξοικείωση με το συγκεκριμένο χώρο.

«Τραγουδούσα από μικρή, όπως όλα τα παιδιά που προτιμούν να εκφραστούν μέσα από έναν καλλιτεχνικό τρόπο. Τη ζωγραφική, το χορό, το τραγούδι και τα λοιπά. Μεγαλώνοντας, όμως, δεν το έκανα πέρα. Συνέχισα να τραγουδώ από μόνη μου, αν και οι γονείς μου ήθελαν να μου βρουν ένα δάσκαλο», λέει η Νατάσα.

Η ίδια γεννήθηκε και μεγάλωσε στη Θεσσαλονίκη, ωστόσο, στα 17 της χρόνια, στο χωριό του Πόντιου πατέρα της, το Καλαμωτό Θεσσαλονίκης, έκανε το πρώτο καθαρά ερασιτεχνικό βήμα της προς την ποντιακή μουσική. Με την παρέα φίλων της και συγγενών της –η συντριπτική πλειοψηφία της ποντιακής καταγωγής– άρχισαν να τραγουδούν ποντιακά στο πανηγύρι του Καλαμωτού αλλά και των γύρω χωριών. Νωρίτερα, βέβαια, είχε φροντίσει όλη η παρέα να εξασκήσει τις ικανότητές της στην ποντιακή μουσική στο πάρκο του χωριού αλλά και σε διάφορους χώρους διασκέδασης.

«Μέχρι τα 17 μου τραγουδούσα μόνη μου ή σε κάποια χορωδία διάφορα είδη μουσικής. Μέχρι τότε άκουγα πολύ λαϊκά ελληνικά τραγούδια, όμως, μεγαλώνοντας αντιλήφθηκα ότι δε μου ταίριαζε ακουστικά κανένα άλλο είδος μουσικής πέρα από το ποντιακό. Αυτό το κατάλαβα, όταν πήγαινα Γυμνάσιο και δοκίμασα τη φωνή μου. Είδα ότι τα ποντιακά μου κάθονται πολύ καλά στο αυτί μου και πήγα προς εκείνη την κατεύθυνση. Πόντιος είναι μόνο ο πατέρας μου. Η μητέρα μου είναι μακεδονικής και θρακιώτικης καταγωγής.

«Ξεκίνησα να τραγουδάω ποντιακά χωρίς να γνωρίζω καλά τη διάλεκτο. Ούτε τώρα έχω άνεση να μιλήσω στην ποντιακή, αν και καταλαβαίνω το 90% από όσα ακούω ή διαβάζω. Δεν έμαθα καλά ποντιακά, διότι ούτε ο πατέρας μου μπορεί να τα μιλήσει. Ακούσματα έχω μόνο από τον παππού και τη γιαγιά μου. Σήμερα επιλέγω να πω τραγούδια που καταλαβαίνω και έχω γνώση του τι λένε. Διότι έτσι μπορώ να αισθανθώ το τραγούδι», σημειώνει η Νατάσα Τσακηρίδου.

Η «Αργατεία» και τα «Λεφτοκάρυα»

Το 2008 η Νατάσα πέρασε στο τμήμα Ιατρικών Εργαστηρίων στο ΤΕΙ της Σίνδου και σχεδόν αμέσως έγινε ενεργό μέλος του Συλλόγου Ποντίων Φοιτητών και Σπουδαστών Θεσσαλονίκης. Πέντε χρόνια μετά έγινε η πρόταση του Κώστα Σιαμίδη για το «Παρακάθ’», ενώ την ίδια χρονιά της έκανε πρόταση ο Φίλιππος Κεσαπίδης να ενταχθεί στην «Αργατεία». Στο συγκεκριμένο συγκρότημα έμεινε μέχρι το 2016, ενώ ταυτόχρονα συνεργάστηκε και με άλλους μουσικούς, όπως τον Πόλυ Εφραιμίδη και τον Σεραφείμ Μαρμαρίδη.

«Αυτήν τη στιγμή ο πιο κοντινός μου συνεργάτης είναι ο λυράρης Γιάννης Τσανασίδης, με τον οποίο είμαστε φίλοι από το Σύλλογο Ποντίων Φοιτητών και Σπουδαστών Θεσσαλονίκης και συνεχίζουμε. Μαζί του αλλά και μαζί με τον Ιάκωβο Μωυσιάδη, ο οποίος παίζει πολίτικο λαούτο και ταμπουράδες, φτιάξαμε το 2017 τα «Λεφτοκάρυα». Είμαστε τα… φουντούκια», λέει με χαμόγελο η Νατάσα.

Παράλληλα, με το σχήμα «Tanzimat project» από το 2016 παίζουν και τραγουδούν μουσική Καφέ Αμάν, ενώ με το πενταμελές γυναικείο σχήμα «Ντιλγκιρούδι» από το 2017 ασχολούνται με τη θρακιώτικη μουσική. Επίσης, συμμετέχει από το 2017 στο project «Experiments» (αυτοσχεδιασμοί, ήχος, εικόνα) και από το 2017 στο μουσικό σχήμα ελληνικής παραδοσιακής μουσικής «Της λεμονιάς τα κατάρτια»

«Η ψυχή μου, ωστόσο, βρίσκεται στην ποντιακή μουσική. Τα «Λεφτοκάρυα» με αντιπροσωπεύουν απόλυτα και θέλουμε να δούμε πώς μπορεί να σταθεί η ποντιακή μουσική στον 21ο αιώνα. Δεν μπορούμε να τραγουδήσουμε και να παίζουμε όπως ο Χρύσανθος Θεοδωρίδης ή ο Νίκος Παπαβραμίδης και θέλουμε να φέρουμε την ποντιακή μουσική στο σήμερα. Είναι δύσκολο αυτό, γιατί θέλει πολύ γνώση, φαντασία και λεπτούς χειρισμούς. Επειδή δε χρησιμοποιούμε μόνο παραδοσιακά ποντιακά μουσικά όργανα, δε φοβόμαστε, μήπως κατηγορηθούμε ότι αλλοιώνουμε τη μουσική παράδοση του Πόντου.

Έχω μάθει να μην ακούω αρνητικά σχόλια από ανθρώπους που δεν γνωρίζω, γιατί κάποιοι θέλουν απλώς να ακουστεί η γνώμη τους. Ωστόσο, φυσικά και θα συμβουλευτώ αυτούς που έχουν γνώση της μουσικής και τα παράδοσης. Δεν μας ενδιαφέρει, αν κάποιοι μας θεωρούν νεωτεριστές. Θέλουμε να εκφράσουμε αυτό που βγαίνει από μέσα μας.

«Ξέρουμε ότι είναι πολύ δύσκολο να φέρουμε την ποντιακή μουσική στο σήμερα και ξέρουμε ότι είναι πολύ δύσκολο να παίξουμε ποντιακή μουσική με πολίτικο λαούτο και ταμπουράδες, διότι δεν υπάρχουν παλαιότερα ακούσματα. Γι’ αυτό βρισκόμαστε σε μία συνεχή αναζήτηση. Σκάβουμε συνεχώς», υπογραμμίζει η Νατάσα Τσακηρίδου.

Στα πλαίσια του προγράμματος Erasmus+ η Νατάσα Τσακηρίδου φοίτησε στο Κρατικό Ωδείο Τούρκικης Μουσικής του Ege University στη Σμύρνη, με αντικείμενα το τούρκικο παραδοσιακό τραγούδι και το καβάλι (2018-2019).

(*Όλες τις φωτογραφίες παραχώρησε για τις ανάγκες δημοσίευσης της συνέντευξης η Νατάσα Τσακηρίδου)

Πηγή: pontosnews.gr