Θάνος Μικρούτσικος: Ο μεγάλος δημιουργός που μετέτρεψε την ποίηση σε μουσική

Ο Θάνος Μικρούτσικος υπήρξε ένας από τους κορυφαίους σύγχρονους Έλληνες συνθέτες, με πολυποίκιλο έργο που κάλυψε σχεδόν όλα τα είδη της μουσικής.

Το μουσικό ταξίδι, η πολιτική πορεία και η παγκόσμια καταξίωση

Από όπερες και συμφωνική μουσική έως μουσική δωματίου, θέατρου και κινηματογράφου, ο Θάνος Μικρούτσικος άφησε ανεξίτηλο στίγμα στην ελληνική καλλιτεχνική σκηνή. Ιδιαίτερα αναγνωρισμένος είναι για τη συμβολή του στο έντεχνο ελληνικό τραγούδι, με εκατοντάδες μελοποιήσεις σε στίχους Ελλήνων και ξένων ποιητών.

Παράλληλα, διακρίθηκε ως πολιτιστικός μάνατζερ, ιδρύοντας το Φεστιβάλ Πατρών και συμμετέχοντας σε σημαντικά πολιτιστικά εγχειρήματα όπως το «Πάτρα Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης», το Φεστιβάλ Αθηνών και το «Αθήνα 2004». Ενεργός πολιτικά, υπήρξε ενταγμένος σε διάφορες εκφάνσεις της κομμουνιστικής Αριστεράς, ενώ τη δεκαετία του ’90 συμπορεύτηκε με το ΠΑΣΟΚ και διετέλεσε αναπληρωτής υπουργός Πολιτισμού (1993-1994) και υπουργός Πολιτισμού (1994-1996) στην κυβέρνηση του Ανδρέα Παπανδρέου.

Ο Θάνος Μικρούτσικος γεννήθηκε στην Πάτρα στις 13 Απριλίου 1947, σε μουσικό και πνευματικό περιβάλλον. Σπούδασε πιάνο, θεωρία και αρμονία στη Φιλαρμονική Εταιρεία Πατρών και στο Ελληνικό Ωδείο, ενώ παράλληλα ολοκλήρωσε τις σπουδές του στο μαθηματικό τμήμα του Πανεπιστημίου Αθηνών. Μελέτησε επίσης σύνθεση με τον Γ. Α. Παπαϊωάννου, ξεκινώντας να συνθέτει στα τέλη της δεκαετίας του 1960.

Το 1975 εμφανίστηκε για πρώτη φορά στη δισκογραφία με τον δίσκο «Πολιτικά τραγούδια», μελοποιώντας ποιήματα του Ναζίμ Χικμέτ και του Βολφ Μπίρμαν. Ακολούθησαν έργα που μελοποιούσαν ποιήματα μεγάλων δημιουργών όπως ο Γιάννης Ρίτσος, ο Μάνος Ελευθερίου και ο Μπέρτολτ Μπρεχτ, ενώ η «Καντάτα για τη Μακρόνησο» θεωρείται έργο-σταθμός για την εποχή, τόσο για την πειραματική της χρήση της ατονικής μουσικής όσο και για τη ριζοσπαστική θεματολογία της.

Το 1979 κυκλοφόρησε ο δίσκος «Σταυρός του Νότου», με ποίηση Νίκου Καββαδία, που τον καθιέρωσε στο ευρύ κοινό και θεωρείται σήμερα ένα από τα διαμάντια της ελληνικής δισκογραφίας, με πωλήσεις που ξεπερνούν τα δύο εκατομμύρια αντίτυπα. Στη συνέχεια μελοποίησε Γιάννη Ρίτσο, Άλκη Αλκαίο, Κώστα Τριπολίτη, Φρανσουά Βιγιόν, Κωνσταντίνο Καβάφη και άλλους, ενώ συνεργάστηκε με κορυφαίους Έλληνες και ξένους ερμηνευτές, όπως η Μαρία Δημητριάδη, η Χάρις Αλεξίου, ο Μανώλης Μητσιάς, ο Δημήτρης Μητροπάνος και η Ιταλίδα Μίλβα.

Μεγάλο μέρος του έργου του καταλαμβάνει η μουσική για το θέατρο και πειραματικά ατονικά και ηλεκτρονικά έργα, ενώ έχει συνεργαστεί με σκηνοθέτες σε διεθνείς παραγωγές που παρουσιάστηκαν σε πόλεις όπως το Λονδίνο, το Παρίσι, οι Βρυξέλλες, το Σικάγο και το Μπουένος Άιρες. Το 2002 τιμήθηκε για τη μουσική του στο θέατρο με το βραβείο «Δημήτρης Μητρόπουλος».

Ο Θάνος Μικρούτσικος έφυγε από τη ζωή στις 28 Δεκεμβρίου 2019, σε ηλικία 72 ετών, αφήνοντας πίσω του ένα πλούσιο και πολυσχιδές έργο που διαμόρφωσε την ελληνική μουσική και πολιτιστική σκηνή για πολλές γενιές. Απέκτησε τέσσερα παιδιά από τους τρεις γάμους του.