10 τρόποι να ενισχύσετε τη συναισθηματική σας νοημοσύνη

Η συναισθηματική νοημοσύνη αποτελεί μια ευρεία έννοια με βαρύνουσα σημασία για την επίτευξη της ευτυχίας. Σε γενικές γραμμές μπορούμε να πούμε πως αναφέρεται στην ικανότητα του ατόμου να αναγνωρίζει και να διαχειρίζεται αποτελεσματικά τα συναισθήματά του, να κατανοεί τα συναισθήματα των ανθρώπων γύρω του αλληλεπιδρώντας αρμονικά μαζί τους, να αναζητά κίνητρα στην καθημερινότητά του και να προσηλώνεται με αυτοπειθαρχία και αυτοπεποίθηση στους στόχους του. Παρά το γεγονός ότι δεν έχουν όλοι οι άνθρωποι αναπτυγμένη συναισθηματική νοημοσύνη, τα ενθαρρυντικά νέα είναι πως υπάρχουν τρόποι να βελτιώσουμε τις δεξιότητές μας και να απολαύσουμε ουσιαστικότερες προσωπικές και επαγγελματικές σχέσεις.

1. Αναγνωρίστε και αποδεχτείτε τα συναισθήματά σας

Έχετε νιώσετε πολλές φορές πως τα συναισθήματά σας ελέγχουν αντί να τα ελέγχετε; Αυτό πιθανότατα συμβαίνει γιατί δεν τα αναγνωρίζετε εγκαίρως ή επειδή δεν τους δίνετε τη δέουσα σημασία. Ζούμε άλλωστε σε μια κοινωνία που συχνά μας μαθαίνει να υποβαθμίζουμε την ψυχική μας υγεία. Ωστόσο, εσείς πάρτε μια βαθιά ανάσα και παρατηρήστε με ειλικρίνεια τον εαυτό σας: Νιώθετε θυμό, λύπη ή άγχος; Eίναι απολύτως φυσιολογικό. Μην προσπαθείτε να διώξετε τα δυσάρεστα συναισθήματα αλλά αντίθετα αναγνωρίστε τα εγκαίρως, αγκαλιάστε τα, βιώστε τα χωρίς καμία διάθεση αυτοκριτικής και ύστερα αφήστε τα να φύγουν.

2. Εξασκηθείτε στον αυτοέλεγχο

Αφού αναγνωρίσατε τα συναισθήματά σας, μάθετε να τα διαχειρίζεστε. Βάλτε όρια στις σχέσεις σας και αντιμετωπίστε αποτελεσματικά τις μεταπτώσεις στη διάθεσή σας. Εάν, για παράδειγμα, ξέρετε πως έχετε συχνά ξεσπάσματα θυμού, την επόμενη φορά που κάτι θα σας εξοργίσει δώστε στον εαυτό σας χρόνο να ηρεμήσει. Μπορεί να διαπιστώσετε πως έπειτα από λίγο διαχειρίζεστε με μεγαλύτερη ψυχραιμία την ένταση και συνεπώς αποφεύγετε αποτελεσματικότερα τις συγκρούσεις. Εάν είστε αγχώδεις, μην ενδίδετε στα σενάρια καταστροφής που γεννά το άγχος. Αντίθετα, βρείτε τρόπους να χαλαρώσετε το σώμα σας: κάντε διαλογισμό, ακούστε χαλαρωτική μουσική, ασκηθείτε.

3. Επιδιώξτε τις αλλαγές

Οι συναισθηματικά νοήμονες άνθρωποι δεν φοβούνται τις καινούριες προκλήσεις. Αντίθετα τις βλέπουν σαν μια ευκαιρία να βιώσουν νέες, ενδιαφέρουσες εμπειρίες και να αποκομίσουν τα μέγιστα από αυτές. Μην αγκιστρώνεστε, λοιπόν, στη ρουτίνα. Προκαλέστε τον εαυτό σας να ξεκινήσει νέα χόμπι, αφήστε τη δουλειά που δεν σας ικανοποιεί, μετακομίστε στη γειτονιά που πάντα επιθυμούσατε. Όταν εκτίθεστε σε διαφορετικές συνθήκες, τότε εξασκείτε την προσαρμοστική σας ικανότητα και αναπτύσσετε τη συναισθηματική σας νοημοσύνη

4. Καλλιεργήστε τις επικοινωνιακές σας δεξιότητες

Ίσως είστε ντροπαλοί και δυσκολεύεστε να συνδεθείτε με τους άλλους. Ενδεχομένως να αισθάνεστε πως δεν ανοίγετε εύκολα μια συζήτηση ή ότι η αυτοεικόνα σας απειλείται από μια ενδεχόμενη διαφωνία. Είναι όμως σημαντικό να διευρύνετε τον κοινωνικό σας κύκλο, κάνοντας ένα βήμα τη φορά. Αρχικά, πλησιάστε ανθρώπους με παρόμοια ενδιαφέροντα που θα σας τονώσουν την αυτοπεποίθηση και στη συνέχεια εξοικειωθείτε με μεγαλύτερες ομάδες ατόμων. Δώστε προσοχή στη γλώσσα του σώματος, καθώς σύμφωνα με ειδικούς καθορίζει σε μεγάλο βαθμό την εικόνα που διαμορφώνουν οι άλλοι για μας. 

5. Αναπτύξτε ουσιαστικές σχέσεις με τους γύρω σας

Κι αφού αναπτύξατε την κοινωνικότητά σας, βεβαιωθείτε πως δεν είστε προσκολλημένοι μόνο στις δικές σας ανάγκες. Επιδιώξτε να γνωρίσετε ουσιαστικά τους ανθρώπους γύρω σας και αναπτύξτε την ενσυναίσθησή σας και ακούγοντάς τους με αληθινή προσοχή. Παρατηρήστε τη συμπεριφορά όσων συναναστρέφεστε, αποκωδικοποιήστε τα βαθύτερα συναισθήματά τους και πλησιάστε τους χωρίς επικριτική διάθεση. Ένα από τα χαρακτηριστικά του συναισθηματικά νοήμονος ανθρώπου είναι το γεγονός ότι δίνει χώρο και χρόνο στους άλλους να εκφράσουν την αλήθεια τους

6. Εμπνευστείτε

Βρείτε έναν μεγάλο στόχο, κάτι που σας βοηθά να ξυπνάτε με ενθουσιασμό κάθε πρωί. Ίσως πάντα σας άρεσε το γράψιμο. Τι περιμένετε λοιπόν; Γράψτε! Λατρεύετε την κηπουρική; Ξεκινήστε να ασχολείστε ενεργά μ’ αυτήν. Κυνηγήστε τα όνειρα σας, όποια και αν είναι, γιατί αυτά ακριβώς θα σας τροφοδοτήσουν με αισιοδοξία και ενέργεια. Επιμείνετε στην προσπάθειά σας να αλλάξετε τη ζωή σας προς το καλύτερο και γεμίστε την καθημερινότητά σας με δραστηριότητες πους σας προσφέρουν χαρά.

7. Συμφιλιωθείτε με την αποτυχία

Μην επιδιώκετε την τελειότητα, καθώς είναι χάσιμο χρόνου και ενέργειας να κυνηγάτε κάτι που ουδέποτε θα φτάσετε. Η θνητή φύση είναι ατελής, αλλά η μεγαλύτερη ομορφιά του ανθρώπου βρίσκεται στην ικανότητα να μαθαίνει από τα λάθη του. Τολμήστε λοιπόν, ακόμη κι αν αποτύχετε. Η αποτυχία δεν σας καθορίζει! Αντίθετα, είναι ένδειξη ότι δεν παραμένετε στάσιμοι, ότι αναμετριέστε στα ίσια με τον φόβο, ότι εξερευνάτε τις άπειρες δυνατότητές σας. Κάθε αποτυχία, άλλωστε, σας κάνει πιο σοφούς και σας φέρνει πιο κοντά στη στιγμή της επιτυχίας.

8. Εξασκηθείτε στην αυτογνωσία

Να έχετε μια ρεαλιστική εικόνα του εαυτού σας. Γράψτε σε ένα χαρτί τα δυνατά και τα αδύνατα σημεία σας. Εάν έχετε επίγνωση σε ποιους τομείς τα καταφέρνετε, τότε μπορείτε να χρησιμοποιήσετε αυτή την πολύτιμη γνώση προς όφελός σας, βελτιώνοντας τις διαπροσωπικές σας σχέσεις και αυξάνοντας τις επαγγελματικές σας επιδόσεις. Θυμηθείτε πως τα αδύνατα σημεία σας αποτελούν ευκαιρίες διεύρυνσης του εαυτού σας. Εάν, για παράδειγμα, ξέρετε πως οι οργανωτικές ικανότητες είναι η αχίλλειος πτέρνα σας, τότε μπορείτε να μάθετε τεχνικές για να τις βελτιώσετε.

9. Δεσμευτείτε στην προσπάθειά σας

Η συναισθηματική νοημοσύνη είναι μια διαρκής προσπάθεια να μάθουμε καλύτερα τον εαυτό μας και τους άλλους. Μην περιμένετε, λοιπόν, να τα καταφέρετε αμέσως. Οι αλλαγές πραγματοποιούνται πάντοτε αργά και απαιτούν επιμονή. Μια καλή ιδέα είναι να βάλετε τους στόχους σας σε χρονικά πλαίσια (π.χ. σε 6 μήνες θέλω να νιώθω λίγο πιο άνετα στις δημόσιες ομιλίες) και να παρακολουθήσετε την πορεία προόδου σας. Θα υπάρξουν πισωγυρίσματα και στιγμές απογοήτευσης, αλλά με σταθερά βήματα θα τα καταφέρετε.

10. Λάβετε ανατροφοδότηση από το περιβάλλον σας

Στην προσπάθειά σας να ενισχύσετε τη συναισθηματική νοημοσύνη σας, είναι σημαντική η ανατροφοδότηση από τους γύρω σας. Ζητήστε από ανθρώπους που εμπιστεύεστε να σας μιλήσουν ειλικρινά για τα σημεία πάνω σας που τους δυσκολεύουν και δείτε την εποικοδομητική κριτική τους σαν τροφή για σκέψη και ευκαιρία για δράση. Εάν, για παράδειγμα, ένας φίλος σας πει «Θα ήθελα να με ακούς πιο προσεκτικά όταν μιλάω για τα προβλήματά μου», δεν σημαίνει πως είστε απαίσιοι φίλοι αλλά ότι πιθανότατα χρειάζεστε λίγο περισσότερη εξάσκηση στην ενεργητική ακρόαση.

[Το κείμενο δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Open Life, που κυκλοφόρησε με το Έθνος της Κυριακής, 26 Ιανουαρίου]