Γενικεύοντας

Στην ευρωπαϊκή Βαβέλ των συνθέσεων και των αντιθέσεων, ο «κακός» Γερμανός, ο «τεμπέλης» Ελληνας, ο «μαφιόζος» Ιταλός, ο «σοβινιστής» Γάλλος, ο «ψυχρός» Ολλανδός και πολλοί άλλοι «συγκατοικούν» υπό τη σκέπη της Ενωσης και ζουν εν ειρήνη εδώ και περίπου 70 χρόνια. Το μεγαλύτερο διάστημα στην Ιστορία της Ευρώπης.

Σήμερα, οικονομικά και πολιτικά ελλείμματα μιας Ενωσης που παρέμεινε ατελής ανεβάζουν κατακόρυφα το θερμόμετρο και οι μεγάλες ευρωπαϊκές πρωτεύουσες «βράζουν»: Ενα κύμα λαϊκισμού, ισχυρής, μεσαίας και μικρής έντασης ανά χώρα, χτυπά την ΕΕ και «παγώνει» την καρδιά της, τις Βρυξέλλες. Ουδείς λογικός πιστεύει πως μετά τις ευρωεκλογές το τοπίο θα είναι καλύτερο. Το ερώτημα είναι περισσότερο πόσο θα μαυρίσει το τοπίο όταν, τον Μάιο, η ψήφος στις ευρωεκλογές μεταφραστεί σε έδρες στο Ευρωκοινοβούλιο.

Στο διχασμένο μέτωπο λαϊκιστών-«αντιευρωπαϊστών» και ευρωπαϊστών, μέχρι στιγμής η πρώτη κατηγορία καταφέρνει να απαντήσει με τον πιο απλοϊκό τρόπο στους σύγχρονους φόβους μιας μεγάλης μερίδας της μεσαίας τάξης στην Ευρώπη, μιας κρίσιμης μάζας που θα κρίνει τις κάλπες τον Μάιο, καλώς ή κακώς.

Σε αυτό το περιβάλλον, παλιές και σύγχρονες αντιθέσεις φουντώνουν, η ιστορία και το μέλλον μπλέκονται σε έναν επικίνδυνο χορό. Ο «κακός» Γερμανός, ο «τεμπέλης» Ελληνας, ο «μαφιόζος» Ιταλός, ο «σοβινιστής» Γάλλος, ο «ψυχρός» Ολλανδός και πολλά άλλα απερίσκεπτα, γενικευμένα κλισέ, επανέρχονται δυναμικά. «Ετσι είναι οι Ελληνες - όλοι οι Ελληνες», «έτσι είναι οι Γερμανοί, όλοι οι Γερμανοί», οι Ισπανοί, οι Γάλλοι, οι Πορτογάλοι, οι Ιταλοί και πάει λέγοντας. Λαοί και προσωπικότητες ομαδοποιούνται -και στοχοποιούνται- σε έναν κουβά.

Μπορεί όντως τα ιστορικά βιώματα ενός λαού, η κοινή εκπαίδευση, η θρησκεία, η παράδοση του, να κτίζουν συνήθειες και πρακτικές. Είναι δε βέβαιο πως η Ευρώπη έχει φθάσει στα σημερινά αδιέξοδα με ευθύνη -κυρίως- των πολιτικά και οικονομικά ισχυρών κρατών. Είναι όμως άδικες και επικίνδυνες οι ταμπέλες, οι απλουστεύσεις και οι χαρακτηρισμοί ολόκληρων λαών με τέτοιο τρόπο. Είναι η τέλεια συνταγή για να ακυρώσει κανείς όσους σε κάθε χώρα και κοινωνία επιμένουν να φιλτράρουν, να ενημερώνονται, να αξιολογούν, να αναγνωρίζουν τα λάθη τους και τα λάθη των χωρών τους και να λειτουργούν εποικοδομητικά, ως προοδευτικοί, δημοκρατικοί πολίτες. Ας ελπίσουμε στον «στρατό» αυτόν να ανήκουν πολλοί.