Σύγχρονος Πολιτισμός: Ενα σταυρο?λεξο για δυνατου?ς λυ?τες...

Ο πολιτισμός δεν υπήρξε πάντα αθώος ως έννοια, ούτε οι εν ονόματί του εξαγγελίες. Πρόσφατα, η υπουργός Πολιτισμού ανακοίνωσε «μέτρα στήριξης» της σύγχρονης καλλιτεχνικής δημιουργίας, εστιάζοντας ταυτόχρονα σε χρόνιες παθογένειες, όπως η «αχαρτογράφητη πανσπερμία και η αδήλωτη εργασία». Μια κυνική ομολογία κρατικής ανεπάρκειας που επιχειρεί δημιουργία εντυπώσεων και άλλοθι για τον ουσιαστικό αποκλεισμό των φορέων και φυσικών προσώπων που συγκροτούν την πραγματική πολιτιστική αγορά και το εργασιακό της περιβάλλον.

Η γενικόλογη επανάληψη των λέξεων Πολιτισμός (και όχι Τέχνη), κρατικοί - εποπτευόμενοι φορείς (και όχι πολιτιστικές επιχειρήσεις, καλλιτέχνες, εργαζόμενοι) καθόρισε ευθέως ανάλογα και τη διανομή: ∆ιπλασιασμός επιχορηγήσεων σε κλειστούς φορείς (με ήδη καλυμμένες πάγιες ανάγκες), ειδικά προγράμματα και έκτακτη ενίσχυση σε ΑΜΚΕ, δίχως μάλιστα την υποχρέωση απολογισμού (οι αμφιλεγόμενες, Αστικές Μη Κερδοσκοπικές Εταιρείες, σύμβολα της θεσμοθέτησης του ρουσφετιού).

Η ραχοκοκαλιά των σκηνικών τεχνών, ο ιδιωτικός τομέας, ευελπιστεί ως επαίτης στα πιθανά ψίχουλα ενός ήδη λεηλατημένου μπουφέ. Αν περισσέψουν και υπό όρους...

Αν επιτρέψει η υγειονομική καμπύλη τις «μικρές εκδηλώσεις» του ΥΠ.ΠΟ. (άραγε σε αυτές δεν μεταδίδεται ο ιός;), αν οι διοργανωτές - εποπτευόμενοι φορείς (πάλι!) σε επιλέξουν, αν οι δήμοι παραχωρήσουν ατελώς θέατρα (και όχι το κράτος!), αν το φεστιβάλ αφήσει ημερομηνίες (η εγωιστική εξουσία απέναντι στην επιβίωση;), αν, αν, αν...

∆αιμονοποίηση της ιδιωτικής πρωτοβουλίας από μια φιλελεύθερη κυβέρνηση, όταν ακόμη και η Αριστερά ζητά τη στήριξη των πολιτιστικών επιχειρήσεων. Η πολιτιστική αγορά εγκλωβίζεται σε διλήμματα-παγίδες, δήθεν ανοιχτή, εξαιρούμενη από τα μέτρα και καταδικασμένη σε καθεστώς ουσιαστικής απαγόρευσης. Στον Πολιτισμό, το βασικό ζητούμενο ήταν πάντα η άποψη, η πρόταση. Στη σημερινή συγκυρία, ένας χάρτης εξόδου. Ιστορικό το έλλειμμα μιας χώρας δίχως συγκροτημένη εθνική πολιτιστική πολιτική, δίχως στρατηγική, που χρόνια αρκέστηκε σε ευφημισμούς περί δημοσίου αγαθού, καταργώντας συνειδησιακά την εργασία της τέχνης και μεταλλάσσοντας το πολιτιστικό προϊόν σε προεκλογικό παντεσπάνι τζάμπα κατανάλωσης!

Κι εμείς; Εμείς του χώρου, τι κάνουμε τώρα; Πρώτη φορά μόνοι μας, χωρίς τους απαραίτητους πρόθυμους βαρβάρους; Μα τα αυτονόητα!

Πρώτον, να αποβάλουμε τις αυταπάτες μας συνειδητοποιώντας την απόσταση μεταξύ επιθυμητού και εφικτού, σε ένα αντικείμενο που εδράζεται απόλυτα στην κοινωνική συνάθροιση.

∆εύτερον, να αποφύγουμε την επιχειρούμενη σαλαμοποίησή μας, απαιτώντας δυναμικά από την πολιτεία την άρση της καθολικής αποκλήρωσής μας. ∆ομώντας ευρείες κοινωνικές συμμαχίες, αφού και το κοινωνικό σύνολο κινδυνεύει με πνευματική αποκλήρωση. ∆ιεκδικώντας την ένταξή μας σε όλο το φάσμα στήριξης – οικονομικές ενισχύσεις, ελαφρύνσεις, εξαγγελθέντα προγράμματα. ∆ιεκδικώντας χώρο δράσης στο νέο περιβάλλον, αξιοποιώντας είτε νέα εργαλεία (ψηφιακά;) είτε δοκιμασμένα (π.χ. εργατι- κά εισιτήρια). Λαμβάνοντας πρωτοβουλίες για τομές και διαρθρωτικές αλλαγές που θα ξεκαθαρίσουν το επιχειρη- ματικό και το εργασιακό τοπίο, όπως η καταγραφή και η σύνταξη μητρώων.

Τρίτον, αποδεικνύοντας πως Πολιτισμό δεν παράγει καμία κρατική γραφειοκρατία, αλλά μόνον ο άνθρωπος, να επανεφεύρουμε με δημιουργική φαντασία τουλάχιστον ένα μέρος της δουλειάς μας.

Ναι, είναι ένα σταυρόλεξο για δυνατούς λύτες.
Το ζήτημα είναι αν αυτοί είμαστε εμείς!