Αιµοβόρικη παρακµή και οι νταήδες των φυλακών…

Αν κάποιος πρέπει να επιλέξει µόνον τρία δηµόσια κτίρια στα οποία αντανακλώνται όλοι οι δείκτες της ποιότητας ζωής µιας κοινωνίας, πόσω µάλλον της ελληνικής, δεν χρειάζεται να ψάξει ιδιαιτέρως. Αρκεί να πάρει ένα πανεπιστήµιο, ένα νοσοκοµείο και µία φυλακή και να έχει καθαρό βλέµµα χωρίς προκαταλήψεις, προαποφασισµένες απόψεις εµποτισµένες µε συναισθηµατικούς αυτοµατισµούς και αντανακλαστικά οργής.

Όσο αδύνατον και αν ακούγεται ή και αν εντέλει είναι, η µαζική αντιµετώπιση τέτοιου είδους εγκληµατικών συµπεριφορών λειτουργεί ως δείκτης στο χρηµατιστήριο πολιτισµικών και κοινωνικών αξιών. Οποια εκ του ασφαλούς κριτική κάνουµε οι «απ’ έξω από τον χορό», δεν µπορούµε να µη σταθούµε στη σκηνή. Ο προφυλακισµένος αµυνόµενος, µε τα χέρια να καλύπτει το πρόσωπο, να εκλιπαρεί και γύρω του οι νταήδες που επιβάλλουν τον δικό τους νόµο. Ισως µε τα ίδια χέρια αυτός ο νεαρός να έχει σκοτώσει, αυτό θα διερευνήσει η ∆ικαιοσύνη. Και αυτή θα τον τιµωρήσει αν αποδειχτεί η ενοχή του.

Μια αίσθηση αιµοβόρικης παρακµής µαζί µε αυτή του µακάβριου πάθους έβγαινε από αυτές τις εικόνες. Και µαζί µε αυτό το πάθος του πρωτανθρώπου που κυριαρχεί µε τη σωµατική του δύναµη βάσει ενός πολύπλοκου εθιµικού δικαίου που νοµίζει ότι υπηρετεί, έβγαινε ακόµα µία πιο µαζική εκδοχή της παρακµής. Η αίσθηση της µαζικής απόλαυσης, του ηδονικού διαµοιρασµού των εικόνων αυτών, που δεν είχε σχέση µε την ενηµέρωση ή την πληροφόρηση, αλλά µε το χάιδεµα των ενστίκτων, της αρένας των διψασµένων για αίµα θεατών.

Ο υπόκοσµος των φυλακών, όπως κάθε υπόκοσµος, δεν κάνει τίποτα περισσότερο από το να εκµεταλλεύεται τα κενά που αφήνει ο κανονικός κόσµος, αυτός µε τους κανόνες, δηλαδή. Όσο µεγαλύτερα αυτά τα κενά, τόσο περισσότερος ελεύθερος χώρος για παραβατικές συµπεριφορές. Πόσω µάλλον σε έναν τόσο ιδιαίτερο µικρόκοσµο. Και, για να µη µακρηγορούµε, ούτε και η εφαρµογή των κανόνων -αυτή καθ' αυτή- µπορεί να λειτουργήσει αποτρεπτικά.

Η λειτουργία των κοινωνιών, δυστυχώς, συµπεριλαµβάνει αυτές τις συµπεριφορές. Και των δολοφόνων και των άλλων εγκληµατιών που νοµίζουν ότι τους τιµωρούν επιβάλλοντάς τους τη βία και τον εξευτελισµό εντός του ήδη φυλακισµένου κόσµου τους. Η παρακµή των «απ’ έξω», όµως, µαρτυρά ότι µοιράζεται µε τους «από µέσα» την ίδια δοµική ανάγκη. Την ίδια αίσθηση. Όχι να σκέφτονται αν είναι σωστό ή λάθος. Αλλά να ικανοποιούνται από τη λάθρα απόλαυση ότι ανήκουν στο ίδιο σύστηµα. ∆εν έχει σηµασία ποιο…