«Ναι» μεν, αλλά...

Είναι βέβαιο ότι δεν έχει τη δημοκρατική νομιμοποίηση που επιζητούσε για τη Συμφωνία, αφού μόλις λίγο περισσότεροι από 1 στους 3 πολίτες του γειτονικού κράτους προσήλθαν στις κάλπες. Βέβαια στην πράξη ποτέ η συμμετοχή σε εκλογές στα Σκόπια δεν ξεπέρασε πολύ το 60%. Εκατοντάδες χιλιάδες μετανάστευσαν εκτός Σκοπίων αναζητώντας καλύτερη ζωή. Το αποτέλεσμα ως προς τη συμμετοχή, αποτελεί μία ήττα των δυτικών δυνάμεων. Και μία νίκη των σκληρών εθνικιστών που πιστεύουν ότι είναι οι γνήσιοι και μόνοι Μακεδόνες. Τα εβδομήντα χρόνια που καλλιεργείται ως κρατική ιδεολογία ο «Μακεδονισμός» οδήγησαν στη δημιουργία, de facto, μιας φενακισμένης, δηλαδή ψευδούς, εθνικής συνείδησης που κυριαρχεί απ’ ότι φαίνεται και αυτή από ότι δείχνει η μικρή συμμετοχή στο δημοψήφισμα, βάζει τη σφραγίδα της. Διπλωματικά, το αποτέλεσμα οπωσδήποτε είναι μια νίκη της πολιτικής της Ρωσίας που θέλει να κρατήσει τα Σκόπια εκτός ΝΑΤΟ. Ταυτόχρονα όμως και μία ήττα των Αλβανών των Σκοπίων, που έβλεπαν μέσα από την εφαρμογή της Συμφωνίας το μέλλον τους στην Ευρωπαϊκή Ένωση κάτι που θα οδηγούσε σε σταθερότητα την ευρύτερη περιοχή. Αντίθετα τώρα ενδέχεται στο μέλλον να θέσουν και αυτοί θέματα αυτονομίας, όπως οι ομοεθνείς τους στο Κόσοβο και να συμμετέχουν με κάποιον άδηλο για την ώρα τρόπο, στο διατυπωμένο από αρκετές αλβανικές πλευρές, όραμα της Μεγάλης Αλβανίας. Η εμπλοκή στα Σκόπια, δείχνει ότι η Ευρώπη δεν είναι πια ελκυστική για τους λαούς της. Η Ενωμένη Ευρώπη ως ένα άθροισμα χωρών που κάποτε πίστευαν ότι μπορεί να δημιουργήσουν τις Ηνωμένες Πολιτείες της Ευρώπης. Τώρα το «μένουμε Ευρώπη» δυστυχώς πεθαίνει. Ουγγαρία, Πολωνία, Αυστρία, τώρα Σκόπια, πριν Ιταλία, πιο πριν η Γαλλία και τώρα και πριν το AfD στη Γερμανία, οι δυσάρεστες εκπλήξεις στη Σκανδιναβία. Το σύνθημα «η Ελλάδα ανήκει στους Έλληνες» ίσως να είναι παλιό, αλλά αποκτά σίγουρα νέο ενδιαφέρον. Και μάλιστα μεγάλο. Τόσο μεγάλο που είναι εγκληματικό για το μέλλον της χώρας και το πολιτικό σύστημα, να αφεθεί στην καπηλεία της Χρυσής Αυγής. Αν “ενδυναμωθεί” με σύγχρονο περιεχόμενο, μπορεί να αποτελέσει ένα ενδιαφέρον “αφήγημα” για έναν ζορισμένο ως καθημαγμένο από την κρίση, κόσμο. Η Ελλάδα θέλησε να συμβάλει στη λύση της διαφοράς της με τα Σκόπια, οδηγώντας έτσι σε σταθερότητα την ευρύτερη περιοχή. Αυτό μπορεί και πρέπει να αναγνωστεί από τον διεθνή παράγοντα και ως μία συμβολή της χώρας στην επίτευξη της ειρήνης και της σταθερότητας στα Βαλκάνια. Και από αυτή την άποψη, παρότι η Συμφωνία έχει ορισμένα μειονεκτήματα για την ελληνική πλευρά, η χώρα συνολικά να βγει με αυξημένο κύρος και με βελτιωμένο το διεθνές στάτους της, από όλη αυτή την περιπέτεια.