Αθήνα - Λισαβόνα: Λίγες ομοιότητες και πολλές διαφορές στον μετασχηματισμό των πόλεων

Αθήνα και Λισαβόνα, δύο πόλεις ισοδύναµες ως προς τον πληθυσµό τους, πρωτεύουσες χωρών στις οποίες ο τουρισµός αποτελεί πολύ σηµαντική οικονοµική συνιστώσα του ΑΕΠ, µε ποσοστό που κυµαίνεται λίγο πιο κάτω από το 10%. Στις 4 Ιουλίου, όταν οι Αθηναίοι στριµώχνονταν στην Πανεπιστηµίου χαζεύοντας µέσα από το ακινητοποιηµένα αυτοκίνητά τους ζαρντινιέρες µε ξερά φυτά και φοίνικες σε γλάστρες, o «Independent» δηµοσίευε µια επιστολή του δηµάρχου της Λισαβόνας. Ο σοσιαλιστής δήµαρχος της Λισαβόνας, Φερνάντο Μεντίνα, γράφει:

«Οι εργαζόµενοι των τοµέων ζωτικής σηµασίας έχουν εκδιωχθεί από το κέντρο της πόλης, καθώς το ένα τρίτο των κατοικιών µετατράπηκε σε τουριστικά καταλύµατα τύπου Airbnb. Η διαδικασία σπρώχνει τις τιµές προς τα πάνω, ερηµώνει τις γειτονιές και απειλεί τον ιδιαίτερο χαρακτήρα της πόλης. Τώρα, θέλουµε να φέρουµε τον κόσµο που είναι η ψυχή της Λισαβόνας πίσω στο κέντρο... Η προσφορά προσιτής κατοικίας για το ιατρικό και νοσηλευτικό προσωπικό, τους εργαζόµενους στα ΜΜΜ, τους εκπαιδευτικούς και όσους άλλους προσφέρουν ζωτικής σηµασίας υπηρεσίες είναι εφικτή. Προτείνουµε να αποζηµιώσουµε τους ιδιοκτήτες για να µετατρέψουν χιλιάδες βραχυχρόνιες µισθώσεις σε σπίτια “εγγυηµένου ενοικίου” για εργαζόµενους σε τοµείς ζωτικής σηµασίας. Πρόκειται για µια τολµηρή στρατηγική που δίνει στους µεν ιδιοκτήτες µακροπρόθεσµο, σταθερό εισόδηµα, αλλά και σε εµάς την ευκαιρία να ανασυστήσουµε µια πιο ζωντανή, πιο υγιή και πιο δίκαιη πόλη (…).

Με περισσότερους από 4 εκατ. τουρίστες τον χρόνο, οι 500.000 κάτοικοι της Λισαβόνας κινδυνεύουν µε ασφυξία από τον µαζικό τουρισµό. Ολα αυτά δεν σηµαίνουν ότι δεν θέλουµε τον τουρισµό ή ότι δεν χρειαζόµαστε τους επισκέπτες της Λισαβόνας να επιστρέψουν το συντοµότερο δυνατόν. Επιστρέφοντας, θα βρουν µια πιο καθαρή, πιο πράσινη, πιο ζωντανή πόλη στη θέση εκείνης που κινδύνευε να µετατραπεί σε ένα όµορφο µουσείο».

Στα καθ’ ηµάς: Με την επίκληση του κορονοϊού, έγιναν κυκλοφοριακές ρυθµίσεις µε σκοπό τα λιγότερα αυτοκίνητα στο κέντρο, όταν την ίδια στιγµή οι λοιµωξιολόγοι προέτρεπαν τους πάντες να µην κυκλοφορούν µε Μέσα Μαζικής Μεταφοράς. Σε αντίθεση µε την πολιτική εξυγίανσης των οικονοµικών του ∆ήµου της Αθήνας, που ακολούθησε για µια 8ετία ο Καµίνης, βλέπουµε τώρα µια ασύδοτη σπατάλη των πόρων σε έργο που ονοµάζεται πιλοτικό. Ενας από τους κεντρικότερους άξονες της πόλης, που δεν είχε να ζηλέψει σε τίποτα αντίστοιχους άλλων ευρωπαϊκών χωρών, ασχήµυνε. Με χτυπητά χρώµατα που θυµίζουν τσίρκο, ζαρντινιέρες µε φυτά που ήδη ξεράθηκαν, µε φοίνικες που στήθηκαν µε γλάστρες µπροστά στις ήδη υπάρχουσες ωραίες δενδροστοιχίες. Αλήθεια, πώς τους ήρθε;

Τελευταίο και σηµαντικότερο, δεν φαίνεται να απασχολούν τον κ. Μπακογιάννη οι «χρήσεις γης», που είναι ο καµβάς πάνω στον οποίο θα πρέπει να στηθούν όλα τα υπόλοιπα. Ο κίνδυνος ενός κέντρου των απείρων τραπεζοκαθισµάτων για τους τουρίστες είναι ορατός. Σε συνδυασµό δε µε το έλλειµµα πολιτικών για περιστολή των βραχυχρόνιων µισθώσεων που έχουν εκτινάξει τα ενοίκια σε δυσθεώρητα επίπεδα, είναι προφανές ότι το ξαναζωντάνεµα του κέντρου της πόλης µε επιστροφή των κατοίκων, που συνιστά τη µοναδική βιώσιµη λύση, δεν περιλαµβάνεται στους προβληµατισµούς δηµοτικής Αρχής και κυβέρνησης. Στον αντίποδα της Λισαβόνας, οι λύσεις που επιλέγονται για την πόλη οδηγούν σε αυτό που ο Μεντίνα ονοµάζει πόλη-µουσείο. Και το δικό µας δεν είναι καν όµορφο.