Φωτιά στο Μάτι: Απαράδεκτο ένα μνημείο - «κόλαση» για εκείνους που έζησαν την κόλαση!

Ξένε που περνάς και σκοτεινιάζει η ψυχή σου, ξένε που γονατίζεις ευλαβικά και προσκυνάς στον τόπο μαρτυρίου, μην δίνεις σημασία στο μνημείο, κλείσε τα μάτια και προσευχήσου για εκείνες τις ψυχές που «έφυγαν» μαρτυρώντας σαν άγιοι!

Όσο κι αν προσπάθησε ο καλλιτέχνης να αποδώσει κάτι που να ταιριάζει στο μπόι μιας τραγωδίας: μήτε πιο ψηλό, μήτε πιο κοντό, δεν το κατάφερε· η αναμνηστική πλάκα είναι ακαλαίσθητη και υπερβολική. Την ταπεινή κι ανυστερόβουλη γνώμη μας καταθέτουμε.

Η αναπαράσταση της κόλασης με ένα μνημείο – κόλαση δεν είναι το ορθό, θεωρούμε. Μήπως μια λιτή κι απέριττη μαρμάρινη στήλη με τα ονόματα των 102 μαρτύρων θα ήταν η πλέον αρμόζουσα για μια συμφορά που χτύπησε εκατοντάδες οικογένειες; Η μάνα που έχασε σύζυγο και παιδιά, παρατηρώντας τούτο το μνημείο, που φιλοδοξεί να απεικονίσει ρεαλιστικά εκείνη τη νύχτα, με πόσο περισσότερο βάρος στο νου θα αποχωρήσει; Η συμφορά δεν αναπαρίσταται σε ανάλογους χώρους μαρτυρίων, συμβολίζεται!

Στο Άουσβιτς, ο καλλιτέχνης του μνημείου για να τιμήσει τους εκατοντάδες χιλιάδες των νεκρών μαρτύρων, δεν δημιούργησε φούρνους και σαπούνια και Zyklon B να ψεκάζει μάνες και παιδιά, ούτε στο Δίστομο σμιλεύτηκαν στο ψυχρό μάρμαρο ξεκοιλιασμένα μωρά, ούτε στα Καλάβρυτα μαινόμενοι Ναζί να εκτελούν πολίτες.

Προς τι αυτός ο – ανάρμοστος - ρεαλισμός; Για να φέρνει στο νου των οικογενειών τη νύχτα εκείνη που την τρέμει ο λογισμός και να την παρατείνει στο διηνεκές; Κι ας μείνουν στην άκρη οι συμβολισμοί, και αν με μάτι εικαστικό το παρατηρήσεις το μνημείο, κακόγουστο θα το ‘βρεις.

Το «κεφάλι» του γλύπτη Μέμου Μακρή, που αναπαριστά τον καθηγητή Νίκο Σβορώνο, στην είσοδο του Πολυτεχνείου συμβολίζει τη νύχτα εκείνη του ’73, απλά και ταπεινά. Ένα τανκ να συνθλίβει φοιτητές θα ήταν αντιπροσωπευτικότερο; Όχι!

Γιατί λοιπόν «φωτιά» εκεί που κάηκαν αθώες ψυχές; Γιατί «πόνος» εκεί που το χώμα ποτίστηκε με πόνο; Γιατί «βασανιστική αγωνία» εκεί που βασανίστηκαν παιδιά και γέροντες και νέοι και έσβησαν με μιαν απερίγραπτη αγωνία στα μάτια;

Η μνήμη δεν χρειαζόταν ένα άκομψο μνημείο για να θυμίζει τον πόνο. Η μνήμη, όπου και να την αγγίξεις, πονάει...