Σκόπια: Η ώρα των αποφάσεων

Στα Σκόπια είναι στραμμένα και σήμερα τα μάτια της ευρωπαϊκής και ελληνικής κοινής γνώμης, όπου ο Ζόραν Ζάεφ και το κόμμα του επιχειρούν να συγκεντρώσουν τις πολύτιμες 80 ψήφους που απαιτούνται, προκειμένου να προχωρήσουν στις συνταγματικές αναθεωρήσεις τις οποίες προϋποθέτει η Συμφωνία των Πρεσπών. Το κλίμα είναι τεταμένο, σχεδόν τοξικό, η κοινοβουλευτική διαδικασία προχωρά εν μέσω σφοδρών αντιπαραθέσεων και αλληλοκατηγοριών, από την έκβαση της σημερινής ή και της αυριανής συνεδρίασης θα κριθεί αν ο οδικός χάρτης που προβλέπει η συμφωνία Τσίπρα - Ζάεφ θα τηρηθεί ή αν θα μεσολαβήσουν πρόωρες εκλογές στη ΠΓΔΜ. Στη γειτονική χώρα, πάντως, και τούτο ανεξαρτήτως της προσπάθειας της κυβέρνησης Ζάεφ να συγκεντρώσει τις απαιτούμενες ψήφους, δημιουργείται πλέον μια ασταθής πολιτική ατμόσφαιρα με διχαστικά χαρακτηριστικά. Διπλωμάτες με γνώση των ιδιοτυπιών της ΠΓΔΜ μεταφέρουν, μάλιστα, την αίσθηση ότι οι πρόωρες εκλογές ίσως αποδειχθούν μονόδρομος, ακόμα και αν καταστεί δυνατόν να συγκεντρωθούν οι 80 ψήφοι. Οπως σημειώνεται, ο Ζάεφ θα αναγκαστεί να μηδενίσει το χρονόμετρο και να αναζητήσει νωπή νομιμοποίηση μέσω μιας νέας λαϊκής εντολής, αφού όμως προηγουμένως έχει προωθήσει τη συνταγματική αναθεώρηση και έχει στα χέρια του το πρωτόκολλο ένταξης της ΠΓΔΜ στο ΝΑΤΟ, πράγμα που δεν είναι δυνατόν να συμβεί πριν από τον επόμενο Ιούνιο. Στην περίπτωση που ο Ζάεφ συγκεντρώσει τις 80 ψήφους δεν θα επιταχυνθούν οι πολιτικές εξελίξεις μόνο στα Σκόπια, αλλά και στην Αθήνα. Σε διαφορετική περίπτωση, οι κάλπες στην ΠΓΔΜ αναμένεται να στηθούν στις 2 ή στις 9 Δεκεμβρίου και οι περισσότεροι αναλυτές θεωρούν ότι το κόμμα του Ζάεφ θα καταγράψει σοβαρό προβάδισμα, ικανό να επιτρέψει την αναθεώρηση του Συντάγματος της γειτονικής χώρας. Προφανώς, στις Βρυξέλλες, το Βερολίνο και την Ουάσιγκτον γνωρίζουν ότι το «κακό σενάριο» δεν μπορεί να αποκλειστεί. Αν τα πράγματα δεν εξελιχθούν όπως προβλέπει ο σχεδιασμός του Ζάεφ και οι Σοσιαλδημοκράτες δεν επικρατήσουν, η πολιτική καριέρα του σημερινού πρωθυπουργού της ΠΓΔΜ λήγει άδοξα, η Συμφωνία των Πρεσπών οδηγείται στις καλένδες και η γειτονική χώρα επιστρέφει, κατά πάσα πιθανότητα, στην αγκαλιά του εθνικισμού. Το ενδεχόμενο αυτό δεν απειλεί απλώς τα σχέδια της Δύσης στα Δυτικά Βαλκάνια, αλλά και την ίδια την ενότητα του γειτονικού κράτους, καθώς η αδυναμία επίλυσης του «Μακεδονικού» ίσως πυροδοτήσει διαλυτικά φαινόμενα και ενθαρρύνει τις φυγόκεντρες τάσεις του αλβανικού στοιχείου. Στις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες και στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού δεν θέλουν ούτε να φαντάζονται τέτοια εξέλιξη. Εντείνουν τις πιέσεις τους προς την πλευρά της εθνικιστικής αντιπολίτευσης του VMRO-DPMNE και θεωρούν ότι οι 600.000 ψήφοι που εξασφάλισε το «ναι» στο δημοψήφισμα είναι καλή μαγιά για μια καθαρή επικράτηση του Ζάεφ και των Αλβανών συμμάχων του. Ακόμα, όμως, και έτσι να έρθουν τα πράγματα και η νέα κυβέρνηση της ΠΓΔΜ σχηματιστεί με διαδικασίες εξπρές -γιατί υπάρχει και το σενάριο να απαιτηθεί περισσότερος χρόνος και διαπραγματεύσεις μεταξύ κομμάτων- οι ειδικές προθεσμίες που προβλέπονται, όπως είναι η ήδη θεσμοθετημένη τρίμηνη διαβούλευση για τις συνταγματικές αναθεωρήσεις, καθιστούν αδύνατη την κύρωση της Συμφωνίας από την ελληνική Βουλή πριν από τις αρχές Απριλίου. Δύο σενάρια στο τραπέζι Θα υπερψηφίσει η ελληνική Βουλή τη Συμφωνία των Πρεσπών ή θα την καταψηφίσει; Και πριν από αυτή την ψηφοφορία, θα σπεύσει η ΝΔ να καταθέσει πρόταση μομφής, ώστε να πετύχει την πτώση της κυβέρνησης, ή θα είναι ο ίδιος ο Αλέξης Τσίπρας που θα θέσει ζήτημα ψήφου εμπιστοσύνης για να καθορίσει εκείνος τις εξελίξεις; Επισήμως, η αξιωματική αντιπολίτευση εξακολουθεί να ζητά πρόωρη προσφυγή στις κάλπες, ενώ τα στελέχη της υποστηρίζουν ότι, αν οι εκλογές πραγματοποιηθούν με ανοιχτό το «Μακεδονικό», θα εξελιχθούν σε δημοψήφισμα υπέρ ή κατά της λύσης, που θα επιφέρει τον καταποντισμό της κυβέρνησης. Παρ' όλα αυτά και ασχέτως όσων λέγονται δημόσια, η πιθανότητα που προβληματίζει τη ΝΔ είναι να περάσει ο Ζάεφ τον σκόπελο των αντιδράσεων και να προωθήσει, με ή χωρίς εκλογές, τη συνταγματική αναθεώρηση και η επίλυση του «Μακεδονικού» να μπλοκάρει στην Αθήνα, με πρωτοβουλία της αξιωματικής αντιπολίτευσης. Το χαρτί της «ανασύνθεσης» Σε μια τέτοια περίπτωση, οι πιέσεις των ευρωπαϊκών θεσμών και της αμερικανικής πλευράς προς τη ΝΔ θα αποκτούσαν αφόρητο χαρακτήρα, ενώ το ζήτημα της Συμφωνίας των Πρεσπών θα εξελισσόταν σε σοβαρό εσωκομματικό πρόβλημα. Εν όψει όλων των παραπάνω, πολλοί επιμένουν ότι ο κ. Μητσοτάκης δεν θα καταθέσει πρόταση μομφής και θα αφήσει την πρωτοβουλία των κινήσεων στην κυβέρνηση. Αν, όντως, άλλωστε ο πρωθυπουργός θεωρεί ότι υπάρχουν δυνατότητες ανασύνθεσης του κυβερνητικού σχήματος, το πιθανότερο είναι να θελήσει να ελέγξει εκείνος της εξελίξεις, καταθέτοντας πρόταση παροχής ψήφου εμπιστοσύνης προς την κυβέρνηση και στη συνέχεια να ζητήσει την κύρωση της Συμφωνίας