Απόψεις|24.12.2018 14:19

Τα χρεόγραφα του Σκρουτζ

Ευάγγελος Χεκίμογλου

Ο Εµπενίζερ Σκρουτζ περιγράφεται ως χρηµατιστής µικρής κλίµακας, που βασανίζεται από τον φόβο του κουρέµατος των οµολόγων που κατέχει. Αυτή η αφηγηµατική πτυχή της «Χριστουγεννιάτικης Ιστορίας» χάνεται πάντοτε στον κινηµατογράφο (Υποπτεύοµαι ότι οι σκηνοθέτες αδυνατούν να την περιγράψουν).

Ο εφιάλτης που βλέπει ο Σκρουτζ εξελίσσεται σε συνθήκες αφόρητου άγχους (κατά µία ψυχιατρική εκδοχή, το άγχος δεν υπήρχε πριν από τον καπιταλισµό). Καθώς δεν ακούει ανθρώπινους θορύβους, συµπεραίνει ότι είναι ακόµη νύχτα και ησυχάζει. Ο φόβος που τον κατατρύχει είναι µη χάσει µια συγκεκριµένη προθεσµία, µε αποτέλεσµα αντί για τα εγγυηµένα οµόλογα του βρετανικού κράτους που κρύβει στο χρηµατοκιβώτιό του θα βρεθεί να κατέχει επισφαλή αµερικανικά.

Ο Ντίκενς περιγράφει έτσι τον καθηµερινό φόβο πολλών αναγνωστών της εποχής του, που έχουν επενδύσει σε φαινοµενικώς αποδοτικά, αλλά τελικώς καταστροφικά χρεόγραφα (όπως τα ελληνικά του 1824 και του 1825).

Πηγή έκδοσης χρεογράφων επί γενεές ολόκληρες αλλά και αιτία πολέµων υπήρξαν και τα ανθρακωρυχεία του Ρουρ, µαζί µε τον χάλυβα της ίδιας περιοχής. Γι’ αυτό και λογικοί άνθρωποι που δεν ήθελαν να ξαναζήσουν άλλον πόλεµο δηµιούργησαν το 1951 την Ευρωπαϊκή Κοινότητα Ανθρακα και Χάλυβα (ΕΚΑΧ), η οποία εξελίχθηκε στο άσυλο ανιάτων που λέγεται Ευρωπαϊκή Ενωση. Σήµερα το κάρβουνο στο Ρουρ τελείωσε.

Αλλά και οι χαλυβουργίες δεν είναι πλέον βιώσιµες στην Ευρώπη, αφού η περιοριστική πολιτική δεν επιτρέπει µεγάλα έργα που θα χρειάζονταν άφθονο χάλυβα. Ετσι η πρωταρχική αιτία της συνεννόησης Γερµανίας και Γαλλίας, η ειρηνική εκµετάλλευση του άνθρακα και του χάλυβα του Ρουρ εξέλιπε.

Επιπλέον, 68 χρόνια µετά την ίδρυση της ΕΚΑΧ η νικήτρια του πολέµου Γαλλία υπολείπεται κατά πολύ της ηττηµένης Γερµανίας, σε βαθµό που επιτρέπει στην κυρία Λεπέν να σκέπτεται πώς θα αλλάξει την επίπλωση στο Μέγαρο των Ηλυσίων. Στο τέλος της νουβέλας ο Ντίκενς εµφανίζει τον Εµπενίζερ να ξεχνά τα χρεόγραφα και να φροντίζει τους πεινασµένους.

Η λύση -ήθελε να µας πει- δεν ήταν ποτέ στο κυνήγι του κέρδους. Οπως διακήρυξαν και οι Μόντι Πάιθον, το νόηµα της ζωής είναι απλό: Να αποφεύγεις τα λίπη και να τρως ελαφρά το βράδυ.

Χαλυβουργική