Οδοιπορικό στη Θράκη, εκεί όπου χριστιανοί και μουσουλμάνοι συνυπάρχουν

Η  διαδρομή προς τη Θράκη έχει την ομορφιά της, αλλά το μεγαλείο της εμπειρίας αρχίζει όταν κάποιος σταθεί στην Καβάλα. Ένας καφές στο Ιμαρέτ, οι ενδιαφέρουσες συνομιλίες στο Ερευνητικό Κέντρο ΜΟΗΑ, η περιήγηση στην Παναγιά μέσα στο Κάστρο της Καβάλας, εκεί που η Δύση και ο αραβικός κόσμος συνδιαλέγονται για αιώνες.

Η κορύφωση του διαλόγου Χριστιανών και Μουσουλμάνων, έστω και αν πολλοί δεν το κατανοούν, πραγματοποιείται στη Θράκη. Αιώνες πριν υπογραφεί οποιαδήποτε συνθήκη και κυρίως της Λωζάννης ο πληθυσμός της Θράκης μιλούσε πολυπολιτισμικά. Παρά την κυριαρχία του Οθωμανού κατακτητή ο διάλογος των Θρησκειών στη βάση του λαού εξελισσόταν.

Ένα διακριτικό χαρακτηριστικό των αυτοκρατοριών είναι η ανοχή στις θρησκευτικές διαφορές. Η Οθωμανική Αυτοκρατορία παρά την  πίεση που ασκούσε, την κεφαλική φορολογία και τις διώξεις επέτρεψε στις μονοθεϊστικές θρησκείες, Αβραμικές, παρέχοντας προνόμια, τη λειτουργική παρουσία μέσα σε μεγαλειώδεις χώρους προσευχής, στην Κωνσταντινούπολή, καρδιά της πρωτεύουσας των δύο αυτοκρατοριών της Οθωμανικής και της προηγηθείσας χιλιόχρονης Βυζαντινής.

Ο διάλογος των θρησκειών στη Θράκη έχει ουσία και έμπρακτα αποτελέσματα. Γίνεται σε κλίμα Πατριαρχικό και Ευρωπαϊκό. Μουσουλμάνοι και Χριστιανοί συνυπάρχουν αρμονικά, επικοινωνούν κοινωνικά και οικονομικά σε περιόδους ανάπτυξης και δημοκρατίας ακριβώς όπως επικοινωνούσαν όταν αφήναν ανοίγματα στις μεσοτοιχίες των σπιτιών τους για να αλληλοϋποστηρίζονται όταν οι εναλλασσόμενες διοικήσεις αποφάσιζαν να διώξουν τους πολίτες που δεν ανήκαν στο θρησκευτικό δόγμα του "γκουβέρνου". Όποιος δεν αντιλαμβάνεται το κοινωνικό και οικονομικό επίτευγμα στη Θράκη θα πρέπει να ακολουθήσει το οδοιπορικό που χρόνια τώρα τελετουργικά μυσταγωγείται στην εξαιρετική αυτή περιοχή της Ευρωπαϊκής μας επικράτειας που ακουμπά στην καθ ημάς Ανατολή.

Περπατώ στα στενά της παλιάς πόλης στην Καβάλα και απολαμβάνω τα αρώματα της πολυπολιτισμικής μας πραγματικότητας. Η Καβάλα πρωτοπόρα στο εμπόριο του καπνού, ευνοημένη μαζί με τη Θάσο από τον Μωχάμεντ Άλη διατηρεί τη φυσική της αμφιθεατρική ομορφιά, αλλά και τη γεωστρατηγική της σημασία στην ενέργεια και τις μεταφορές. Στον τουρισμό και στο μέλλον των επενδύσεων μπορεί να προσφέρει σημαντικές ευκαιρίες. Αρχαιολογικοί χώροι ιδιαίτερης αξίας και σημασίας, φιλοξενία που σε μεταφέρει σε άλλες εποχές, σε άλλα πολιτιστικά περιβάλλοντα. Χάνεσαι στην ιστορία και στον πολιτισμό μάσα στους εκθεσιακούς και συνεδριακούς χώρους του ερευνητικού Κέντρου ΜΟΗΑ, στην κατοικία Μωχάμετ Άλη και στο Ιμαρέτ.

Η διαδρομή στο εξελιγμένο οδικό δίκτυο της Θράκης σου προσφέρει θέα στο ενεργειακό παρόν και μέλλον της περιοχής. Απολαμβάνεις το Νέστο και το ρωμαϊκό μονοπάτι, την ορεινή περιοχή, την Ξάνθη, τα Άβδηρα με το εξαιρετικό μουσείο. Διασχίζεις τους αιώνες σε λίγες στιγμές και απολαμβάνεις τον ήχο της καμπάνας να μπλέκεται με το ναμάζι του μοεζίνη. Χωρίς προκατάληψη και φονταμεταλιστικούς φραγμούς. Ακούς τις γλώσσες του κόσμου γύρω σου. Δεν νοιάζεσαι ποιός μιλά τουρκικά, σλαβικά ή μια μίξη όλων αυτών με τα ελληνικά. Δεν ψάχνεις τις ρίζες του καθενός, απλώς απολαμβάνεις την πολυπολιτισμικότητα της περιοχής και θαυμάζεις αυτό που έχει επιτύχει η Ελλάδα. Κάποτε σε επίσκεψη ξένων στην ορεινή περιοχή, ερευνητής της σλαβικής γλώσσας ένοιωσε τον πειρασμό να ρωτήσει τους κατοίκους του χωριού τι γλώσσα μιλάνε. Ο γερο Σαλίχ απάντησε "εμείς μιλάμε την παλιά και σεις γνωρίζετε τι εννοώ". Αυτός είναι πολιτισμός που πηγάζει από τη σοφία των ανθρώπων στη Θράκη. Γνωρίζουν καλά την προέλευσή τους, απολαμβάνουν την πολυπολιτισμικότητα, που κληρονόμησαν σ' αυτό το σταυροδρόμι των πολιτισμών, των στρατιωτικών μετακινήσεων και των διεκδικήσεων. Πολίτες της Ελλάδος και της ΕΕ πάντοτε προσβλέπουν στην εξέλιξη μέσα από την αρμονία της συμβίωσης των σύνοικων στοιχείων.

Η θρησκευτική ελευθερία της Ελληνικής Πολιτείας ήταν πάντοτε εξασφαλισμένη ισότιμα σε Χριστιανούς και Μουσουλμάνους ακόμη και σε εποχές που χαρακτηρίσθηκαν από διοικητικές ανισότητες και περιορισμούς. Οι θρησκείες στη Θράκη συνυπάρχουν. Τζαμιά και εκκλησίες αντικριστά κοιτούν το παρελθόν χωρίς να ντρέπονται και προσβλέπουν με αισιοδοξία στο μέλλον.

Η αναπτυξιακή προοπτική συνδέεται για όλους τους Θρακιώτες με την διεύρυνση των δυνατοτήτων πρόσβασης σε κάθε πρόγραμμα εθνικό ή Ευρωπαϊκό που προωθείται και αφορά στην περιοχή. Η προσδοκία όλων για το έργο της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής μεγαλώνει καθημερινά και αυξάνει τις ευθύνες όλων των βουλευτών που διακομματικά απαρτίζουν την Επιτροπή. Γνωρίζουν ότι το βάρος της συζήτησης αφορά στην ανάπτυξη και την εκπαίδευση επειδή ο σεβασμός στη θρησκεία και τη λατρευτική διαδικασία είναι δεδομένα και εγγυημένα από την Ελληνική Πολιτεία.

Ενδιαφέρουσα διαπίστωση αποτελεί η προσήλωση της μειονότητας στις παραδόσεις της και την απόφασή της να μην αποστασιοποιηθεί ακόμη από τον Ιερό Νόμο και το Κοράνι. Η πηγή της ζωής και της ύπαρξής τους, ακόμη και στον 21ο αιώνα,  είναι το Ιερό Βιβλίο. Τηρούν τις συνήθειές τους με δικαίωμα στις ελεύθερες επιλογές τους και ενοχλούνται όταν αλλόθρησκοι παρεμβαίνουν για τους δείξουν ποιά κοινωνική και θρησκευτική συμπεριφορά είναι ορθή και σύγχρονη στη δική τους πίστη. Αυτή η ευαισθησία, που με ευπρέπεια δηλώνεται από το σύνολο των μουσουλμάνων της Θράκης, αξίζει να συγκρατείται και να συμπεριλαμβάνεται στην προσέγγιση της πλειοψηφίας όταν συνεργάζεται με τη μειονότητα με επιδίωξη τη δημιουργία μίας σύγχρονης προοδευτικής Ελληνικής κοινωνίας.

Νοιώθω ιδιαίτερα ευνοημένος που για πέντε χρόνια από τα συνολικά τριανταπέντε της διπλωματικής μου καριέρας τα επένδυσα, με την επιλογή της Υπηρεσίας, εργαζόμενος στη Θράκη. Έμαθα στο πεδίο την αξία της πολυπολιτισμικότητας. Σπουδάζοντας στη Βιέννη γνώριζα τα προβλήματα του Νότιου Τιρόλου και την πολιτική θετικών διακρίσεων των Ιταλικών Κυβερνήσεων ώστε να ξεπερασθεί η ένταση μειονοτικών διεκδικήσεων, τρομοκρατίας και βομβιστικών επιθέσεων. Στη Θράκη διαπίστωσα τη σημασία του επιτεύγματος της Ελληνικής Πολιτικής, που συνειδητοποιήθηκε από την Ελληνική Κοινωνία με την απαρέγκλιτη πολιτική της Ισονομίας και Ισοπολιτείας του Κων. Μητσοτάκη.

Η Πιγκάλ, ο Γιώργος, η Χριστίνα, η Γκιούλ, ο Χασάν και ο Λευτέρης από μικροί παίζουν στην ίδια γειτονιά, τραγουδούν και μιλούν σε όλες τις γλώσσες που τους κράτησαν κοντά μέσα στους αιώνες. Ερωτεύονται και απολαμβάνουν τις ομορφιές της ζωής για να μπορέσουν ν΄ αντιμετωπίσουν τις δυσκολίες που δημιουργούν οι πολιτικές των χωρών. Γελάνε με όσα ανερμάτιστα ακούνε για τη Θράκη, ανησυχούν για την κοινωνική πόλωση που δημιουργεί η τουρκική πολιτική.

Παλαιομουσουλμάνοι και Κεμαλιστές στο παρελθόν, Γκιουλενιστές και Ορθόδοξοι Ισλαμιστές σήμερα, κατά την Άγκυρα πάντοτε. Το σκέφτονται, το συζητάνε και αμέσως μετά γελάνε ξανά για να προβληματισθούν περισσότερο για το παρόν και το μέλλον τους. Ο κορονοϊός, η κοινωνική αποξένωση, τα προβλήματα της ανεργίας, οι τρέχουσες υποχρεώσεις στο καπνοχώραφο, στην επιχείρηση, στην αγορά, στην εκπαίδευση.  Παραφράζοντας τον ποιητή προσθέτουν "Και με Χριστό και με Αλαχ ή μέρα βγαίνει αχ και βαχ".

Η παρέα μας αποχαιρετά. Εμείς θα φύγουμε με τις απόψεις μας για το μουφτή, τη σαρία, το Προξενείο και τη δράση του. Όλοι οι Θρακιώτες και αύριο και κάθε μέρα που θα ακολουθήσει θα εργάζονται, θα κοινωνικοποιούνται, θα μοχθούν για το αύριο το δικό τους και το δικό μας και των παιδιών μας. Στην πατρίδα μας ζούμε ίσοι απέναντι στους νόμους και το σύνταγμά. Μητροπολίτες και οι Μουφτήδες θα συναντιούνται. Ο παπάς και ο ιμάμης θα απολαμβάνουνε μαζί τον καφέ τους στα καφενεία της Θράκης.