Η ψυχολογία μετά τον πόλεμο - Η ανάκτηση της Ζώνης Άνεσης

Είναι γνωστό ότι η μακροχρόνια μοναξιά συνδέεται με το άγχος και την κατάθλιψη. Η επίδραση της μοναξιάς του αποκλεισμού, κατά την διάρκεια της πανδημίας στην ψυχική υγεία των Ελλήνων πολιτών, πρέπει να μελετηθεί και να αντιμετωπιστεί.

Χώρες που μελετούν και έχουν μελετήσει την επίδραση του πρώτου lockdown, έχουν διαπιστώσει τρεις φορές υψηλότερα συμπτώματα κατάθλιψης.

To lockdown έχει προκαλέσει σωματική, ψυχολογική και συναισθηματική δυσκολία σε μεγάλο αριθμό πολιτών. Το πρόβλημα στην χώρα μας είναι ότι η κατάθλιψη στη χώρα μας ήταν πάντοτε κάτω από το κοινωνικό ραντάρ.

Χώρες όπως η Αγγλία, η Αμερική, η Αυστραλία που μελετούν τα «συμπτώματα κατάθλιψης» έχουν συμπεράνει ότι έχουν αυξηθεί από το 8,5% στο 28% κατά τη διάρκεια του πρώτου κύματος της πανδημίας.

Από την αρχή των μέτρων κατά του κορονοϊού, οι επιστήμονες προειδοποιούν ότι η πανδημία θα προκαλέσει ψυχολογικά και συναισθηματικά προβλήματα. Η κοινωνική απομόνωση, η αύξηση της ανεργίας, η ριζική αλλαγή της καθημερινής ρουτίνας και η αβεβαιότητα για το αύριο, αυξάνεται συνεχώς.

Γνωρίζουμε από μελέτες ότι οι πανδημίες προκαλούν φόβο, άγχος και κατάθλιψη και ότι κορονοιος θα αφήσει πίσω του αρκετά προβλήματα ψυχικής υγείας.

Τα προβλήματα θα δημιουργούν αβεβαιότητα και αμφιβολία με ένα μέλλον οικονομικά δύσκολο και ψυχολογικά προβληματικό.

Όλοι μαζί με τον δικό μας τρόπο ξεχωριστά δίνουμε μια μάχη κάθε ημέρα. Προσπαθούμε να <<μοιραστούμε>> την απλή, επαναλαμβανόμενη ρουτίνα μας για να σπάσουμε την μοναξιά.

Μελέτες στην Αμερική, Αυστραλία και Μεγάλη Βρετανία, αναφέρουν αυξημένα συμπτώματα κατάθλιψης, άγχους, αγωνίας και πεσμένη αυτοεκτίμηση τους τελευταίους μήνες.. Σε ορισμένες περιπτώσεις έχει καταγραφεί αύξηση στη χρήση ουσιών και αυτοκτονιών. Οι έρευνες αναδεικνύουν επίσης ότι άτομα που έχασαν το εισόδημά τους αναφέρουν αυξημένες αρνητικές επιπτώσεις στην ψυχική τους υγεία, κατά την διάρκεια του κοροναιου, σύγκριση με άτομα με υψηλότερα εισοδήματα.

Ο πρώην General Surgeon των ΗΠΑ Vivek Murphy επέστησε την προσοχή στην ευρεία εμπειρία των μελετών για την μοναξιά, επισημαίνοντας <<τη σύνδεση>> της αίσθησης της μοναξιάς με τη μειωμένη διάρκεια ζωής και την αύξηση των κινδύνων ψυχικών και σωματικών ασθενειών.

Μελέτη του Πανεπιστημίου Sheffield δείχνει ότι η κατάθλιψη και το άγχος έχουν τριπλασιαστεί κατά τη διάρκεια του πρώτου lockdown. Επίσης, αποτελέσματα έρευνας που δημοσιεύτηκαν στο περιοδικό ‘’Psychomatic Medicine’’ δείχνουν ότι «οι επιπτώσεις στην ψυχική υγεία κατά την διάρκεια του κορονοϊου είναι πιο αυξημένες στους νέους ανθρώπους, τις γυναίκες, τους άνεργους και σε άτομα με χαμηλό εισόδημα».

Στη Μεγάλη Βρετανία ένας στους τέσσερις πολίτες δηλώνει «συναισθήματα μοναξιάς» ιδιαίτερα οι νέοι ηλικίας 18 έως 24 ετών είναι πιθανόν να νιώσουν μεγαλύτερη μοναξιά κατά τη διάρκεια των lockdowns.

O δε Steven Taylor, καθηγητής Ψυχιατρικής  στο Πανεπιστήμιο της Βρετανικής Κολόμπιας πιστεύει ότι για μια «άτυχη μειονότητα ανθρώπων 10-15% η ζωή δεν θα επιστρέψει στο φυσιολογικό».

Στο ίδιο συμπέρασμα έχει καταλήξει το κορυφαίο ανεξάρτητο ινστιτούτο ψυχικής υγείας της Αυστραλίας Institute Black Dog εκφράζοντας ανησυχίες για «μια σημαντική μειονότητα που θα επηρεαστεί από μακροχρόνιο άγχος».
Το δε British Medical Journal προειδοποιεί ότι ο αντίκτυπος της Πανδημίας στην ψυχική υγεία είναι πιθανόν να διαρκέσει πολύ περισσότερο από τον αντίκτυπο στη σωματική υγεία».

Στρατηγικές όπως η καραντίνα και το Lockdown είναι απαραίτητες για την καταπολέμηση του θανατηφόρου ιού και πρέπει να εφαρμοστούν αυστηρά, έχουν όμως, μαζί με άλλα, και ένα μεγάλο «αρνητικό ψυχολογικό αντίκτυπο».

Ο Joshua C. Morganstein, Αναπληρωτής Διευθυντής του κέντρου Μελέτης του Τραυματικού Στρες στο Μέριλαντ, ΗΠΑ, εξηγεί αυτό το αρνητικό ψυχολογικό αντίκτυπο, λέγοντας ότι θα πρέπει «να περιμένουμε», αυτό μας λέει η εμπειρία του παρελθόντος και η ιστορία, μια σημαντική ουρά, αναγκών ψυχικής υγείας που θα συνεχιστεί πολύ μετά το τέλος της μολυσματικής επιδημίας».
Είναι βέβαιο ότι η πανδημία πέρα από την κοινωνική απομόνωση θα δημιουργήσει και μία «έλλειψη σημασίας» στις ζωές μας.
Θα χρειαστούμε μια επακοινωνικοποίηση. Μια διαδικασία ψυχικής και συναισθηματικής «επανεκπαίδευσης όλων μας, έτσι ώστε να λειτουργήσει η χώρα ως «σύνολο» την ημέρα μετά. Κανένας δεν πρέπει να αφεθεί στην τύχη του.

Οι πολιτικές μας πρέπει να έχουν την μακροπρόθεσμη ευημερία του πολίτη στο επίκεντρό τους.

Η οικονομική ανάκαμψη πάει χέρι-χέρι με την ανάκαμψη της ψυχολογικής υγείας των πολιτών.

Η αντιμετώπιση αυτών των ανισοτήτων, θα κρίνει κατά πόσο θα πάρουμε πίσω την «ζώνη άνεσης» εντός και εκτός.