Απόψεις|09.04.2021 14:25

Εξουσία… διαφθείρει ή απελευθερώνει;

Πάνος Θωμαΐδης

Η στολή, το χρήμα, η θέση, η πλειοψηφία, ακόμη και οι γνώσεις μπορούν να δημιουργήσουν και να κάνουν εμφανές το αίσθημα εξουσίας σε αυτόν που κατέχει κάποιο από αυτά. Έχει ειπωθεί πως η εξουσία φέρνει στην επιφάνεια τον πραγματικό εαυτό. Πότε όμως δημιουργείται; Πότε και με ποιο τρόπο εκδηλώνεται;

Δεκάδες έρευνες και μελέτες έχουν αποδείξει πως το σήμερα είναι χτισμένο από κάθε στιγμή του παρελθόντος. Οι συνθήκες λοιπόν κατά τις οποίες εμφανίζεται η εξουσιαστική συμπεριφορά, αν δεν συντρέχουν λόγοι ψυχοπαθολογίας, δεν είναι κάτι άλλο πέραν από τις συνιστώσες του παρελθόντος που προωθούν μια διαφορετική εκδοχή του εαυτού στο σήμερα.         

Η ροπή προς την εξουσία δεν ανήκει αποκλειστικά στο ανθρώπινο είδος και δεν είναι προϊόν της εξέλιξης του αλλά ένα αυθύπαρκτο ένστικτο. Το αίσθημα της εξουσίας κάνει την εμφάνιση του με τόσους διαφορετικούς τρόπους, ακόμη και μέσα στην καθημερινότητα, που δεν γίνεται αντιληπτό και από τους πιο υποψιασμένους. Υπάρχουν περιπτώσεις όπως στην προσωπική, ερωτική ζωή των ανθρώπων που εξουσιαστής ίσως είναι ο εξουσιαζόμενος.  

Ο βαθμός στον οποίο λοιπόν θα εκδηλωθεί μια συμπεριφορά εξουσίας στο ευρύ κοινό συνήθως προκαλεί την κριτική ακόμη και την κατακραυγή. Αν όμως στρέψουμε την προσοχή στην καθημερινότητα θα γίνει εύκολα αντιληπτό πως ουκ ολίγες φορές ακόμη και μέσα στην ίδια ημέρα, όλοι διαθέτουν, και ίσως εκμεταλλεύονται ακόμη, μια μορφή εξουσίας που συνήθως δεν γίνεται αντιληπτή από κανέναν. Άρα η συμπεριφορά, ο τρόπος σκέψης ακόμη και η εκδήλωση, η ποιότητα και η έκταση των συναισθημάτων μπορεί και να επηρεάζονται από τις επικρατούσες συνθήκες. Συνθήκες που θεωρούμε πως επιδρούν πάνω στην ανθρώπινη ύπαρξη με τρόπους, πολλές φορές, προφανείς αλλά με μια δεύτερη σκέψη ανεξήγητους.

Ο τρόπος διαχείρισης και κατ’ επέκταση η εκδήλωση της εξουσίας χαρακτηρίζεται από την μοναδικότητα του ανθρώπου. Αυτό οφείλεται ίσως γιατί η εκδήλωση οποιουδήποτε συναισθήματος ή η εκάστοτε παρούσα συμπεριφορά είναι απόρροια και αποτέλεσμα των προηγούμενων χρόνων ζωής του.

Κανείς δεν μπορεί να είναι κάθετος και απόλυτος για τα στοιχεία της προσωπικότητας και του χαρακτήρα του. Κανείς δεν μπορεί να γνωρίζει πώς θα σκεφτεί, αισθανθεί, συμπεριφερθεί κάτω από πολύ συγκεκριμένες αλλά άγνωστες συνθήκες για τον ίδιο.

Η απεραντοσύνη της ανθρώπινης ύπαρξης επιβεβαιώνεται από την συνεχή διεύρυνση της και αυτό δεν μπορεί να αποκλείει τα θεωρούμενα αρνητικά της στοιχεία.

«Για να βρεις ποιος σε εξουσιάζει, απλώς σκέψου ποιος είναι αυτός που δεν επιτρέπεται να κριτικάρεις».   Βολταίρος

εξουσίαπροσωπικότητεςχαρακτήρες