Απόψεις|30.05.2021 08:07

Τα προβλήματα της Αθήνας και ο Μεγάλος Περίπατος των εξαθλιωμένων επαιτών και αστέγων 

Κωνσταντίνα Γογγάκη

1. Είμαι κάτοικος του κέντρου της Αθήνας, ενός κέντρου που από καιρό έχει πλέον εγκαταλειφθεί στη μοίρα του. Πεζοδρόμια κατειλημμένα ή σπασμένα, πλακάκια που ξεφυτρώνουν σαν να σου την έχουν στημένη για να σκοντάψεις, φώτα ανεπαρκή ή χαλασμένα, σκοτεινά κι επικίνδυνα σημεία, παρκάρισμα προκλητικό και αναιδέστατο ιδίως για τους ανθρώπους με Ειδικά Προβλήματα. Ανύπαρκτη η Αστυνομία στις γειτονιές μας. Αφύλακτη και ανασφαλής η συνοικία. Κι η Δημοτική Αστυνομία εμφανίζεται σποραδικά μόνο για πρόστιμα, που αποσκοπούν αποκλειστικά στην συγκέντρωση χρημάτων για τον Δήμο, όχι στο συνετισμό των οδηγών.

2. Οδική αγωγή δεν υπάρχει. Τα φανάρια κυκλοφορίας ή κάποια από αυτά είναι συνέχεια χαλασμένα. Οδηγοί αμαξιών και ταξί περνούν με πράσινο την ώρα που είσαι στο κέντρο της διάβασης, σαν να σε έχουν βάλει σημάδι. Και σε βρίζουν χυδαία κι από πάνω, επειδή έτυχε να είσαι στη μέση ή αργείς να περάσεις. Δεν είσαι ασφαλής πουθενά. Ακόμη και στο πεζοδρόμιο κινδυνεύεις να σου περάσει ξυστά ένα ποδήλατο ή να σε αφήσει κουτσό ένα μηχανάκι. Κοιτάς μη σε ισοπεδώσει κανείς απ’ τα δεξιά, αλλά σου τη φέρνει ο εγωίσταρος νεοέλληνας οδηγός που περνάει παράνομα από τ’ αριστερά. Μια απλή βόλτα βγαίνεις να πας, και γυρίζεις στο σπίτι σου ανάβοντας κερί που επέζησες κι αυτή τη φορά από την σχιζοφρένεια της πόλης. 

3. Η αισθητική αποτύπωση της Αθήνας δεν περιγράφεται. Βρώμικα πεζοδρόμια, άπλυτα από τότε που τοποθετήθηκαν, ή σπασμένα. Χιλιάδες τσίχλες κολλημένες στα πλακάκια, πατημένες και μαύρες, που εκτός από αντιαισθητικές, κολλάνε στα παπούτσια σου και τις κουβαλάς στο σπίτι. Να απολυμάνεις τι σόλες για τις αηδιαστικές τσίχλες, ή για τα περιττώματα των σκύλων που αφήνουν για τους άλλους οι ζωόφιλοι;  Και, εκτός αυτών, σκουπίδια παντού. Ελάχιστοι οι κάδοι απορριμμάτων, άπλυτοι από την αγορά τους, αστική βόμβα μικροβίων. Και τα εκατομμύρια πλαστικά ποτήρια με τα οποία όλοι οι «ΙΝ» οφείλουν να κυκλοφορούν στο χέρι, είναι πεταμένα έξω από τον βρώμικο κάδο ή αφημένα χαλαρά 
στα περβάζια. Παντού στολισμός με σκουπίδια, μέσα κι έξω από την πόλη. Ίσως είναι η πιο βρώμικη πρωτεύουσα της Ευρώπης. Κατά τ’ άλλα περιμένουμε και τους τουρίστες. Η πόλη, ωστόσο, δεν προορίζεται  αποκλειστικά και μόνο για τους τουρίστες. Ανήκει πρωτίστως στους πολίτες της, που πληρώνουν δημοτικά τέλη και έχουν αποφασίσει και διαβιούν σε αυτήν. 

4. Για τα παραπάνω προβλήματα δεν έχει επιδείξει ο Δήμαρχος Αθηναίων ουσιαστικό ενδιαφέρον. Ο Δήμαρχος διαθέτει μεν εξόχως μεγαλεπήβολα σχέδια και φιλαρέσκεια. Ωστόσο τα σχέδια του εκτελούνται  με ξένα κόλλυβα (χρήματα), εντασσόμενα στην τακτική της προσωπικής του προβολής ή της επένδυσης στο πολιτικό του μέλλον. Δεν είναι μόνο η εκ του ασφαλούς γενναιοδωρία που τον διακρίνει προς ορισμένα έργα, ούτε η πολιτική του φιλοδοξία, αλλά ότι, παράλληλα, αδρανεί προς την αντιμετώπιση της ζοφερής πραγματικότητας της Αθήνας, όπου αν ζούσε ο Ροΐδης θα την αποκαλούσε και πάλι αντί για «κλεινόν», «δεινόν» άστυ. Με άλλα λόγια, δεν υπάρχει μια ιεραρχία των αναγκών και των προτεραιοτήτων της πόλης. Αλλά μια τυχαία, επιλεκτική,  μη ιεραρχημένη στάση. Έτσι, όμως, αντί να επιλύονται τα χρόνια και άμεσα προβλήματα της πόλης, αντίθετα ανακυκλώνονται, χειροτερεύουν, καθιστώντας την Αθήνα μια παρηκμασμένη, άσχημη και απάνθρωπη πόλη.  

5. Ο χαρακτηρισμός «απάνθρωπη» οφείλεται στις κακές υπηρεσίες που προσφέρει προς τους πολίτες της η πόλη. Θα ήθελα ωστόσο, απευθυνόμενη προς τον Δήμαρχο Αθηναίων και τους παράγοντες του Δήμου, να διατυπώσω την πλήρη δυσαρέσκειά μου ως προς τον τρόπο με τον οποίο η πολιτεία αντιμετωπίζει το φαινόμενο της επαιτείας και των αστέγων της πόλης. Η κυβέρνηση, μάλιστα, σε αυτή τη φάση επικαλείται και την ανάγκη προσέλευσης του τουριστικού πληθυσμού - προς τιμήν του οποίου άλλωστε προσποιούμαστε ότι ως δια μαγείας εξαφανίστηκε και ο κορωνοϊός! Το κέντρο της Αθήνας, ωστόσο, εμφανίζει μια εικόνα «τεταρτοκοσμική» (για να μη μειώσω τους τριτοκοσμικούς, που δεν ευθύνονται άλλωστε για τη ζωή τους). Άνθρωποι, δυστυχισμένα αποκαΐδια της ζωής, σέρνονται στους κεντρικούς δρόμους, κατά μήκος του Μεγάλου Περιπάτου, και ζητιανεύουν, ή ξαπλώνουν στα πεζοδρόμια μ’ ένα πλαστικό ποτήρι ελεημοσύνης, παραμένουν επί ώρες ακίνητοι στα πόδια των πολιτών χωρίς να καταλαβαίνει κανείς αν είναι ζωντανοί ή πεθαμένοι, αποσπούν κουρέλια-χαρτόνια-βρώμικα σκεπάσματα για να σκεπαστούν τη νύχτα, και πλαγιάζουν σε απίστευτες για ανθρώπους συνθήκες. 

Είναι αυτή αντιμετώπιση ανθρώπινη εκ μέρους της πολιτείας; Κανείς δεν τους βλέπει αυτούς τους ανθρώπους; Κανείς δεν σοκάρεται με την απάνθρωπη αυτή εικόνα; Και δεν αισθάνεται ενοχικά ως πολίτης; Είναι αυτές σκηνές για το κέντρο της Αθήνας; Δεν υπάρχει μια κρατική μέριμνα, μια στοιχειώδης φροντίδα απέναντί τους; Δεν υπάρχει ένα άσυλο, ένα ίδρυμα, ένας προστατευτικός θεσμός ή χώρος να τους περιθάλψει; Είναι ωραίο να πάει κανείς στην Αθήνα για τις δουλειές του και να σκουντουφλάει σε πεταμένα ανθρώπινα ράκη για να περάσει; Να έρχεται, δηλαδή, κανείς διαρκώς σε σύγκρουση με τη συνείδησή του, για το αν πρέπει να τους ελεήσει - ενισχύοντας το απαράδεκτο με ευθύνη της πολιτείας καθεστώς της επαιτείας, που έχει αλλού καταργηθεί δια νόμου - ή να τους αγνοήσει θάβοντας και την τελευταία ικμάδα της ανθρωπιάς του; Γιατί η πολιτεία, ο Δήμος, δεν αναλαμβάνουν την οριστική αντιμετώπιση και επίλυση του προβλήματος; Γιατί αδιαφορούν για την κοινωνική πρόνοια, και επενδύουν στον πολυτελή Μεγάλο Περίπατο, που έχει ωστόσο μεταβληθεί σε Περίπατο των φτωχών και των καταφρονεμένων; Είναι φαινόμενα αυτά ταιριαστά στο σύγχρονο πρόσωπο μιας ευνομούμενης πολιτείας; 

Οι συνάνθρωποί μας εκεί (ντόπιοι ή εισαγόμενοι, επαγγελματίες ή τυχαίοι) μοιάζουν με προσωποποιημένες παλιές φιγούρες του Τολστόι ή του Ντοστογιέφσκι. Προσωπικά ντρέπομαι να βλέπω ανθρώπους να προσπερνούν αυτά τα ανθρώπινα ράκη για να πάνε τη βόλτα τους. Ντρέπομαι να είμαι πολίτης σε μια πόλη που δεν έχει ανθρώπινο πρόσωπο, που δεν σέβεται τον εαυτό της και την ιστορία της. Όσο για το «μεγαλόπνοο», πολυδιαφημισμένο και πολυέξοδο εγχείρημα του Μεγάλου Περιπάτου, αυτή τη στιγμή αποτελεί απλώς μια τραγική αντίφαση, ανάμεσα στην αχρησιμοποίητη λευκή πολυτέλεια των καθισμάτων του και στην εξαθλιωμένη, καταρρακωμένη επιβίωση των ανθρώπινων σκιών που κείτονται ή περιφέρονται εκεί εγκαταλελειμμένες.

Και έχετε ευθύνη κύριε Δήμαρχε. Να αφήσετε τις μεγαλοστομίες και να κάνετε απλές, απαραίτητες πράξεις. Να δείτε δηλαδή, κι εσείς και ο πρωθυπουργός θείος σας,  ότι είναι άλλη η αξία μιας - έστω και προβληματικής- ανθρώπινης υπόστασης, και άλλο το οικονομικό τίμημα ενός πεζόδρομου. Η Αθήνα δεν είναι μόνο η αγελάδα που θα κατεβάσει γάλα για να πιούν οι τουρίστες, αλλά οφείλει να είναι αντάξια του λαμπρού κλασικού της πολιτισμού.  Κι εμείς, όλοι, δεν είμαστε καταδικασμένοι να ανεχόμαστε τους εντυπωσιασμούς και μια μειωτική και υποβαθμισμένη καθημερινότητα, αλλά είμαστε αντάξιοι ενός καθημερινού πολιτισμού που δίνει αξία στην ανθρώπινη ζωή, διαθέτοντας ποιότητα.

δήμος ΑθηναίωνΜεγάλος Περίπατος