Απόψεις|31.08.2021 08:57

Η κρίση στο Λίβανο και το Παλαιστινιακό

Ευάγγελος Βενέτης

Εδώ και δύο χρόνια ο Λίβανος βρίσκεται υπό την πίεση ασύμμετρων προβλημάτων με πολλαπλό χαρακτήρα: οικονομικό, ασφάλειας και πολιτικό. Η οικονομική αστάθεια ήδη από τον Οκτώβριο 2019 συνυπάρχει με ασύμμετρες επιθέσεις, όπως την έκρηξη στο λιμάνι της Βηρυτού, και τις παραβιάσεις του εθνικού του εναέριου χώρου από την πολεμική αεροπορία του Τελ Αβίβ.

Η λιβανέζικη οικονομία είναι χρεωκοπημένη και το πολιτικό σύστημα της χώρας αδυνατεί να συμπήξει κυβερνήσεις συνασπισμού λόγω διαφορών μεταξύ των επιμέρους πολιτικών συμφερόντων. Κατά το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, που δεν δανείζει πλέον το Λίβανο, η εν λόγω εσωτερική πολιτική διαίρεση του Λιβάνου έφερε την χώρα στην χρεωκοπία καθώς η διαρκής ακυβερνησία ή οι βραχύβιες κυβερνήσεις δεν ευνοούν την σταθερή οικονομική διαχείριση και διακυβέρνηση.

Στο εν λόγω πλαίσιο οι ΗΠΑ, η Γαλλία κι η Βρετανία σε συνεργασία με το λεγόμενο διεθνές χρηματοπιστωτικό σύστημα πρότειναν σειρά πολιτικών μεταρρυθμίσεων με στόχο την άρση του αδιεξόδου. Κύριο στοιχεία των προτεινόμενων δυτικών μεταρρυθμίσεων είναι η κυβέρνηση τεχνοκρατών κι ο αφοπλισμός του σηιτικού κινήματος της Χεζμπολά, ζητήματα που αποτελούν κόκκινες γραμμές για το μισό και πλέον πληθυσμό του Λιβάνου και τα κόμματα που τον αντιπροσωπεύουν.

Σ’ αυτό το σημείο το εσωτερικό πρόβλημα του Λιβάνου αποκτά γεωπολιτική διάσταση σχετική με το Παλαιστινιακό Ζήτημα.

Ακόμη κι αν ο Λίβανος έχει χρεοκοπήσει σήμερα, διατηρεί επί του παρόντος την αποτρεπτική του ικανότητα έναντι του Τελ Αβίβ λόγω της βαρέως εξοπλισμένης Χεζμπολά η οποία είναι μέρος των λιβανέζικων ενόπλων δυνάμεων σε συνεργασία με τον επίσημο λιβανέζικο στρατό.

Οι δυτικές προτάσεις για την διευθέτηση της κρίσης στο Λίβανο ευνοούν προφανώς την ισραηλινή πολιτική, καθώς η Χεζμπολά του Λιβάνου είναι ο κυριότερος αντίπαλος του Τελ Αβίβ με νωπές ακόμη τις μνήμες του πολέμου του 2006. Μετά την αποτυχία των φιλαμερικανικών δυνάμεων στον εμφύλιο της Συρίας, οι φιλοπαλαιστινιακές δυνάμεις του Σηιτικού Άξονα της Αντίστασης ενισχύονται πίσω από τα Υψώματα του Γκολάν και των ορέων του Λιβάνου. Η Χεζμπολά αποτελεί την ραχοκοκαλιά αυτών των δυνάμεων.

Μαζί με την Συρία, ο Λίβανος είναι η μία από τις δύο όμορες αραβικές χώρες που δεν αναγνωρίζουν διπλωματικά το Τελ Αβίβ και είναι σε εμπόλεμη κατάσταση με αυτό. Η Χεζμπολά σε συνεργασία με την Συρία είναι σύμμαχοι της Χαμάς κι άλλων παλαιστινιακών οργανώσεων, ισλαμιστικών ή εθνικιστικών.

Επομένως η προσπάθεια παρέμβασης της Δύσης στο Λίβανο δεν είναι απλώς μακροοικονομικού χαρακτήρα αλλά έχει γεωπολιτικές προεκτάσεις. Ο μη δανεισμός της λιβανέζικης οικονομίας έχει επιφέρει συνέπειες στον πληθυσμό της χώρας που απειλούν την σταθερότητα της. Η κρίση τροφίμων και καυσίμων έχει ήδη μετατρέψει το Λίβανο σε Συρία, η οποία μέσω του αμερικανικού Σχεδίου Σίζαρ βρίσκεται υπό καθεστώς κυρώσεων του λεγόμενου διεθνούς χρηματοπιστωτικού συστήματος.

Επί της ουσίας ο Λίβανος σήμερα βρίσκεται ενώπιον ενός διλημματικού τελεσιγράφου προς το λαό του Λιβάνου: παράδοση όπλων αντί τροφής. Καθώς το ιρανικό τάνκερ έχει διαπλεύσει το Σουέζ μεταφέροντας καύσιμα από το Ιράν στον «στεγνό» Λίβανο μετά από αίτημα της Χεζμπολλά, αναμένεται να ανακατέψει την τράπουλα στη γεωπολιτική αντιπαράθεση του Λιβάνου με το Τελ Αβίβ δημιουργώντας τις προϋποθέσεις για μια νέα κρίση στο Παλαιστινιακό με προεκτάσεις στα Ιεροσόλυμα και την Λωρίδα της Γάζας. Η κρίση στην αραβική χώρα εισέρχεται σε ένα νέο στάδιο εντάσεων με το status quo εντός κι εκτός Λιβάνου να μεταβάλλεται στην πράξη.

ΛίβανοςΣυρίαΙσραήλΙράνΧεζμπολάχ