Απόψεις|28.01.2019 14:31

Μετά τις Πρέσπες τι;

Χρήστος Μαχαίρας

Με την κύρωση της Συµφωνίας των Πρεσπών η κυβέρνηση ολοκληρώνει έναν σχεδιασµό τριών βηµάτων, που καταστρώθηκε µετά την ψήφιση του προϋπολογισµού και την ακύρωση του µέτρου της περικοπής των συντάξεων. Το πλάνο του πρωθυπουργού προέβλεπε λήξη της συνεργασίας µε τον Πάνο Καµµένο, ανανέωση της εµπιστοσύνης της Βουλής και επίλυση του «Μακεδονικού».

Κάθε βήµα ανταποκρινόταν σε µία ειδική ανάγκη: Το «διαζύγιο» µε τους ΑΝΕΛ υπογράµµιζε το τέλος των συγκλίσεων που επέβαλε η περίοδος των µνηµονίων και το άνοιγµα µιας νέας πολιτικής σελίδας. Η διασφάλιση ψήφου εµπιστοσύνης -και µάλιστα µε τον πήχη τοποθετηµένο στην απόλυτη και όχι στη σχετική πλειοψηφία- επεδίωκε να κλείσει τη συζήτηση περί «κυβέρνησης µειοψηφίας». Η κύρωση της Συµφωνίας των Πρεσπών αντιστοιχούσε στην πρόθεση του Τσίπρα να εµφανιστεί συνεπής έναντι της προοδευτικής κοινής γνώµης και του διεθνούς ακροατηρίου.

Η ολοκλήρωση αυτής της φάσης προσφέρει στην κυβέρνηση έναν σχετικά καθαρό διάδροµο και στον επικεφαλής της το πλεονέκτηµα της πρωτοβουλίας των κινήσεων, χωρίς ωστόσο αυτό να σηµαίνει ότι ανατρέπονται οι συσχετισµοί και αµφισβητείται το προβάδισµα της Νέας ∆ηµοκρατίας.

Ο Τσίπρας ξέρει ότι κέρδισε τρεις µάχες, αλλά δεν κέρδισε τον πόλεµο. Για να διατηρήσει ζωντανές τις φιλοδοξίες του, δεν απαιτείται µόνο να ολοκληρώσει τη νοµοθέτηση του πακέτου των θετικών µέτρων που έχουν εξαγγελθεί (αύξηση κατώτατου µισθού, 120 δόσεις για ασφαλιστικές οφειλές, φορολογικές ελαφρύνσεις) ή να προωθήσει πολιτικές µε κεντροαριστερή φόρτιση που αντιστοιχούν στο αφήγηµα του τέλους των µνηµονίων (εξορθολογισµός σχέσεων Εκκλησίας - Πολιτείας, συνταγµατική αναθεώρηση), αλλά χρειάζεται και να «αφοµοιωθούν» οι αλλαγές αυτές από το τµήµα του εκλογικού ακροατηρίου που παραµένει ακόµα στην γκρίζα ζώνη της αδιευκρίνιστης ψήφου.

Οι δηµοσκοπήσεις, κρυφές και φανερές, εξακολουθούν να καταγράφουν ένα ισχυρό προβάδισµα της Ν∆, το οποίο ωστόσο δεν µεταφράζεται και σε ρεύµα αυτοδυναµίας. Το αρνητικό για την κυβέρνηση είναι ότι η συντήρηση αυτής της εικόνας απειλεί να παγιώσει κλίµα επικείµενης πολιτικής αλλαγής, η θετική είδηση, αντίθετα, είναι ότι το κλείσιµο της ψαλίδας ανάµεσα στα δύο κόµµατα συνεχίζεται, όπως και το ότι στις περισσότερες έρευνες παρατηρείται αύξηση της µετακίνησης ψηφοφόρων άλλων κοµµάτων προς τον ΣΥΡΙΖΑ.

Αν και ο οδικός χάρτης του Μαξίµου θα προσδιοριστεί από την τελική απόφαση του πρωθυπουργού για τον χρόνο διεξαγωγής των εθνικών εκλογών, το αφήγηµα της επανίδρυσης του προοδευτικού µπλοκ φαίνεται πως θα αποτελέσει το βασικό όχηµα του ΣΥΡΙΖΑ στον δρόµο προς τις κάλπες. Με τους ΑΝΕΛ πλέον εκτός κάδρου και οµολογηµένη την πρόθεση προγραµµατικής και εκλογικής σύγκλισης µε την Κεντροαριστερά, ο πρωθυπουργός είναι εξαιρετικά πιθανό να προχωρήσει στην ανασύνθεση του κυβερνητικού σχήµατος µε τρόπο που θα µεταδίδει το µήνυµα ενός νέου προοδευτικού πολιτικού µείγµατος.

Ακόµα, όµως, και αν ο ανασχηµατισµός αποδειχθεί διαχειριστικού χαρακτήρα, ο κύβος έχει ριφθεί: ο Τσίπρας θα πάει στις κάλπες επικεφαλής µιας προοδευτικής συµπαράταξης µε κορµό τον ΣΥΡΙΖΑ.

Συμφωνία των Πρεσπών