Λβιβ: Η πόλη της προσοχής και οι ημέρες που έζησα εκεί - Εκεί όπου ζουν χιλιάδες παιδιά…

Σειρήνες πολέμου και το προειδοποιητικό μήνυμα που ξεκινά με τη λέξη «οβάχα». Προσοχή…!

Στο δρόμο για την άφιξη μου στη Λβιβ η Ιουλία μου έδειξε σε φωτογραφία το γιο της, μαθητή Δημοτικού  που έφτιαχνε σιδερένιες κατασκευές  - οχυρά για την πόλη. Κι αυτός θα έπρεπε να είναι προσεκτικός. «Θα προτιμούσα να βρίσκεται στο σχολείο του», μου είπε με παράπονο η μητέρα του.

Προσοχή, επιφυλακή, αναταραχή, προετοιμασία αλλά και αντιμετώπιση. Αυτά περιγράφουν τη Λβιβ και σε αυτό το σκηνικό ζουν τα χιλιάδες παιδιά στο έδαφός της.

Σε αυτό το πλαίσιο αντιληφθήκαμε άμεσα με τον οπερατέρ του Open Δημήτρη Τσιόπλο πως έπρεπε να ζήσουμε και να δουλέψουμε κι εμείς ένα πρωινό Τετάρτης, καθώς περνούσαμε τα σύνορα προς την Ουκρανία πεζοί ενώ χιόνιζε, η θερμοκρασία ήταν κάτω από το μηδέν και οι έλεγχοι των αρχών εξονυχιστικοί.

Την ίδια ώρα προς την αντίθετη κατεύθυνση, προς την Πολωνία, στο γκρίζο, μουντό, θλιμμένο σκηνικό διέκρινα κάποια χρώματα, ροζ, μπλε, κίτρινα, που είχαν τα πανωφόρια τους αλλά  και το κόκκινο που απέκτησαν τα  μάγουλα τους  από το τσουχτερό κρύο. Τα χρώματα ανήκαν στα παιδιά που κρατώντας σφιχτά το χέρι της μαμάς τους ή κουρνιάζοντας στην αγκαλιά της συνέρρεαν στα σύνορα και διέσχιζαν επίσης με τα πόδια τον σταθμό για να γλιτώσουν από τον πόλεμο. Πώς να συνηθίσει κανείς το «οβάχα»;  Aυτό, που το πρώτο γράμμα του προφέρεται με σουφρωμένα χείλη από την πίεση και τη δυναμική της εγρήγορσης.

Το δικό μου έπαθλο από τα χέρια της μικρής Λέντα

Ήταν τρία εικοσιτετράωρα νωρίτερα που η μικρή Λέντα μου προσέφερε ένα ζαχαρωτό σε σχήμα καρπούζι  ένα βράδυ σε ένα πολυκατάστημα που είχε παραχωρηθεί σε πρόσφυγες στο Πσέμις κοντά στα σύνορα και εκεί θα διανυκτέρευε. Αυτό έγινε το δικό μου έπαθλο!

Λίγο νωρίτερα τα χείλη της εξάχρονης Κατερίνας σχημάτισαν ένα πλατύ χαμόγελο όταν πήρε στα χέρια της ένα λούτρινο αρκουδάκι που της έδωσαν εθελοντές. Ο πατέρας της ήταν γιατρός και θα συνέχιζαν το ταξίδι τους προς τη Γερμανία όπου η οικογένεια είχε σκοπό να κάνει μια νέα αρχή ζωής.

Ογδόντα χιλιόμετρα από το σημείο, η Λβιβ, αιμορραγεί και το αίμα ανήκει σε παιδιά πληγωμένα στο σώμα και την ψυχή. Τον  δεκατριάχρονο Βολοντίμιρ βρήκαν σφαίρες μέσα στο αυτοκίνητο καθώς άνοιξε πυρ εναντίον του ίδιου και της οικογένειας του την ώρα που προσπαθούσαν να απομακρυνθούν από την περιοχή του Κιέβου που βομβαρδιζόταν. «Είναι σα να παίζω σε πολεμική ταινία» μου είπε μέσα από το ασθενοφόρο ευχόμενος για την αποκατάσταση της υγείας του.

Ο μικρός Ντίμοτσκα έχασε το γόνατό του όταν χτυπήθηκε από θραύσματα πυραύλου που έπληξε το Τσερνίχιβ μόλις δέκα μέτρα από το σημείο που βρισκόταν μαζί με την οικογένειά του σε μια απόπειρα να το  εγκαταλείψουν κατά τη διάρκεια ισχυρών βομβαρδισμών.

Άτυχος ήταν ο δεκάχρονος Ντίμα που χτυπήθηκε στο  Τσερνίχιβ. Μετά τη μάχη που έδωσε στην Εντατική ηττήθηκε. Το ίδιο και η Άννα, η εγγονή της καρκινοπαθούς κυρίας Τατιάνας. Το κορίτσι  σκοτώθηκε από πυρά ενώ διέφευγε από το Γκόστομελ.

Τα παιδιά, όσο κι αν προσέχουν, σκοτώνονται στον πόλεμο. Πληρώνουν το τίμημα. Η εικόνα με τα άδεια καροτσάκια στην κεντρική πλατεία της Λβιβ, με τη διάχυτη μελαγχολία που αποπνέει και την αφτιασίδωτη κεντροευρωπαϊκή αύρα αλλοτινών εποχών,  ήταν γροθιά στο στομάχι.

Τον εκκωφαντικό ήχο των εκρήξεων από την επίθεση στο Γιάβοριβ δίπλα στη  Λβιβ με τους 35 νεκρούς και τους περισσότερους από 100 τραυματίες άκουσε η οκτάχρονη Σλάτα που συνάντησα μετά το χτύπημα ενώ φρόντιζε τα πέντε νεογέννητα γατάκια στο σπίτι της εκεί κοντά. Γεννημένη το 2014 παιδί του πολέμου, μου είπε πως θέλει να μείνει στην Ουρανία που αγαπά και της λείπουν οι συμμαθητές της.

Το παιδιατρικό νοσοκομείο γεμάτο. Μεγάλος  πόνος συσσωρευμένος σε  αυτά τα τετραγωνικά με παιδιά χτυπημένα με σφαίρες, τραυματισμένα, εγχειρισμένα.

Σπαρακτικό παιδικό κλάμα, ανησυχητική σιωπή και κάποιες ελάχιστες φορές γέλια μικρών παιδιών χώρεσαν στις τριανταεπτά μέρες  της αποστολής μου. Τα παιδιά τα συναντήσαμε σε περιοχές που ελέγχονται, εκεί που όταν στήναμε την κάμερα σε δημόσιο χώρο, μας περικύκλωνε ο στρατός και βρισκόμασταν υπόλογοι.

Το «οβάχα»  δεν προέρχεται από κανένα παραμύθι ή νανούρισμα.

Δεν είναι που στη θέση των παιδιών αυτών μπορούσε να είναι η κόρη μας, ο γιος μας, τα εγγόνια μας,  τα ανίψια μας. Είναι που στη Λβιβ και σε όλη την Ουκρανία τα παιδιά πρέπει να προσέχουν, όχι μήπως γρατζουνίσουν τα γόνατά τους παίζοντας, αλλά πρέπει να προσέχουν για να μην σκοτωθούν κατά τη διάρκεια του πολέμου…

«Οβάχα»!