Τα «κέντρα»

Είναι αυτοκαταστροφικό, συµπεραίνουν οι αρχαίοι στοχαστές. Παράλληλα, συνεχώς επαινείται η µετριοπάθεια, ο µέσος δρόµος, που ενίοτε φτάνει στην ουδετερότητα και στην αντιπάθεια στα λεγόµενα «άκρα». Αλλεπάλληλες παροιµιώδεις εκφράσεις την εκθειάζουν, ως άριστη πολιτική τακτική που οδηγεί στην κατανόηση και στην ειρήνευση, και αυτό είναι διαχρονικό και σε πολλές κοινωνίες. Βέβαια, στις κοινωνίες δεν µετέχουν µόνον κεντρώοι χαρακτήρες, αλλά και πολλοί βιαστικοί, ανυπόµονοι ή φορείς µιας ιδιαίτερης αλήθειας που, περιληπτικά, έχει οργή, αβασταγιά και γρήγορες κινήσεις. ∆εν είναι τυχαίο πως δεν υπάρχει πουθενά στην Ιστορία κάποια «επανάσταση του Κέντρου». Αλλά έως εδώ.

Η πολιτική έκφραση του Κέντρου δεν ευτύχησε πολλές φορές, επειδή απαιτεί αυτοσυγκράτηση και διάθεση να λύνονται ζητήµατα µε διάλογο και παραχωρήσεις. Ωστόσο, αυτοτελής συγκρότηση πολιτικής, µε άξονα τη µέση οδό, παρατηρείται περιστασιακά, αν εξαιρεθούν µερικά κράτη που βρήκαν την καλή τους τη χαρά ανακαλύπτοντας πως δεν υπάρχει «βασιλική οδός» πουθενά. Κατά γενική οµολογία, οι ιδεολογικές καταβολές δεν οδηγούν στη µετριοπάθεια, την οποία θυµούνται όποτε το λεγόµενο Κέντρο δεν διαθέτει το πιο σηµαντικό συστατικό της δηµοκρατίας: το πλήθος.

Από εµπειρία, όλοι γνωρίζουµε πως οι κεντρώες πολιτικές δυνάµεις υπάρχουν ώσπου να διαλυθούν ή να αυτοδιαλυθούν. Ιδίως όταν εµφανίζεται κάποια πόλωση: µε ποιους θα πας και ποιους θα αφήσεις. Τα περισσότερα κόµµατα το γνωρίζουν άριστα αυτό και έρχεται η ώρα που, µετρώντας την ισχύ τους, ανακαλύπτουν κάποια υστέρηση, κάποιο έλλειµµα. Τότε, οι διχασµοί κρίνονται ντεµοντέ και αρχίζει µια κίνηση προς το Κέντρο. Χαµηλώνουν τους τόνους, αποδίδουν όλα τα κακά της µοίρας στην «άλλη πλευρά» και επιτρέπουν παραχωρήσεις προς τον πιο γειτονικό τους πολιτικό χώρο. Ο οποίος (ω της συµπτώσεως) τυχαίνει να είναι το Κέντρο, ό,τι και αν σηµαίνει αυτό.

Στην Ελλάδα, το ζήσαµε και το ζούµε αυτό τόσο συχνά, τουλάχιστον µεταπολιτευτικά, που τείνει να γίνει έθιµο. Μια δοκιµασµένη, αγαπητή συνήθεια, που ενίοτε πετυχαίνει και άλλοτε δεν λειτουργεί. Ιδωµεν λοιπόν.