Η φορολογική μεταρρύθμιση προϋπόθεση ανάπτυξης

O Πρόεδρος του Eurogroup Π.Ντόναχιου, με δηλώσεις του προετοίμασε την κοινή γνώμη για τον επανασχεδιασμό των μέτρων στήριξης νοικοκυριών και επιχειρήσεων λόγω ενεργειακής κρίσης. Στόχος των δηλώσεων είναι τα οριζόντια μέτρα ενίσχυσης λόγω υψηλού δημοσιονομικού κόστους με την έμφαση να δίνεται στα επιδόματα στα ευάλωτα νοικοκυριά.

Όμως η μη καταγραφή των εισοδημάτων στην Ελλάδα έχει ως αποτέλεσμα οι επιδοτήσεις και τα επιδόματα να κατευθύνονται σε φοροδιαφεύγοντες και φοροαποφεύγοντες και δευτερευόντως στα ευάλωτα νοικοκυριά. Καθώς οι δημοσιονομικοί πόροι είναι περιορισμένοι, η αποτελεσματική χρήση τους για τα πραγματικά ευάλωτα νοικοκυριά θα στηρίξει τη κοινωνική συνοχή.

Η πρόσφατη έκθεση του ΟΟΣΑ επαναφέρει στο προσκήνιο την αναγκαιότητα διεύρυνσης της φορολογικής βάσης, πράγμα που σημαίνει να κληθούν να πληρώσουν τους αναλογούντες φόρους οι πολίτες οι οποίοι έχουν «χαλαρή σχέση» με την εφορία.

Σύμφωνα με άρθρο στο Protagon χαλαρή σχέση με την εφορία έχει το 90% των ελεύθερων επαγγελματιών και των αποκαλούμενων μικρομεσαίων επιχειρηματιών και εμπόρων, οι οποίοι δηλώνουν εισόδημα έως 15.000€ τον χρόνο, ενώ 2.600.000, δηλαδή το 40% των φορολογουμένων δήλωσαν εισόδημα έως 5.000€.

Επίσης, σύμφωνα με άρθρο στη Καθημερινή, το σύνολο των δηλωθέντων εισοδημάτων 2021 των φορολογουμένων είναι 79 δισ.€ το 2021, σύμφωνα με την Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων, ενώ οι δαπάνες των νοικοκυριών ανέρχονται σε 129 δισ.€, σύμφωνα με  την Eurostat. Από τη διαφορά των μεγεθών είναι σαφές ότι η Ελληνική Δημοκρατία το 2023 αδυνατεί να καταγράψει τα εισοδήματα των πολιτών της και σίγουρα των δαπανών τους, λόγω παραοικονομίας. 

Το 2021 διαπιστώθηκε αύξηση των τραπεζικών καταθέσεων άνω των 180 δισ.€, υπερβαίνοντας το επίπεδο των ιδιωτικών καταθέσεων προ πανδημίας και μνημονίων. Οι αυξημένες τραπεζικές καταθέσεις οφείλονται αφενός, στα οριζόντια μέτρα της κυβέρνησης, τα οποία χρηματοδοτήθηκαν με νέο δανεισμό και αφετέρου, στον περιορισμό της άμεσης φορολογίας, με απόγειο την επιλογή της κυβέρνησης φορολόγησης των διανεμόμενων μερισμάτων με συντελεστή 5%.

Αποτέλεσμα είναι η σοβαρή ανισορροπία του ελληνικού φορολογικού συστήματος, με τα φορολογικά έσοδα να εξαρτώνται κυρίως από τους έμμεσους φόρους και τις ασφαλιστικές εισφορές και λιγότερο από τον φόρο εισοδήματος, καταλύοντας την έννοια της προοδευτικής φορολόγησης.

Το κύριο κυβερνητικό επιχείρημα αυτής της φορολογικής πολιτικής είναι η μείωση της φορολογίας των πλουσίων προκειμένου να προχωρήσουν σε επενδύσεις (trickle down), οι οποίες θα οδηγήσουν σε μεγέθυνση και απασχόληση, την ίδια στιγμή κατά την οποία στο Davos οι πλούσιοι καλούν τους ηγέτες σε φορολόγηση τους για την αντιμετώπιση των ανισοτήτων.

Βέβαια η φορολογία είναι πολιτικά δυσάρεστο θέμα, αλλά ανατρέχοντας στην ιστορία, υπενθυμίζεται ότι ο Τρικούπης επέλεξε την χρηματοδότηση της άμυνας και των έργων υποδομής με νέο δανεισμό αντί φορολόγησης στους «μηδόλως φορολογουμένους» εύπορους αστούς, ανωνύμων εταιρειών και τραπεζικών ιδρυμάτων, όπως εισηγείτο ο Ι.Σούτσος. Το αποτέλεσμα ήταν η γνωστή ρήση «Δυστυχώς επτωχεύσαμεν», συνοδευόμενη από τον Διεθνή Οικονομικό Έλεγχο με λιτότητα από το 1893-1909.

Η Ελλάδα απέκτησε προοδευτική φορολογία εισοδημάτων μόλις το 1919, με την φορολογική επιβάρυνση να υπολογίζεται σε δύο στάδια. Στο πρώτο στάδιο εφαρμοζόταν ενιαίος φορολογικός συντελεστής στα καθαρά εισοδήματα. Στο δεύτερο στάδιο αθροίζονταν όλα τα έσοδα από κάθε κατηγορία και φορολογούνταν με προοδευτικό φορολογικό συντελεστή, τον «Συνθετικό συμπληρωματικό φόρο επί της συνολικής καθαράς προσόδου» .

104 χρόνια μετά η Ελληνική Πολιτεία αδυνατεί να καταγράψει έγκυρα τα εισοδήματα των πολιτών παρά τις χρεωκοπίες και τα μνημόνια. Το άδικο φορολογικό σύστημα οδηγεί και στην άδικη κατανομή των επιδοτήσεων στους πολίτες, με τα επιδόματα να καταλήγουν σε επιτήδειους με χαλαρή σχέση με την εφορία.

Η επιβράδυνση της μεγέθυνσης αν όχι η ύφεση στην ευρωζώνη το 2023 και η αύξηση των επιτοκίων, αναμένεται να πλήξουν τις επενδύσεις, στην Ελλάδα, δυσχεραίνοντας την κατάσταση στην ελληνική οικονομία. Η δικαιότερη φορολογία κατά το πρότυπο ανεπτυγμένης ευρωπαϊκής οικονομίας, με προοδευτική φορολόγηση του συνόλου των εισοδημάτων και τιμαριθμοποίηση των φορολογικών κλιμάκων, θα ενισχύσει την κοινωνική συνοχή, η οποία αποτελεί προϋπόθεση δίκαιης ανάπτυξης.

Σε αυτό το έργο η επόμενη κυβέρνηση μπορεί να αξιοποιήσει περαιτέρω την τεχνητή νοημοσύνη, κατά το πρότυπο των φορολογικών αρχών ΗΠΑ, ΗΒ, Ιαπωνία, Αυστραλία και Καναδά, προκειμένου να αντιμετωπίσει την έλλειψη προσωπικού και υποψίες διαφθοράς. 

Η Υπηρεσία Εσωτερικών Εσόδων (IRS) στις ΗΠΑ, η Φορολογική Αρχή του ΗΒ (HMRC), η Ιαπωνική Εθνική Φορολογική Υπηρεσία (NTA),  η Αυστραλιανή Φορολογική Υπηρεσία (ATO),  Οργανισμός Εσόδων του Καναδά (CRA), χρησιμοποιούν τεχνητή νοημοσύνη για την αποτελεσματικότερη λειτουργία τους. Οι υπηρεσίες αυτές χρησιμοποιούν τους αλγορίθμους μηχανικής μάθησης στην ανάλυση φορολογικών δηλώσεων και στον εντοπισμό ανωμαλιών που μπορεί να υποδηλώνουν απάτη ή μη συμμόρφωση, ενώ βοηθούν αποτελεσματικά στη βελτίωση της διαδικασίας συλλογής φόρων.

Η σοβαρότητα της επόμενης κυβέρνησης θα κριθεί  από την προστασία της δημοσιονομικής ισορροπίας, την προσέλκυση επενδύσεων, την ενίσχυση της απασχόλησης και την αποκατάσταση των αδικιών.

Οι πρωτοβουλίες προσέλκυσης επενδύσεων και αναμόρφωσης του παραγωγικού υποδείγματος έχουν ως προϋπόθεση επιτυχίας την ισότιμη φορολογική μεταχείριση και την έγκαιρη απονομή της δικαιοσύνης.

Τα τεχνικά μέσα υπάρχουν απαιτείται πολιτική βούληση και διαβούλευση με τους κοινωνικούς εταίρους για τη μεταρρύθμιση του φορολογικού συστήματος, προκειμένου να πάψει το δίκαιο φορολογικό σύστημα να είναι σύντομο ανέκδοτο.

ΟΛΕΣ ΟΙ ΕΙΔΗΣΕΙΣ

• Τραγωδία στη Λέσβο: Βρέφος οκτώ μηνών εντοπίστηκε νεκρό από τη μητέρα του - Διατάχθηκε νεκροψία
• Επιμένει στην αθωότητά της η Καϊλή εν αναμονή της κατάθεσης Παντσέρι: Η πρώτη δήλωση μετά την προφυλάκιση
• Απίστευτες καταγγελίες ποδοσφαιριστή για τον Πανηλειακό: «Δεν με πλήρωναν - Ο πρόεδρος και δύο άνδρες μου επιτέθηκαν στο σπίτι μου»
• ΑΑΔΕ-myProperty: Ετσι θα γίνονται οι fast track μεταβιβάσεις ακινήτων - Πότε ξεκινούν
• Γκαρίντσα: Όταν ο Θεός του ποδοσφαίρου της Βραζιλίας έκλεισε τα μάτια του – Οι φρενήρεις εκδηλώσεις του κόσμου