Περισσότερους από 75.000 Ουκρανούς φιλοξένησε η Ελλάδα - Πώς αντιμετωπίσαμε την κρίση

Άμεσες και συντονισμένες ήταν οι ενέργειες του Υπουργείου Μετανάστευσης και Ασύλου σχετικά με τη διαχείριση της Ουκρανικής Προσφυγικής Κρίσης, μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία τον Φεβρουάριο του 2022.  Είναι σημαντικό να επισημάνουμε ότι οι Ουκρανοί πρόσφυγες είχαν μια βασική διαφορά από πολίτες τρίτων χωρών που αποτελούν και την πλειονότητα όσων απευθύνονται στις Υπηρεσίες Υποδοχής της χώρας, προερχόμενοι κυρίως από το Αφγανιστάν, τη Συρία, το Ιράκ και χώρες της Υποσαχάριας Αφρικής. Η διαφορά αυτή έγκειται στην κατοχή ταυτοποιητικών εγγράφων, στοιχείο που διευκόλυνε σημαντικά την καταγραφή τους στην ενιαία ηλεκτρονική πλατφόρμα που δημιουργήσαμε, μέσω της οποίας δινόταν παράλληλα η δυνατότητα σε φορείς και ιδιώτες να προσφέρουν βοήθεια.

Για τη βέλτιστη εξυπηρέτηση και παροχή βοήθειας κατά την είσοδο των εκτοπισθέντων στην Ελλάδα, λειτούργησε άμεσα, την πρώτη εβδομάδα, μετά την εισβολή, Γραφείο Υποδοχής στο Τμήμα Διαβατηριακού Ελέγχου στον Προμαχώνα. Το γραφείο ήταν πλήρως στελεχωμένο με προσωπικό από όμορες δομές φιλοξενίας,  ειδικούς χώρους απασχόλησης και δραστηριοτήτων, οι οποίοι διαμορφώθηκαν σε συνεργασία με διεθνείς οργανισμούς και ΜΚΟ. 

Για την κάλυψη των στεγαστικών αναγκών των Ουκρανών εκτοπισθέντων, η Γενική Γραμματεία Υποδοχής Αιτούντων Άσυλο διέθεσε τρεις δομές φιλοξενίας, τη δομή της Σιντικής για βραχεία φιλοξενία, της Ελευσίνας και των Σερρών για προσωρινή και μεσοπρόθεσμη, ενώ δόθηκε πρόσβαση και σε θέσεις που ήταν τότε διαθέσιμες μέσω του προγράμματος HELIOS.

Στο πλαίσιο της υποστήριξης που παρείχαμε εντάσσεται και η λειτουργία τηλεφωνικού κέντρου πληροφόρησης/παραπομπής/διασύνδεσης, τόσο στα ουκρανικά όσο και στα ελληνικά, έως το τέλος του 2022, καθώς και η λειτουργία συστήματος διανομής βασικών ειδών διαβίωσης, το οποίο παραμένει ενεργό ως σήμερα, με μειωμένη προσφορά και ζήτηση.

Παρότι από τον Φεβρουάριο έως τον Αύγουστο του 2022 εισήλθαν στη χώρα μας περισσότεροι από 75.000 Ουκρανοί υπήκοοι, ο χαμηλός αριθμός των αιτήσεων προ-καταγραφής (μόλις 19.000) επιβεβαιώνει την εκτίμηση, και ταυτόχρονα την υψηλή προσδοκία των Ουκρανών, ότι σύντομα θα επέστρεφαν στην πατρίδα τους. Η προσδοκία αυτή επιβεβαιώνεται, επίσης, από τα στοιχεία της αρμόδιας Υπηρεσίας Υποδοχής, σύμφωνα με τα οποία ο αριθμός των ατόμων που φιλοξενήθηκαν στις τρείς δομές που διέθεσε η αρμόδια Γραμματεία του ΥΜΑ για αυτόν τον σκοπό δεν ξεπέρασε ποτέ τις 300 σε σύνολο 15.000 διαθέσιμων θέσεων.

Ο μέσος όρος των αφίξεων από τον Φεβρουάριο έως τον Αύγουστο του 2022 ήταν πάνω από 10.000, ενώ οι αφίξεις κορυφώθηκαν τον Ιούλιο, φτάνοντας στις 22.950. Οι περισσότερες εξ αυτών πραγματοποιήθηκαν μέσω των χερσαίων συνόρων, κυρίως μέσω του Προμαχώνα, με τους ανήλικους να αποτελούν το 25% του εισερχόμενου πληθυσμού.

Όπως καταδεικνύουν τα ανωτέρω στοιχεία οι Ουκρανοί εκτοπισθέντες που έφτασαν στην Ελλάδα ήταν υψηλού κοινωνικο - οικονομικού επιπέδου, ενώ στην πλειονότητά τους, είχαν ως προορισμό είτε σπίτια συγγενών είτε σπίτια στα οποία είχαν φιλοξενηθεί κατά το παρελθόν.

Στους Ουκρανούς εκτοπισθέντες δόθηκε η δυνατότητα ένταξης στο ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα, ωστόσο το ποσοστό όσων επέλεξαν να ενταχθούν κυμάνθηκε σε ιδιαίτερα χαμηλά επίπεδα, πιθανότατα λόγω της αντίληψης της κατάστασής τους ως προσωρινής, αλλά και επειδή ο χρόνος άφιξης συνέπιπτε με το τέλος της σχολικής χρονιάς. Παρόμοια απροθυμία, για λόγους που σχετίζονται πρωτίστως με την κάλυψη των βασικών αναγκών διαβίωσης, παρατηρήθηκε και ως προς την ένταξή τους στην αγορά εργασίας.

Φιλοξενία σε κατασκηνώσεις 500 παιδιών από την Ουκρανία

Η Ελλάδα άνοιξε την αγκαλιά της και στα παιδιά του πολέμου. Το Υπουργείο Μετανάστευσης και Ασύλου, υπό τον συντονισμό της αρμόδιας Υφυπουργού για την Ένταξη, κυρίας Σοφίας Βούλτεψη, σε συνεργασία με την Πρεσβεία της Ουκρανίας, τον Διεθνή Οργανισμό Μετανάστευσης και την Πανελλήνια Ένωση Λειτουργών Παιδικών Κατασκηνώσεων (ΠΕΛΚ), φιλοξένησε πάνω από 500 παιδιά ηλικίας 6-15 ετών. Στις 21 κατασκηνώσεις που διέθεσε ο ΠΕΛΚ σε Χαλκιδική, Θεσσαλονίκη, Καβάλα, Μαγνησία, Αττική, Κόρινθο, Ηλεία και Μεσσηνία, τα παιδιά που προέρχονταν κυρίως από τη βαθιά πληγωμένη πόλη της Μπούτσα, ξέχασαν για λίγες μέρες τις σκληρές εικόνες του πολέμου, τις σειρήνες και τους βομβαρδισμούς.

Η Ελλάδα, χειρίστηκε την Ουκρανική προσφυγική κρίση αποτελεσματικά και συντεταγμένα. Στάθηκε στο ύψος των περιστάσεων, στήριξε και στηρίζει έμπρακτα τους Ουκρανούς που έφτασαν στη χώρα μας, λαμβάνοντας κάθε μέριμνα όπως οφείλει ως σύγχρονη ευρωπαϊκή δημοκρατία. Αυτό αποδεικνύει και η πρόσφατη απόφαση του αρμόδιου Υπουργού κύριου Νότη Μηταράκη, για την παράταση του καθεστώτος προσωρινής προστασίας των εκτοπισθέντων.