«Ας γράφουν για εµάς, κι ας µας βρίζουν»

Το πολιτεύεσθαι, εξάλλου, βασίζεται σε µια τριπλή εργαλειοθήκη: πρώτα τα κόµµατα προσελκύουν ή ορίζουν υποψηφίους µετρώντας την επιρροή τους. Μετά οι «απέξω» ενός κόµµατος αγανακτούν που τους έριξαν και αυτονοµούνται ή µεταγράφονται. Τέλος, οι λίστες αποτυπώνονται και παρουσιάζονται οι παραιτήσεις από τον «αγώνα» ή κινούνται ως ανεξάρτητες παρουσίες, όχι για να εκλεγούν, αλλά για να ζυγιστούν στο πολιτικό καναβάτσο.

Είναι πολύ µακρινή η εποχή που οι αποσχίσεις ήταν σπάνιες, συνήθως αποτέλεσµα πολιτικής διαφωνίας. Αλλά τότε δεν υπήρχε η παντοδυναµία της Επικοινωνίας. Ο πολίτης δεν πειθόταν από την αντιπολίτευση ποτέ, κι όταν έψαχνε επιχειρήµατα, τα αναζητούσε στον φιλικό του Τύπο.

Τώρα αυτό που µετράει, κατά τη γνώµη µου, και ίσως βαρύνει στα αποτελέσµατα είναι το πλήθος των πρωτοβουλιών µιας κυβέρνησης ή ενός κόµµατος που ξεπερνά τους αντιπάλους. Σε αυτόν τον τοµέα το φαινόµενο είναι χαρακτηριστικό. Από το 2015, αν µετρήσει κανείς τις «ειδήσεις της ηµέρας», θα ξαφνιαστεί από τα πρωτοσέλιδα υπέρ ή κατά του πρωθυπουργού, των στελεχών και των ενεργειών τους. Εχει πολύ µικρή σηµασία αν µερικές ηµέρες τα καταγγελτικά άρθρα και γνώµες είναι περισσότερα. Σηµασία έχει πως ο Τσίπρας σχεδόν µονοπωλεί τα πρωτοσέλιδα. Ισχύει δηλαδή η αµερικανιά «ας γράφουν για εµάς, κι ας µας βρίζουν».

Βέβαια, αυτή η προβολή είναι µερικές φορές δίκοπο µαχαίρι, καθώς προεξοφλείται από το γενικό κοινό πως ενδεχοµένως πρέπει να αναθεωρήσεις τις απόψεις τους, αλλά η εκκωφαντική έλλειψη προβολής της αντιπολίτευσης (που είναι δική της ευθύνη και κανενός άλλου) παράγει ένα σύνδροµο οικειότητας και εθισµού, στο οποίο στηρίχτηκαν ελάχιστοι κυβερνήτες µας και δεν τους βγήκε σε κακό. Θέλω να πω, χρησιµοποιώντας έξωθεν παραδείγµατα, πως η συµπεριφορά του Τραµπ ή του Ερντογάν, µε τις υπερβολές ή τα απίστευτα που εξακοντίζουν, εντέλει δεν πολυµετράει στην κάλπη.