Διεθνής Διάσκεψη του ΟΗΕ για την Κλιματική Αλλαγή COP30

Σχετικά με την επικείμενη Διεθνή Διάσκεψη για την Κλιματική Αλλαγή (COP30), όπου θα συζητηθούν και θα προταθούν νέα μέτρα για την αντιμετώπιση των προβλημάτων της Κλιματικής Αλλαγής, του περιβάλλοντος, της εξοικονόμησης ενέργειας, και των πηγών ενέργειας, συμβατικών και ανανεώσιμων, διατυπώνονται κάποιες επισημάνσεις:

Επισήμανση 1η

Η COP30 θα συνεδριάσει στις 10-21 Νοεμβρίου, στην περίπου άγνωστη ως τώρα πόλη Μπελέμ της Βραζιλίας. Από τις μεγάλες πόλεις της χώρας και τα αεροδρόμια ως αυτήν, μεσολαβεί το δάσος του Αμαζόνιου ή καλύτερα ότι απόμεινε από αυτό. Για να μεταβούν οι αντιπροσωπείες στην πόλη αυτή αποψιλώνονται μεγάλες εκτάσεις του δάσους, ώστε να δημιουργηθούν αρτηρίες και λεωφόροι από όπου θα περάσουν όλοι οι «ενδιαφερόμενοι» για το περιβάλλον: από πρωθυπουργούς και εταιρείες ως ΜΚΟ. Διαπιστώνεται επομένως πως στην παράνομη υλοτόμηση και αποψίλωση του Αμαζονίου, προστίθεται και η νόμιμη εκκαθάριση δασικών εκτάσεων, για την πραγμάτωση «περιβαλλοντικών» στόχων! Επιπλέον, πριν λίγες μόνο μέρες ο πρόεδρος της Βραζιλίας, που θα είναι ο οικοδεσπότης της συνόδου του ΟΗΕ, αδειοδότησε γεώτρηση για άντληση πετρελαίου στην θαλάσσια περιοχή ανοικτά του Αμαζονίου!

Επισήμανση 2η

Οι πολύ πρόσφατες αμέσως προηγούμενες COP28 και 29, -πέραν του ότι ο προεδρεύων στο Dubai ήταν Διευθυντής μεγάλης εταιρείας πετρελαιοειδών,- κατέληξαν σε εντυπωσιακά και εκπληκτικά συμπεράσματα, όπως το ότι το Φυσικό Αέριο (ορυκτό καύσιμο) όπως και η Πυρηνική Ενέργεια, δεν είναι τόσο επιβλαβή, και άρα μπορούμε να τα χρησιμοποιούμε μέχρι την οριστική επίλυση του ενεργειακού προβλήματος. Φυσικά, πρέπει να έχουμε υπόψη ότι προστέθηκε εμφατικά το «Drill baby! Drill!”, το οποίο απενοχοποιηθεί άμεσα και το πετρέλαιο, και φυσικά τις χώρες που το παράγουν. Επίσης, έγινε δεκτό το ότι τα βοοειδή ρεύονται και πέρδονται, ρυπαίνοντας την ατμόσφαιρα, και κατά συνέπεια πρέπει να περιορίσουμε την κατανάλωση σε κρέας και γαλακτοκομικά. Ήδη, δρομολογήθηκε η παραγωγή συνθετικού κρέατος (άραγε από μη ρυπαίνουσες βιομηχανίες;) και αποφασίζεται η θανάτωση χιλιάδων βοοειδών…

Επισήμανση 3η

Τα υπερκαταναλωτικά ταξίδια και οι μετακινήσεις των συμμετεχόντων «υποστηρικτών» του περιβάλλοντος, θα συνεισφέρουν στην αύξηση του 5% της ρύπανσης που προέρχεται από τα αεροπορικά ταξίδια. Από τους εκπροσώπους των κρατών, τους επίσημος ομιλητές και προσκεκλημένους, ως τους διαδηλωτές που θα συγκεντρωθούν για να διαμαρτυρηθούν για τις κακές περιβαλλοντικές και ενεργειακές πολιτικές, αντί να συμμετάσχουν σε τηλεδιασκέψεις , όλοι θα μετακινηθούν αεροπορικώς προς το Μπελέμ… Ο David Owen αναφέρει ότι στον ένα επιβάτη από Αυστραλία στη Βραζιλία, αντιστοιχεί τόση κατανάλωση ενέργειας, όσο περίπου σε ένα μόνο μέσο Αμερικανό πολίτη για ένα έτος…

Όμως, σε αντίθεση με τις τηλεδιασκέψεις, η επί τόπου συμμετοχή και παρουσία ομιλητών από πολιτικούς ως επιστήμονες και πλήθος διαμαρτυρομένων, δίνει σε τηλεοράσεις και ρεπόρτερς την πολυπόθητη δυνατότητα ώστε η ζωντανή παρουσία συγκεντρώσεων διαμαρτυρίας με πανό, φωνές, αστυνομίες και επεισόδια να προβληθεί από τις οθόνες και να σχολιάζεται με μεγάλη διάρκεια και ένταση και πολύ τηλεοπτικό χρόνο, και υψηλό ποσοστό τηλεθέασης…

Επισήμανση 4η

Οι τρέχουσες και συνεχιζόμενες πολεμικές συγκρούσεις (Ουκρανία, Γάζα, Κεντρική Αφρική) πέρα από τους σκοτωμούς και τις ανθρώπινες ζωές που χάνονται, με τις εκρήξεις, τους βομβαρδισμούς, και φυσικά τις πολεμικές βιομηχανίες, αυξάνουν σε τρομακτικό επίπεδο τη ρύπανση του πλανήτη, γεγονός που όμως για αυτονόητους λόγους, ούτε καταμετρείται, ούτε ανακοινώνεται, ούτε καν θίγεται…

Επισήμανση 5η

Από όσα έχουν λάβει χώρα πρόσφατα, φαίνεται πως θα παρακολουθήσουμε την επίμονη προβολή και προώθηση των Μικρών Αρθρωτών Πυρηνικών Αντιδραστήρων (SMRs), καθώς και την αποδοχή και διατήρηση της εμπιστοσύνης στα ορυκτά καύσιμα (πετρέλαιο, αέριο, λιγνίτης) και στα οικονομικά συμφέροντα που τα εκπροσωπούν, και κατά συνέπεια θα παρακολουθήσουμε την προσπάθεια υποβάθμισης των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας…

Επισήμανση 6η

Με στόχο την ελαχιστοποίηση της αναλισκόμενης ενέργειας και άρα της ρύπανσης, θα προβληθούν ξανά συστήματα και διατάξεις (π.χ. αυτοκίνητα, οικιακές συσκευές) που θα είναι πιο αποτελεσματικά και θα καταναλώνουν λιγότερη ενέργεια για την λειτουργία τους. Εδώ όμως διαπιστώνεται το «παράδοξο του Jevons»: όποτε ο καταναλωτής έχει πρόσβαση σε πιο αποδοτικές ενεργειακά νεότερες διατάξεις, αυξάνονται οι ενεργειακές του καταναλώσεις!

Καταλήγοντας, άσχετα με την έκβαση της Διεθνούς διάσκεψης COP30, όπου μάλλον θα έχουμε μία επανάληψη των γνωστών στόχων και καλών προθέσεων, και των ίδιων πλακάτ των διαμαρτυρόμενων, εμείς σαν χώρα, πρέπει να στοχεύουμε άμεσα στα παρακάτω:

• Αποκεντρωμένες μονάδες παραγωγής ηλεκτρισμού από Α.Π.Ε., και όχι τεράστιες συγκεντρωμένες και συγκεντρωτικά ελεγχόμενες, ώστε εξασφαλίζεται η δυνατότητα κάλυψης αναγκών έστω και σε περίπτωση μερικών black-out.
• Άμεση προώθηση και ένταξη στο σύστημα μεγάλων μονάδων αποθήκευσης ηλεκτρισμού (μπαταριών)
• Άμεση ανακαίνιση και διεύρυνση του δικτύου, ώστε να δέχεται τις παραγόμενες ποσότητες.
• Ενίσχυση και όχι παρεμπόδιση (οικονομική και γραφειοκρατική) στους οικιακούς παραγωγούς/καταναλωτές.
• Πλήρη αποδοχή και ένταξη των αιολικών και φωτοβολταϊκών πάρκων, για απόλυτη εκμετάλλευση του θείου δώρου της χώρας μας, του ήλιου και των ανέμων.
• Διατήρηση, σαν εφεδρεία, αλλά σε άμεση ετοιμότητα για κάλυψη του δικτύου, των μονάδων που λειτουργούν κυρίως με εγχώρια πρώτη ύλη (λιγνίτη), αλλά και μονάδων με φυσικό αέριο και πετρέλαιο.

Και ας μην ξεχνάμε ότι ο εθνικός μας στόχος πρέπει να είναι η μέγιστη δυνατή ενεργειακή αυτονομία, προερχόμενη από Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας, και όχι στηριζόμενοι σε εισαγόμενα φυσικό αέριο και πετρέλαιο, και ίσως αργότερα ουράνιο…

Δρ. Αρχιτέκτων Μηχανικός ΕΜΠ, M.Sc. Surrey U.
τ. Καθηγητής Δ.Π.Θ
τ. Διευθυντής Εργαστηρίου Περιβαλλοντικού και Ενεργειακού Σχεδιασμού Κτιρίων και Οικισμών, ΔΠΘ