Να µην εγκαταλείψουµε τα Βαλκάνια

* Του Σωτήρη Βαλντέν

Η Δημοκρατική Αλλαγή στη Βόρεια Μακεδονία και η επίλυση των προβληµάτων της χώρας αυτής µε την Ελλάδα (και τη Βουλγαρία) αποτελούν τη µόνη θετική εξέλιξη των τελευταίων ετών στα ∆υτικά Βαλκάνια, αν όχι και σε ολόκληρη την Ευρώπη. Γι’ αυτό και η Συµφωνία των Πρεσπών εγκωµιάζεται από όλους (πλην Λακεδαιµονίων εδώ και στη γείτονα). ∆υστυχώς όµως η κατάσταση στην υπόλοιπη περιοχή είναι κάθε άλλο παρά καθησυχαστική. Η δηµοκρατία υποχωρεί παντού. Αυταρχισµός και εθνικισµός κερδίζουν πάλι έδαφος, ενώ η διαφθορά και το οργανωµένο έγκληµα παραµένουν σε επικίνδυνα επίπεδα. Οι οικονοµίες καρκινοβατούν, και η ανεργία είναι τεράστια. Ιδιαίτερα ανησυχητική είναι η συνεχιζόµενη διαµάχη Σερβίας-Κοσόβου και η θεσµική παράλυση της Βοσνίας.

Ευρώπη και ΗΠΑ δεν είναι άµοιρες ευθυνών για τα οξυνόµενα βαλκανικά προβλήµατα. Οι νεοφιλελεύθερες οικονοµικές πολιτικές που επιβάλλουν στην περιοχή έχουν τα ίδια καταστροφικά αποτελέσµατα όπως αλλού. Η ατυχέστατη διαχείριση της υπόθεσης του Κοσόβου έχει οδηγήσει σε αδιέξοδο και η κυοφορούµενη -µε την υποκίνηση κυρίως αµερικανικών κύκλων- ανταλλαγή εδαφών σε εθνοτική βάση κινδυνεύει να ανοίξει τον ασκό του Αιόλου. Το σηµαντικότερο όµως είναι πως η Ευρώπη, βυθισµένη στα δικά της προβλήµατα και πιεζόµενη από την ακροδεξιά, φαίνεται να υπαναχωρεί από τη δέσµευσή της να ενσωµατώσει τα ∆υτικά Βαλκάνια. Οµως η προοπτική της ένταξης στην ΕΕ είναι το βασικό κίνητρο των δυνάµεων της δηµοκρατίας και των αντιπάλων του εθνικισµού στην περιοχή. Υπαναχωρώντας από τις δεσµεύσεις της, η Ευρώπη κυριολεκτικά µαχαιρώνει στην πλάτη τις δυνάµεις αυτές και υπονοµεύει τη σταθερότητα στην περιοχή. Και τα πράγµατα γίνονται ακόµη χειρότερα, όταν εγκαταλείπει και τη στήριξη προς τους δηµοκράτες για να τα «βρει» µε αυταρχικούς ηγέτες, ελπίζοντας έτσι να αποκρούσει τη ρωσική επιρροή (την οποία υπερβάλλει) και να διασφαλίσει τα συµφέροντά µας στο Μεταναστευτικό.

Ο Μακρόν έχει δίκιο όταν λέει πως πρώτη προτεραιότητα είναι να κανονίσουµε τα του οίκου µας και όχι η διεύρυνση. Οταν όµως αυτό µεταφράζεται στο να εµποδίζουµε κάθε βήµα µπρος στα Βαλκάνια, πρόκειται για παραχώρηση στην ακροδεξιά. Μιλάµε για µικρές χώρες που η ένταξή τους απέχει ούτως ή άλλως αρκετά. Θα ήταν τραγικό τον Ιούνιο να αρνηθούµε στη Βόρεια Μακεδονία την έναρξη ενταξιακών διαπραγµατεύσεων, αντί να ανταµείψουµε γενναία µια χώρα και µια κυβέρνηση που έδειξαν θάρρος και έκαναν µείζονες παραχωρήσεις, µε τη ∆ύση σύσσωµη να τους υπόσχεται ευρωπαϊκή προοπτική.

Η Ελλάδα των Πρεσπών πρέπει να αποκρούσει αποφασιστικά τη µίζερη συνταγή Μητσοτάκη που βλέπει τον ρόλο µας στα Βαλκάνια να είναι οι απειλές και τα βέτο. Πρέπει να στηρίζουµε τους γείτονές µας στην πάλη για τη δηµοκρατία και ενάντια στον εθνικισµό και στη διαφθορά. Και να παρέµβουµε ενεργά στους κοινοτικούς θεσµούς και εταίρους µας για να επιταχυνθεί η ευρωπαϊκή πορεία των Βαλκανίων, µε πρώτη προτεραιότητα τη Βόρεια Μακεδονία. Αυτό επιβάλλει η σταθερότητα στην περιοχή και το εθνικό µας συµφέρον.

* ∆ιδάσκων στο Ελεύθερο Πανεπιστήµιο των Βρυξελλών, τ. στέλεχος Ευρωπαϊκής Επιτροπής, υποψήφιος ευρωβουλευτής ΣΥΡΙΖΑ