Διπολισµός: Μύθοι και αλήθειες

Ο «διπολισµός» αποτελεί βασικό στοιχείο του αφηγήµατος της κυβέρνησης τόσο πριν και µετά τις ευρωεκλογές και τις αυτοδιοικητικές όσο και εν όψει των εθνικών εκλογών. Είναι προφανές ότι η έννοια του «διπολισµού» στοχεύει στην αντικατάσταση του «δικοµµατισµού», που είχε επικρατήσει επί δεκαετίες στη χώρα ως µια κριτική στην παντοδυναµία των δύο µεγάλων κοµµάτων που είχαν προκύψει από τη µεταπολίτευση, δηλαδή του ΠΑΣΟΚ και της Νέας ∆ηµοκρατίας.

Αν κοιτάξει κανείς σε απόλυτα νούµερα τις ψήφους που έλαβαν τα οκτώ πρώτα κόµµατα στις ευρωεκλογές, προκύπτει ότι αν όντως το δίπολο ήταν προοδευτικές δυνάµεις-Αριστερά από τη µια και συντήρηση-∆εξιά-ακροδεξιά από την άλλη, η διαφορά του πρώτου πόλου από τον δεύτερο θα ήταν της τάξεως των 40.000 ψήφων. Φευ, όµως, αυτός είναι ένας µπακάλικος τρόπος υπολογισµού της πραγµατικής δύναµης των… δύο πόλων και αυτό γιατί µπορεί θεωρητικά το «δίπολο» να υφίσταται, όµως πρακτικά στις εκλογές κατεβαίνουν κόµµατα. Ως γνωστόν, τα κόµµατα έχουν (δυστυχώς ή ευτυχώς) ακόµα συγκεκριµένες διαχωριστικές γραµµές µεταξύ τους που δεν επιτρέπουν την αναγκαία «ρευστότητα» που χρειάζεται ένας διευρυµένος πολιτικός χώρος για να υπάρξει σε πρακτικό-υλικό επίπεδο.

Ας υποθέσουµε ότι ο ΣΥΡΙΖΑ είναι ο κορµός του προοδευτικού πόλου και ότι η Ν∆ είναι ο κορµός του πόλου της συντήρησης και της οπισθοδρόµησης. Στις τελευταίες εκλογές ο ΣΥΡΙΖΑ «πήρε» ψηφοφόρους (κατά φθίνουσα σειρά µε βάση το ποσοστό εισροής συγκριτικά µε τα αποτελέσµατα των εκλογών του Σεπτεµβρίου του 2015) από Ενωση Κεντρώων, Ποτάµι, ΚΙΝΑΛ, ΚΚΕ, ΧΑ και ΑΝΕΛ. Αντίστοιχα η Ν∆ πήρε από Ποτάµι, ΑΝΕΛ, Ενωση Κεντρώων, ΚΙΝΑΛ, ΣΥΡΙΖΑ και XA. Στο µεταξύ τους ο ΣΥΡΙΖΑ πήρε 3% των ψηφοφόρων της Ν∆ και η Ν∆ το 11% των ψηφοφόρων του ΣΥΡΙΖΑ. Είναι ξεκάθαρο πως όταν µιλάµε για συγκεκριµένα ποσοστά και αριθµούς, ο διπολισµός… δεν φαίνεται πουθενά. Θεωρητικά υπάρχει, πρακτικά όµως µιλάµε για έναν δικοµµατισµό. Αυτό συµβαίνει γιατί δεν υπάρχει απλή αναλογική, αλλά και γιατί οι ψηφοφόροι στην πλειοψηφία τους δεν ψηφίζουν µε κριτήρια ιδεολογικά. Η συζήτηση για διπολισµό ή για δικοµµατισµό έχει κάποιο νόηµα µόνο µετά τις εκλογές.

Αυτές θα κρίνουν αν πάµε προς την απλή αναλογική ή αν µένουµε στον δικοµµατισµό, ο οποίος βέβαια έχει το momentum µαζί µε τη Ν∆. Αυτόν ξέρει ο κόσµος, αυτόν εµπιστεύεται.