Ο φόβος του Ανδρέα

«∆εν θα γίνουµε τα γκαρσόνια της Ευρώπης»... Ηταν 35 και βάλε χρόνια πριν, όταν ο Ανδρέας Παπανδρέου διατύπωνε αυτήν τη θέση. Εποχές 1981, ο αντι-ευρωπαϊκός λαϊκισµός στα φόρτε του και στον δηµόσιο λόγο κυριαρχούσαν ακόµη συνθήµατα όπως το «ΕΟΚ και ΝΑΤΟ το ίδιο συνδικάτο». Από τότε έχει περάσει σχεδόν µισός αιώνας. Η χώρα πλούτισε, χρεοκόπησε, έπεσε και ορθοπόδησε ξανά. Το διάσηµο πολιτικό τσιτάτο, όµως, δεν αποσύρθηκε στο χρονοντούλαπο της Ιστορίας. Το αντίθετο. Επιστρέφει ως αυτοεκπληρούµενη προφητεία.

Η µονοκαλλιέργεια του Τουρισµού που κυριαρχεί στην αναπτυξιακή δυναµική της ελληνικής οικονοµίας οδηγεί την κούρσα των προσλήψεων διαχρονικά. Η εποχικότητα της ελληνικής αγοράς εργασίας χτυπά «κόκκινο» όσο η συµµετοχή του Τουρισµού στο ΑΕΠ διογκώνεται. Τα στοιχεία του πληροφοριακού συστήµατος «Εργάνη» το επιβεβαιώνουν σταθερά. Από το 2013 κάθε Μάιο, µήνα κορύφωσης των εποχικών προσλήψεων, τα καταλύµατα και η εστίαση σχεδόν µονοπωλούν τις θέσεις εργασίας. Κάθε Μάιο σερβιτόροι, τραπεζοκόµοι και µπάρµαν είναι ο κλάδος µε το θετικότερο ισοζύγιο προσλήψεων-απολύσεων. Ακολουθούν οι µάγειροι, οι καµαριέρες και άλλα τουριστικά επαγγέλµατα. Σύµφωνα µε το Παγκόσµιο Συµβούλιο Ταξιδίων και Τουρισµού (WTTC), το ένα τέταρτο της απασχόλησης στην Ελλάδα βασίζεται στον Τουρισµό. Το 2019 οι απασχολούµενοι στον κλάδο που αντιπροσωπεύει πάνω από το 20% του ΑΕΠ (10,4% το παγκόσµιο ποσοστό) θα ξεπεράσουν για πρώτη φορά το ένα εκατοµµύριο.

Φυσικά, κανείς δεν υποτιµά το δύσκολο και ολοένα πιο απαιτητικό επάγγελµα του σερβιτόρου, που πρέπει πλέον να είναι εκπαιδευµένος, µε γνώσεις ξένων γλωσσών και γαστρονοµίας. Πολλοί από εµάς, άλλωστε, έχουµε λίγο ή πολύ κάνει αυτήν τη δουλειά. Κανείς, επίσης, δεν υποβιβάζει τη συµβολή του Τουρισµού στην ελληνική οικονοµία, πολύ περισσότερο όταν συνέχισε να ανθίζει την ώρα που η κρίση δηµόσιου χρέους κόντεψε να διαλύσει τον παραγωγικό ιστό της χώρας. Αναµφίβολα ο Τουρισµός είναι ένα µεγάλο πλεονέκτηµα της Ελλάδας. ∆εν µπορεί, όµως, να αποτελεί τον κυρίαρχο -αν όχι µοναδικόµοχλό ανάπτυξης. Ούτε µπορεί να συνιστά διαχρονικά την κύρια πηγή παραγωγής θέσεων εργασίας. Καθώς, αν αυτό παγιωθεί, η αγορά κινδυνεύει να εγκλωβιστεί σε µια ολοένα διογκούµενη εποχικότητα που θα παράγει πρώτιστα φθηνές θέσεις εργασίας. Κοινώς θα επιβεβαιωθεί 35 και βάλε χρόνια µετά ο «φόβος» του αείµνηστου…