Απόψεις|23.09.2019 19:21

Ο «ευρωπαϊκός τρόπος ζωής» ως ιδεολογική νίκη της άκρας δεξιάς και η ΝΔ

Γιώργος Σκαφιδάς

Εάν υπάρχει ένας «ευρωπαϊκός τρόπος ζωής», αυτός είναι της Ευρώπης των εθνών και των αλληλοσπαραγμών, των σιδερόφραχτων συνόρων και των πολύνεκρων πολέμων. Όλα τα υπόλοιπα τα θετικά… η γαλλογερμανική συνεννόηση και η ευρωπαϊκή ολοκλήρωση, τα ανοιχτά σύνορα και το όραμα μιας ever closer union… είναι στην πραγματικότητα πολύ καινοφανή για να έχουν διαμορφώσει βαθιά ριζωμένες συνειδήσεις σε κρίσιμες μάζες ανθρώπων.

Τελούν ακόμη υπό διαμόρφωση, με το μέλλον τους μάλιστα να διαγράφεται αβέβαιο, είτε κάποιοι θέλουν να το δουν ως αβέβαιο, είτε όχι. Και αυτό όχι επειδή έτσι προστάζουν ορισμένοι ευρωσκεπιτικιστές, αλλά επειδή έτσι αποδεικνύεται στην πράξη. Αυτό που έχει καταφέρει η Ευρωπαϊκή Ένωση τις τελευταίες δεκαετίες, είναι να μετατρέψει… σε διαδικασία τις πολλές και επίμονες εσωτερικές διαφωνίες μεταξύ των κρατών-μελών της, να θέσει τις εθνικές διαφορές υπό το καθεστώς ενός υπερεθνικού θεσμικού modus operandi τον τελευταίο λόγο στο οποίο έχει όμως πάντοτε κάποιος Γερμανός ή Γάλλος. Για μια ήπειρο που έχει θρηνήσει εκατομμύρια νεκρούς στο παρελθόν, αυτό προφανώς και αποτελεί επιτυχία. Κάποιες διαφορές, ωστόσο, συμβαίνει ενίοτε να μην μπορούν να χωρέσουν κάτω από το χαλί της οποίας θεσμικής διαδικασίας.  

Γιατί στην πρώτη κρίση/δυσκολία (βλέπε κρίση χρέους από το 2010 και μετά) ήταν οι βόρειοι, από το Βερολίνο έως και το Ελσίνκι και από τη Βιέννη έως τη Χάγη, που άρχισαν να βρίζουν σκαιά τους νότιους. Και όσα δεν έλεγαν τα επίσημα χείλη επειδή δεν τους το επέτρεπε η αστική τους ευγένεια, τα έλεγε επισήμως ο κατεστημένος Τύπος σε κάθε χώρα: η Bild και οι κάθε λογής Bild.

Και στη δεύτερη μεγάλη κρίση/δυσκολία (βλέπε μεταναστευτικό από το 2015 και μετά), η όποια ευρωπαϊκή αλληλεγγύη πήγε περίπατο. Πέθανε εν τη γενέσει της. Την πάτησε το τραίνο του Βίζεγκραντ: της Ουγγαρίας, της Πολωνίας και της Τσεχίας που δεν έχουν δεχτεί «ούτε μισό» πρόσφυγα, ενώ τα ελληνικά νησιά ξεχειλίζουν. Με τη διαφορά, βέβαια, ότι η Bild και το Focus δεν επιτέθηκαν ποτέ στην Ουγγαρία και στην Πολωνία, όπως είχαν επιτεθεί στην Ελλάδα.

Και τώρα πια, στη δύση του 2019, η Κομισιόν θυμήθηκε να λανσάρει χαρτοφυλάκιο Επιτρόπου για την υπεράσπιση του ευρωπαϊκού τρόπου ζωής. Το γεγονός ότι ο εν λόγω Επίτροπος τυγχάνει παράλληλα αρμόδιος και για τη μετανάστευση είναι καθαρά συμπτωματικό και δεν θα έπρεπε να δημιουργεί συνειρμούς ότι οι μετανάστες ενδέχεται καθ’ οιονδήποτε τρόπο να απειλήσουν τον «ευρωπαϊκό τρόπο ζωής» γιατί εμείς οι Ευρωπαίοι τασσόμαστε αναφανδόν υπέρ του πλουραλισμού... όπως άλλωστε σημειώνεται και στο Άρθρο 2 της Συνθήκης της Λισαβόνας στο οποίο ανέτρεξε η Γερμανίδα επερχόμενη επικεφαλής της Κομισιόν, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν.

Άρθρο 2: «Η Ένωση βασίζεται στις αξίες του σεβασμού της ανθρώπινης αξιοπρέπειας, της ελευθερίας, της δημοκρατίας, της ισότητας, του κράτους δικαίου, καθώς και του σεβασμού των ανθρώπινων δικαιωμάτων, συμπεριλαμβανομένων των δικαιωμάτων των προσώπων που ανήκουν σε μειονότητες. Οι αξίες αυτές είναι κοινές στα κράτη μέλη εντός κοινωνίας που χαρακτηρίζεται από τον πλουραλισμό, την απαγόρευση των διακρίσεων, την ανοχή, τη δικαιοσύνη, την αλληλεγγύη και την ισότητα μεταξύ γυναικών και ανδρών.»

Η Συνθήκης της Λισαβόνας, ωστόσο, χρονολογείται από το 2007... Εν έτει 2019, 12 χρόνια μετά, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή βρίσκεται πλέον να υποκλίνεται ενοχικά στον Σάμιουελ Χάντιγκτον («σύγκρουση των πολιτισμών»), κοιτώντας κλεφτά προς τον Όσβαλντ Σπένγκλερ («η παρακμή της Δύσης»).

Όσο για τον καλούμενο «ευρωπαϊκό» τρόπο ζωής, οι Ευρωπαίοι ηγήτορες προφανώς αναφέρονται στον άλλοτε καλούμενο «δυτικό» τρόπο ζωής. Το γεγονός ότι κάποιοι στην Ευρώπη επέλεξαν να τον επαναλανσάρουν με νέο όνομα και έναν ομολογουμένως καταξιωμένο Έλληνα στη θέση του αρμοδίου Επιτρόπου μοιάζει περισσότερο με δώρο προς τους Όρμπαν και Κατσίνσκι, παρά προς την ίδια την ιδέα της Ενωμένης Ευρώπης, αλλά και ως προσπάθεια διαφοροποίησης από όσα «παρακμιακά» συμβαίνουν εσχάτως σε ΗΠΑ (Ντόναλντ Τραμπ) και Βρετανία (Brexit – Μπόρις Τζόνσον).

Ο Έλληνας που υπερασπίζεται τον ευρωπαϊκό τρόπο ζωής απέναντι στις προκλήσεις του μεταναστευτικού, τυγχάνει άλλωστε, ως Έλληνας που είναι, και… ευρωπαϊκό σύνορο, ένα σύνορο το οποίο όμως στην πράξη ενίοτε αντιμετωπίζεται ως λιγότερο σημαντικό από εκείνο της (σύμφωνα με κάποιους ευρωπαϊστές, ευρωπαϊκής) Τουρκίας.

Η Μαρίν Λεπέν στη Γαλλία έσπευσε, πάντως, να χαιρετίσει τη θέσπιση Επιτρόπου για την υπεράσπιση του ευρωπαϊκού τρόπου ζωής ως «ιδεολογική νίκη» της άκρας δεξιάς, με το σκεπτικό ότι η ΕΕ «υποχρεώθηκε να παραδεχτεί ότι η μετανάστευση θέτει εν αμφιβόλω το μέλλον του ευρωπαϊκού τρόπου ζωής». Η κόρη του Ζαν Μαρί Λεπέν έχει δίκιο όταν μιλάει για «ιδεολογική νίκη» της άκρας δεξιάς.

Τα ίδια λένε οι ακροδεξιοί εδώ και πολλά χρόνια, από το σκοτεινό περιθώριο. Ήταν πίσω στα τέλη της δεκαετίας του 1990, όταν οι Βέλγοι «Ancient Rites» εξυμνούσαν τη «μητέρα Ευρώπη» («Mother Europe») από μια underground σκηνή κάπου στο Περιστέρι, μπροστά σε ένα κοινό Ελλήνων ακροδεξιών που ανέμιζαν τη σημαία με τον στόχο...  

Όσο για τη Νέα Δημοκρατία, εκείνη επιλέγει πλέον ως κυβέρνηση να τιμήσει τον «πλουραλισμό» του «ευρωπαϊκού τρόπου ζωής» με έναν δικό της, περίπου ορμπαν-ικό τρόπο. Με το μάθημα της ιστορίας που «δεν θα πρέπει να έχει κοινωνιολογικό χαρακτήρα, αλλά να ενισχύει την εθνική συνείδηση», αλλά και με το μάθημα των θρησκευτικών που δεν πρέπει να έχει θεολογικό χαρακτήρα αλλά «να επιδιώκει την ανάπτυξη της ορθόδοξης χριστιανικής συνείδησης».

Για την ιστορία, τη «χριστιανική Ευρώπη» είναι που υπερασπίζεται εδώ και χρόνια και ο «ανελεύθερος δημοκράτης» Όρμπαν από τη Βουδαπέστη, ο Όρμπαν η παράταξη του οποίου συνεχίζει να ανήκει στις τάξεις του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος. Εάν όμως υπάρχει «ευρωπαϊκός τρόπος ζωής», τότε θα πρέπει κάπου να υπάρχει όχι μόνο εθνική αλλά και ευρωπαϊκή συνείδηση... που δεν φαίνεται όμως να υπάρχει κάπου μεταξύ των προτεραιοτήτων του ελληνικού υπουργείου Παιδείας. Ενδεχομένως επειδή εάν υπάρχει όντως ένας «ευρωπαϊκός τρόπος ζωής», αυτός είναι της Ευρώπης των εθνών…

Βίκτορ ΌρμπανΝέα ΔημοκρατίαΕΕευρωπαϊκός τρόπος ζωήςΜαρίν Λεπέν