Από μοντέλο σε μοντέλο το προσφυγικό/μεταναστευτικό

Δύο μήνες ήταν αρκετοί για να έρθουν στην επιφάνεια τα προβλήματα του μοντέλου που επέλεξε αρχικά η νέα κυβέρνηση για τη διαχείριση του προσφυγικού μέσω του Υπουργείου Προστασίας του Πολίτη.

Όταν στις 4 Αυγούστου 2019, ο αριθμός των εγκλωβισμένων στα νησιά του Ανατολικού Αιγαίου ξεπέρασε για πρώτη φορά τους 20.000, επισημάναμε το πρόβλημα στο ethnos.gr λέγοντας ότι αυτή η αύξηση θα δοκιμάσει την αποτελεσματικότητά του.

Σήμερα, με τον αριθμό των εγκλωβισμένων να έχει ξεπεράσει πλέον τις 31.000, η κυβέρνηση συνεδρίασε σε ανώτατο επίπεδο και αποφάσισε την εμπλοκή του Υπουργείου Εσωτερικών.

Η εμπλοκή του Υπουργείου Εσωτερικών αποφασίστηκε σε σύσκεψη υπό τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη, με τη συμμετοχή των υπουργών Προστασίας του Πολίτη, Μιχάλη Χρυσοχοϊδη, Εσωτερικών, Τάκη Θεοδωρικάκου, Επικρατείας, Γιώργου Γεραπετρίτη, του Γενικού Γραμματέα Μεταναστευτικής Πολιτικής, Πάτροκλου Γεωργιάδη, και του Ειδικού Γραμματέα Υποδοχής, Μάνου Λογοθέτη.

Οπως αναφέρεται χαρακτηριστικά στην κυβερνητική ενημέρωση, η εμπλοκή αυτή θα αφορά τη στήριξη των δήμων και των περιφερειών που θα συνδράμουν στην αντιμετώπιση του προβλήματος. Οπου ως πρόβλημα, περιγράφεται η αποσυμφόρηση των νησιών και η οργάνωση χώρων υποδοχής στην ηπειρωτική Ελλάδα.

Τι μεσολάβησε και κρίθηκε απαραίτητη αυτή η αλλαγή πλεύσης; Μα η τεράστια αύξηση των αφίξεων στα νησιά, θα απαντούσε όποιος θέλει απλώς να υπερασπιστεί την ορθότητα της αρχικής επιλογής. Προφανώς δεν είναι μόνον αυτός ο λόγος. Αλλο στοιχείο που προέκυψε ξεκάθαρα στο μεσοδιάστημα είναι και η άρνηση των τοπικών κοινωνιών να αναλάβουν βάρη στην φιλοξενία μεταναστών που έχουν κριθεί ότι πιθανότατα μπορεί να αναγνωρισθούν ως πρόσφυγες.

Δυστυχώς, εδώ, έπαιξε ρόλο η προ των εκλογών ρητορική της νυν κυβέρνησης που υποστήριζε ότι υπάρχουν άλλοι τρόποι να περιορισθούν οι αφίξεις. Η ίδια ρητορική που έκλεινε το μάτι σε τοπικούς άρχοντες όταν τους έβλεπε να αντιδρούν στη δημιουργία δομών φιλοξενίας. Σε τοπικούς άρχοντες που κατάφεραν να εκλεγούν ως προερχόμενοι από τη Νέα Δημοκρατία σε τεράστια ποσοστά - πάνω από 200 δήμαρχοι και οι 12 εκ των 13 περιφερειάρχες.

Την κατάσταση αυτή αποτυπώνει και η σημερινή ανακοίνωση της Ενωσης Περιφερειών Ελλάδας (ΕΝΠΕ) η οποία δια του προέδρου της Κώστα Αγοραστού εξέδωσε ανακοίνωση με τίτλο «Το προσφυγικό είναι ευκαιρία να διεκδικήσουμε από την Ευρώπη χρηματοδότηση και για την κοινωνική πρόνοια των Ελλήνων». Η ανακοίνωση μεταξύ πολλών άλλων λέει όχι σε νέες δομές-στρατόπεδα και προτείνει «αξιοποίηση ξενοδοχειακών επιχειρήσεων, στα ορεινά κυρίως της χώρας, που ενδιαφέρονται να φιλοξενήσουν πρόσφυγες» και «συνεργασία με τις τοπικές κοινωνίες και του Δήμους».

Το Υπουργείο Προστασίας του Πολίτη ήδη εξέδωσε σήμερα Πρόσκληση Εκδήλωσης Ενδιαφέροντος και καλεί κάθε ενδιαφερόμενο να μισθώσει κτίρια τουριστικών καταλυμάτων και συγκροτήματα κατοικιών για τις ανάγκες υποδοχής πολιτών τρίτων χωρών και ανιθαγενών, αιτούντων άσυλο, προσφέροντας τιμή εκκίνησης 12 ευρώ ανά άτομο, με μειοδοτικό διαγωνισμό

Τότε γιατί χρειάστηκε να μπει, ή για την ακρίβεια, να επιστρέψει το Υπουργείο Εσωτερικών στην όλη υπόθεση. Προφανέστατα, διότι μόνον αυτό μπορεί να μεσολαβήσει και να οργανώσει άλλα χρηματοδοτικά προγράμματα για τους δήμους και τις περιφέρειες που θα δεχθούν κόσμο στα εδάφη τους. Αλλά δεν είναι μόνον αυτό.

Το Υπουργείο Εσωτερικών υπήρξε επί σειρά ετών αρμόδιο για την Υποδοχή και την Ενταξη των προσφύγων στην Ελλάδα. Η κυβέρνηση Τσίπρα αποφάσισε να δημιουργήσει ξεχωριστό Υπουργείο Μεταναστευτικής Πολιτικής το 2015 αλλά ουδέποτε κατάφερε να το οργανώσει σωστά με αποτέλεσμα οι δύσκολες αλλά και ευκολότερες δουλειές να ανατίθενται σε διεθνείς οργανισμούς όπως η Υπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους πρόσφυγες και ο Διεθνής Οργανισμός Μετανάστευσης. Το αποτέλεσμα ήταν, ειδικά σε ότι αφορά την φιλοξενία σε ξενοδοχεία να προκύπτουν αρχικά τιμές άνω των 40 ευρώ ανά άτομο. Στη συνέχεια, οι ίδιοι οργανισμοί έρχονταν να παραδεχθούν ότι το μοντέλο φιλοξενίας σε ξενοδοχεία δεν είναι μόνο ακριβό αλλά οι ίδιοι οι πρόσφυγες το αποφεύγουν γιατί τους εγκλωβίζει σε ένα καθεστώς απραξίας. Κλεισμένοι σε ένα δωμάτιο ξενοδοχείου, με εξασφαλισμένη σίτιση και καθαριότητα δεν μπορούν να οργανώσουν τη ζωή τους όπως θα ήθελαν και προτιμούν τους καταυλισμούς, έλεγε πρόσφατα ο επικεφαλής του ΔΟΜ στην Ελλάδα.

Τα λάθη που έγιναν στη διαχείριση του προσφυγικού/μεταναστευτικού ήταν πολλά. Το παράδοξο είναι ότι κάποιος σκεφτηκε μετά τις εκλογές του περασμένου Ιουλίου πως θα τα απέφευγε ένα νέο μοντέλο κάτω από το υπουργείο που είναι επιφορτισμένο με την ασφάλεια των πολιτών. «Μα ποιος μπορούσε να προβλέψει αυτή την αύξηση των αφίξεων;» αναρωτιούνται οι υποστηρικτές της κυβέρνησης. Σίγουρα, το Υπουργείο Εξωτερικών, είναι η απάντηση. Και δεν χρειάζεται καμία κυβερνητική σύσκεψη για να ανακοινωθεί και η δική του εμπλοκή στο ζήτημα...