Το σταυρόλεξο της κάλπης και το δίλημμα του χρόνου των εκλογών

Bετεράνος της πολιτικής, µε πολυετή θητεία στα εκλογικά, έλεγε προ ηµερών σε πηγαδάκι πολιτικών και δηµοσιογράφων ότι «ο Τσίπρας έχει έναν µόνο λόγο να µην κάνει εκλογές τον Σεπτέµβρη και πολλούς να στήσει όλες µαζί τις κάλπες τον ερχόµενο Μάιο». Αν και το σχήµα είναι ολίγον µπερδεµένο, ο ίδιος εξηγούσε ότι αν µπορούσε να προβλεφθεί το αποτέλεσµα των ευρωεκλογών -αν, δηλαδή, αυτό αποτύπωνε µια σχετική αντοχή της κυβέρνησης και µια συγκρατηµένη άνοδο της αντιπολίτευσης-, το λογικό θα ήταν ο πρωθυπουργός να εξαντλήσει την τετραετία, πράγµα που αποτελεί και τον µύχιο πόθο του.

Σε κάθε άλλη περίπτωση, κατά τον συνοµιλητή µας, ο Τσίπρας κινδυνεύει να επωµιστεί, όπως συνέβη και µε τον Σαµαρά, το αρνητικό εκλογικό αποτέλεσµα της ευρωκάλπης, που δύσκολα θα καταφέρει να ανατρέψει στους τέσσερις µήνες που θα αποµένουν µέχρι την εκπνοή της θητείας του. Ολοι οι δρόµοι της λογικής οδηγούν λοιπόν στον Μάιο – αν και η πολιτική δεν είναι η δίδυµη αδελφή της λογικής. Αν ο πρωθυπουργός πιστεύει πράγµατι στο αφήγηµα της σταδιακής επιστροφής της χώρας στην οικονοµική κανονικότητα και αν το απαγορευτικό των αγορών έχει αρθεί, κανείς δεν µπορεί να αποκλείσει ότι ο Τσίπρας θα βάλει όλα του τα λεφτά στον επόµενο Σεπτέµβρη.

Ο βετεράνος «εκλογολόγος» ποντάρει, πάντως, στις τριπλές κάλπες του Μαΐου, µε την προϋπόθεση φυσικά να έχουν συντρέξει οι απαραίτητες χρονικές και πολιτικές προϋποθέσεις: να έχει, δηλαδή, έρθει στη Βουλή η Συµφωνία των Πρεσπών περί τα µέσα Μαρτίου ή και νωρίτερα και να έχει κυρωθεί από τουλάχιστον 151 βουλευτές, χωρίς τη συνδροµή όλων των βουλευτών των ΑΝΕΛ. Η διαφαινόµενη απόσυρση του Πάνου Καµµένου από την κυβέρνηση και όσων υπουργών-µελών του κόµµατός του τον ακολουθήσουν δεν εκτιµάται ότι θα θέσει ζήτηµα δεδηλωµένης, καθώς οι ΑΝΕΛ δεν αναµένεται να αποσύρουν την εµπιστοσύνη τους από την κυβέρνηση. Σε ένα τέτοιο πολιτικό περιβάλλον, η ταυτόχρονη διενέργεια εθνικών εκλογών, ευρωεκλογών και αυτοδιοικητικών εκλογών αφαιρεί τη δυνατότητα από την αντιπολίτευση να µετατρέψει τις εκλογές σε µονοθεµατική αντιπαράθεση µε κεντρικό ζήτηµα τις εξελίξεις στο «Μακεδονικό».

Κάτι τέτοιο ασφαλώς και θα συνέβαινε στην υποθετική περίπτωση που η κυβέρνηση προκήρυσσε πρόωρες εκλογές την άνοιξη, προ των ευρωεκλογών, θέλοντας ενδεχοµένως να κεφαλαιοποιήσει εκλογικά και τον κοινωνικό αντίκτυπο από τα µέτρα εισοδηµατικής ενίσχυσης και φορολογικών ελαφρύνσεων, µε τα οποία κλείνει το 2018. Κατά τη γνώµη πολλών και όχι µόνο του συνοµιλητή µας, το βασικό πλεονέκτηµα που προσφέρει στην κυβέρνηση το σενάριο της τριπλής κάλπης δεν είναι µόνο η εκτιµώµενη εκτόνωση της δυσφορίας τέως ψηφοφόρων του ΣΥΡΙΖΑ στη χαλαρή ούτως ή άλλως εκλογική διαδικασία των ευρωεκλογών. Σηµαντικότερη ακόµα για τη λήψη µιας τέτοιας απόφασης µπορεί να αποδειχτεί η συγκράτηση της αποχής σε διαχειρίσιµα επίπεδα για την κυβέρνηση, εξέλιξη που εκτιµάται ότι θα προκαλέσει η τριπλή εκλογή

Το «κλειδί» της αποχής

Οι περισσότεροι αναλυτές των δηµοσκοπήσεων τελευταίας γενιάς, πέρα από την προφανή συντήρηση του ισχυρού προβαδίσµατος της Ν∆ και του γεγονότος ότι ο ΣΥΡΙΖΑ «µαζεύει» σε όλες τις έρευνες τη διαφορά, συµφωνούν στη διαπίστωση ότι οι εκλογικές εξελίξεις θα κριθούν σε µεγάλο βαθµό από τις µετακινήσεις στην γκρίζα ζώνη της αδιευκρίνιστης ψήφου. Ο εκλογικός αυτός πληθυσµός απαρτίζεται κατά 30% από πολίτες που ψήφισαν τον ΣΥΡΙΖΑ τον Σεπτέµβριο του 2015, και η απόσταση που διατηρούν από το κυβερνών κόµµα είναι και ο λόγος της χαµηλής συσπείρωσης που εξακολουθεί να εµφανίζει.

ε δεδοµένη την αντιδεξιά κατά βάση τοποθέτηση αυτού του κοινού, η εκλογική στρατηγική της κυβέρνησης είναι να το επαναπατρίσει, εντείνοντας την πόλωση µε τη Ν∆. Αντίθετα, η αξιωµατική αντιπολίτευση ποντάρει στην ένταση της δυσφορίας των αναποφάσιστων για τις κυβερνητικές πολιτικές και φιλοδοξεί να οδηγηθούν στην αποχή. Στο ακροατήριο αυτό προσβλέπει και το Κίνηµα Αλλαγής, αφού το µεγαλύτερο µέρος του στήριξε εκλογικά στο παρελθόν το ΠΑΣΟΚ.

Το σενάριο της τριπλής κάλπης του Μαΐου προσφέρει τη δυνατότητα στην κυβέρνηση να περιορίσει το ρεύµα αποχής, αφού πολλοί ψηφοφόροι αυτής της κατηγορίας, που θα απέφευγαν πιθανώς να ψηφίσουν, θα προσέλθουν στις κάλπες για να εκλέξουν τοπικούς άρχοντες και περιφερειάρχες, γεγονός που αφήνει ανοιχτή και την πιθανότητα επιστροφής τους στον κύκλο επιρροής του ΣΥΡΙΖΑ. Αν και η υπόθεση Σηµίτη φαίνεται να επηρεάζει ένα τµήµα τέως ψηφοφόρων του ΠΑΣΟΚ και να θέτει εµπόδια στην επιλογή της κυβέρνησης να συνοµιλήσει µε τον χώρο της σοσιαλδηµοκρατίας, η υποστήριξη που παρέχει ο ΣΥΡΙΖΑ σε υποψήφιους δηµάρχους και περιφερειάρχες κεντροαριστερής καταγωγής εκτιµάται ότι προσθέτει άλλο ένα επιχείρηµα υπέρ του σεναρίου της τριπλής κάλπης. Η εκτίµηση που επικρατεί είναι ότι, σε τοπικό επίπεδο, ο εκλογικός µηχανισµός του ΚΙΝΑΛ θα βρεθεί στη δύσκολη θέση να συνεργάζεται στην αυτοδιοικητική κάλπη µε τον ΣΥΡΙΖΑ και στην κάλπη των βουλευτικών εκλογών να τον καταγγέλλει ως µόρφωµα που δεν έχει σχέση µε τις προοδευτικές δ υνάµεις