Απόψεις|01.12.2018 13:37

Καταλήψεις για «Μακεδονία»: Γιατί έσπασαν το «νήμα» της δημοκρατίας

Βασίλης Λυριτζής

Κάποτε, όχι πολλά χρόνια πίσω, για την πολιτική µας ζωή, άρα και για τις σχέσεις που διαµόρφωναν τα κόµµατα µεταξύ τους, υπήρχαν κάποια όρια. Αυτά τα όρια που καθόριζε η κατανόηση της χρησιµότητας που έχει η αναγκαστική συνύπαρξη. Μια απόλυτη αποδοχή απ’ όλους, αριστερούς, δεξιούς, κεντρώους, ότι για να µπορέσει να λειτουργήσει η δηµοκρατία τους χρειάζεται κάθε πολιτική πτέρυγα, προφανώς µε προεξάρχουσες εκείνες που και εκ του Συντάγµατος είχαν και θεσµικό ρόλο.

∆εν επρόκειτο όµως ούτε για κάποια πολιτικά ουδέτερη θεσµολατρία, ούτε καν για ένα είδος ωφελιµισµού που προσέφερε το… πολιτικό σύστηµα στους µετέχοντες. Πιθανότατα πέραν της εµβέλειας (και του ιστορικού βάρους) που είχε η πολιτική ηγεσία της µεταχουντικής περιόδου, σκεφτείτε, Κ. Καραµανλής στη συντηρητική παράταξη, Α. Παπανδρέου στο νεογέννητο ΠΑΣΟΚ και Χ. Φλωράκης και Λ. Κύρκος στις δύο εκφάνσεις της Αριστεράς...\

Ισχυρές προσωπικότητες σε ένα ιδιαίτερα σκληρό και πολωµένο πολιτικό περιβάλλον, ακόµα και στο εσωτερικό συγγενών ή όµορων πολιτικών δυνάµεων. Παρ’ όλα αυτά, ίσως η (διαφορετική) πολιτική κουλτούρα των ηγετών, η εµπειρία της δικτατορίας (πρόσφατη και για όλους σχεδόν
βαριά και επίπονη), έδινε τη βάση της συνύπαρξης, της επικοινωνίας, όχι λίγες φορές της συνεννόησης ενός πολιτικού συστήµατος που έδειχνε και µέσα από τις αντιφάσεις του να κατανοεί την προτεραιότητα που έχει η λειτουργία της δηµοκρατίας απέναντι στους κινδύνους που γεννούσαν, π.χ., οι πρακτικές είτε των εξ ανατολών γειτόνων µας, είτε όσων είχαν ως βασικό στόχο τους στην υπονόµευση των δηµοκρατικών θεσµών.

Γι’ αυτό, για παράδειγµα, και τα θέµατα εξωτερικής πολιτικής ακόµα και τις περιόδους της 
πιο σκληρής σύγκρουσης ουδέποτε στην πραγµατικότητα οδήγησαν σε ρήξη του εθνικού µετώπου. Υπήρχε αυτή η κόκκινη κλωστή -πείτε την επιβίωση- που διαπερνούσε τους πάντες και την κρίσιµη στιγµή λειτουργούσε είτε ως φρένο είτε ως εθνική συνείδηση.

Είναι πια αρκετά µεγάλο το χρονικό διάστηµα για να βγάλουµε µετά βεβαιότητας το συµπέρασµα ότι στη σηµερινή δηµοκρατία µας αυτή η κόκκινη κλωστή έχει σπάσει, έχει εξαφανιστεί κάτω από το βάρος της µάχης για την εξουσία. Το βλέπει κανείς ακόµα και αυτές τις  µέρες του «σχολικού “Μακεδονικού”» και πώς το πολιτικό µας σύστηµα διαχειρίστηκε το θέµα. 

Εσπασε η… κλωστή και δεν ξαναδένει και δυστυχώς αυτός που θα την πληρώσει θα είναι η δηµοκρατία.