Ανοιγμα σχολείων: Προβληματισμός εκπαιδευτικών - Οδηγίες για δασκάλους και γονείς

Χαρούμενοι, που αύριο Δευτέρα 11 του μήνα, θα επιστρέψουν στα σχολεία δηλώνουν δάσκαλοι και νηπιαγωγοί, αλλά όπως υπογραμμίζουν νιώθουν φόβο και αγωνία τόσο για την ασφάλεια των παιδιών όσο και και τη δική τους, καθώς θεωρούν ανεπαρκή και ανέφικτα τα μέτρα, που ανακοίνωσε το υπουργείο Παιδείας για το άνοιγμα των σχολείων.

Οπως δηλώνουν, το άνοιγμα των παραθύρων και η σταδιακή προσέλευση των μαθητών, η είσοδος από διαφορετικές εισόδους ασφαλώς και δεν συνιστούν ουσιαστικά μέτρα, καθώς ακόμα και αυτά στις περισσότερες περιπτώσεις των σχολείων δεν μπορούν να εφαρμοστούν. «Τα σχολεία είναι ζωντανοί οργανισμοί και δεν αντιμετωπίζονται με επικοινωνιακά κόλπα και νομικίστικες θεωρήσεις. Η ευθύνη για οτιδήποτε συμβεί από δω και πέρα θα βαρύνει την ηγεσία του υπουργείου», λένε οι δάσκαλοι, αλλά όπως τονίζουν «θα είμαστε τη Δευτέρα στα σχολεία για να επιτελέσουμε στο ακέραιο το καθήκον μας».

Οι εκπαιδευτικοί δηλώνουν ότι για να υπάρχει ασφαλής δια ζώσης λειτουργία των σχολείων πρέπει να γίνουν δωρεάν μαζικά και επαναλαμβανόμενα τεστ. Να μειωθεί ο αριθμός των μαθητών σε 15 ανά τμήμα. Να γίνει αξιοποίηση όλων των υποδομών, που πληρούν τις προϋποθέσεις για κατάτμηση τμημάτων. Υπάρχουν σχολεία με άδειες αίθουσες και μεγάλα σε αριθμό μαθητών τμήματα, τα οποία δεν χωρίζονται. Να υπάρχει προσωπικό καθαριότητας σε όλη τη διάρκεια λειτουργίας των σχολείων. Να γίνει ανανέωση των τρίμηνων συμβάσεων των αναπληρωτών. Επίσης διεκδικούν μείωση και αναπροσαρμογή της διδακτικής ύλης (η εξ αποστάσεως εκπαίδευση δεν κάλυψε πλήρως τη γνωστική διαδικασία αφού υπήρχαν μαθητές, που δεν συμμετείχαν).

Το ethnos.gr ζήτησε από δύο εκπαιδευτικούς της Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης, οι οποίοι διδάσκουν σε σχολεία σε Χαλκίδα και Καστοριά (μια περιοχή που είχε μεγάλο αριθμό κρουσμάτων και ακόμη επικρατεί ο φόβος) να εκτιμήσουν τα μέτρα, που ανακοίνωσε το υπουργείο Παιδείας για το άνοιγμα των σχολείων και ταυτόχρονα να εκφράσουν τους προβληματισμούς τους όσον αφορά στην ασφάλεια τους μέσα στις σχολικές τάξεις.

Αριστείδης Αυξωνίδης, διευθυντής στο 24ο δημοτικό σχολείο Χαλκίδας

«Το άνοιγμα των σχολείων είναι ευχάριστο καθώς η εξ΄ αποστάσεως εκπαίδευση δεν αντικαθιστά τη διά ζώσης διδασκαλία.Την ίδια στιγμή όμως ακούμε από τους υπεύθυνους επιστήμονες ότι οι απόψεις για το άνοιγμα των σχολικών μονάδων διίστανται και υπήρξε πίεση για το άνοιγμά τους. Το υπουργείο Παιδείας μας έστειλε ένα έγγραφο δέκα σειρών για το άνοιγμα των σχολείων που μόνο προβληματισμό μας προκάλεσε. 

Μας ζητά να αναδιοργανώσουμε το πρόγραμμα και να εξετάσουμε τη διαφοροποιημένη ώρα προσέλευσης των παιδιών. Το πρόγραμμα δεν μπορεί να αναδιοργανωθεί και είναι ανέφικτη η διαφοροποιημένη προσέλευση. Στο δικό μας σχολείο το λεωφορείο φέρνει 60 παιδιά, πως θα τα βάζω και θα τα βγάζω στις αίθουσες; Πώς θα βγαίνουν από διαφορετική είσοδο; 

Τα μικρά παιδιά θέλουν διαρκώς την προσοχή μας, έχουμε την ευθύνη τους. Πρέπει να το καταγράφουμε όταν ένας μαθητής σχολάσει νωρίτερα, να αναφέρουμε δηλαδή το λόγο και την ώρα αποχώρησης. Για όλα αυτά χρειάζονται νομοθετικές ρυθμίσεις. Ο νόμος είναι συγκεκριμένος για το πως έρχονται και φεύγουν οι μαθητές στο σχολείο. Εμείς έχουμε ευθύνες για τα παιδιά και πάλι όμως μας φορτώνουν με άγχος γιατί το θέμα των ασφάλειας των παιδιών είναι σοβαρό. Ολα αυτά που μας ζητούν να κάνουμε είναι μπαλώματα. 

Εχω τάξεις με 24 παιδιά, αυτό δεν είναι συγχρωτισμός; Οι δάσκαλοι στοιβαγμένοι μέσα σε ενα μικρό γραφείο δεν είναι συγχρωτισμός; Με ημίμετρα δεν λειτουργούν τα σχολεία με ασφάλεια. Το υπουργείο Παιδείας θα έπρεπε να δώσει εντολή να μειωθούν οι μαθητές μέσα στις τάξεις ή να έρχονται τα παιδιά εκ περιτροπής μόνο έτσι εξασφαλίζεται η ασφάλεια των μαθητών. Οι γονείς χαίρονται, που θα επιστρέψουν τα παιδιά στα σχολεία αλλά έχουν τους ίδιους φόβους για τις συνθήκες υγιεινής και την ασφάλεια των παιδιών καθώς και για τον συνωστισμό μέσα στις τάξεις».

Βασιλική Μαλέα, νηπιαγωγός σε σχολείο της Καστοριάς

«Τη Δευτέρα 11/1/2021 θα ακουστούν στα σχολεία της Πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης, μετά από μια μακρά περίοδο σιωπής, παιδικές φωνές και το πρώτο κουδούνι του 2021. Τα συναισθήματα μας ανάμεικτα, αντιφατικά. Από τη μια η χαρά και η λαχτάρα να ξαναβρεθούμε όλοι και όλες στο φυσικό μας χώρο, στις σχολικές αίθουσες με τους μαθητές και τις μαθήτριές μας. Εκεί όπου γίνεται η διδασκαλία με φυσική παρουσία και αλληλεπίδραση δασκάλων και μαθητών/τριών. 

Ομως δεν μπορείς να αφεθείς στις ευχάριστες σκέψεις της σχολικής καθημερινότητας. Ο φόβος πλανάται στον αέρα, μαγκώνει τη ψυχή και φυλακίζει τα όνειρα. Προσπαθείς με τη λογική να υπερπηδήσεις τις ανησυχίες, μα συμβαίνει ακριβώς τα αντίθετο. Αναρωτιέσαι τι έχει αλλάξει από τη μέρα που πρωτοκλείσανε τα σχολεία . Είναι λιγότερο επιβαρυμένο το σύστημα υγείας και πεσμένο το ιικό φορτίο, διαφαίνεται βελτίωση της κατάστασης; 

Οι απαντήσεις αρνητικές. Ακούγεται πως περιμένουμε το τρίτο κύμα της πανδημίας και πως η κατάσταση ξέφυγε το Δωδεκαήμερο. Οδεύουμε στην καρδιά του χειμώνα, όπου αναγκαστικά τα παράθυρα παραμένουν κλειστά, στα διαλείμματα τα παιδιά, ιδιαίτερα στις ορεινές περιοχές της χώρας, δεν μπορούν αν βγουν έξω και συνωστίζονται στο εσωτερικό των σχολείων. Επίσης, γνωρίζουμε πως ο Γενάρης και ο Φλεβάρης είναι οι μήνες που τα σχολεία μας αποδεκατίζονται από τις εποχιακές ιώσεις. 

Τα μέτρα και τα πρωτόκολλα του Υπουργείου πρακτικά ανεφάρμοστα. Οι σχολικές αίθουσες είναι υπερφορτωμένες με 25 μαθητές μετά τον νόμο που το Υπουργείο ψήφισε το καλοκαίρι εν μέσω πανδημίας. 25 μαθητές και μαθήτριες σημαίνει 25 διαφορετικές οικογένειες να συνωστίζονται εντός του σχολείου. Υπολογίζεις με πόσα άτομα έρχεσαι σε επαφή καθημερινά και σε κυριεύει ο τρόμος. Ταυτόχρονα, υπάρχουν σχολεία που δεν έχουν επαρκές προσωπικό καθαριότητας. Όσο για τον εμβολιασμό των εκπαιδευτικών περιμένουμε στο ακουστικό! Με βαριά καρδιά, παρά την αγάπη μας για το λειτούργημά μας, επιστρέφουμε στα σχολεία μας. Η ευθύνη απέναντι στους μαθητές και μαθήτριες μας τεράστια. 

Φέραμε σε πέρας χωρίς καμία στήριξη από το υπουργείο την εξ αποστάσεως Εκπαίδευση. Θα είμαστε τη Δευτέρα στα σχολεία για να επιτελέσουμε στο ακέραιο το καθήκον μας. Το Υπουργείο όφειλε και οφείλει να προστατέψει την εκπαιδευτική κοινότητα, να προβεί στις απαραίτητες ενέργειες για να διασφαλίσει τη ζωή και την υγεία όλων μας και να απαντήσει με ειλικρίνεια στις ανησυχίες και τους προβληματισμούς μας .Τα σχολεία είναι ζωντανοί οργανισμοί και δεν αντιμετωπίζονται με επικοινωνιακά κόλπα και νομικίστικες θεωρήσεις. Η ευθύνη για οτιδήποτε συμβεί από δω και πέρα θα βαρύνει την ηγεσία του υπουργείου».

Οι οδηγίες για το άνοιγμα των σχολείων

Οδηγία του υπουργείου Υγείας προβλέπει τον αερισμό των αιθουσών ανά 20 λεπτά κατά τη διάρκεια του μαθήματος στα σχολεία, παρά τις χαμηλές θερμοκρασίες της εποχής. Τα μέτρα αερισμού, θα πρέπει να τηρούνται στο έπακρο ειδικά στην περίπτωση που γίνεται χρήση κλιματιστικού.

Συγκεκριμένα, η εγκύκλιος προβλέπει τα εξής:

1. Οι αίθουσες θα πρέπει να αερίζονται πλήρως για τουλάχιστον 15 λεπτά πριν την έναρξη της λειτουργίας τους.
2. Τα παράθυρα θα πρέπει να παραμένουν πλήρως ανοικτά για τουλάχιστον 15 λεπτά κατά τη διάρκεια των διαλειμμάτων και των σχολικών γευμάτων καθώς και μετά την αποχώρηση των μαθητών.
3. Κατά τη διάρκεια των μαθημάτων, τα παράθυρα των αιθουσών θα πρέπει να ανοίγουν πλήρως τουλάχιστον για 5 λεπτά ανά 20λεπτο, ή μία φορά κατά τη διάρκεια της 45λεπτης ώρας διδασκαλίας, ώστε να ανανεώνεται πλήρως ο εσωτερικός αέρας. Όσο μεγαλύτερη είναι η διαφορά θερμοκρασίας μεταξύ εσωτερικού και εξωτερικού χώρου, τόσο πιο γρήγορα επιτυγχάνεται η ανανέωση του αέρα. Κατά τη διάρκεια της χειμερινής περιόδου, τα 5 λεπτά θεωρούνται επαρκής χρόνος για την πλήρη ανανέωση του αέρα, υπό την προϋπόθεση της ανανέωσης του εσωτερικού αέρα κάθε 20 λεπτά.
4. Οι κοινόχρηστοι χώροι (βιβλιοθήκες, τουαλέτες, σχολικά γυμναστήρια) θα πρέπει να αερίζονται συνεχώς και πλήρως, δεδομένου ότι χρησιμοποιούνται από διαφορετικές ομάδες ατόμων.
5. Θα πρέπει να εξασφαλίζεται η πρόσβαση για το άνοιγμα των παραθύρων (ειδικά σε περιπτώσεις, που βρίσκονται σε ψηλότερα σημεία για λόγους ασφαλείας) και επίσης ότι τα ανοίγματα των συστημάτων εξαερισμού δεν παρεμποδίζονται με κανέναν τρόπο, πχ κρεμασμένες αφίσες κ.λπ.
6. Σε ψυχρότερες καιρικές συνθήκες η επίδραση των χαμηλών θερμοκρασιών μπορεί να μετριαστεί ανοίγοντας τα παράθυρα, που βρίσκονται άνωθεν των θερμαντικών σωμάτων.
7. Σε περίπτωση λειτουργίας κλιματισμού όλα τα υφιστάμενα συστήματα εξαερισμού και κλιματισμού θα πρέπει να ρυθμιστούν στο μέγιστο ποσοστό εισαγωγής νωπού αέρα. Το άνοιγμα των παραθύρων συνιστάται για τη βέλτιστη ανανέωση του εσωτερικού αέρα. Για τη χρήση συστημάτων κλιματισμού υπενθυμίζονται και οι συστάσεις των (α) και (β) σχετ. εγκυκλίων.
8. Εάν υφίστανται πόρτες πυρασφάλειας, αυτές θα πρέπει να παραμένουν κλειστές, να μην αξιοποιούνται ως ανοίγματα για τον αερισμό του κτιρίου και να χρησιμοποιούνται όπως προβλέπεται από το σχέδιο πυρασφάλειας του κτιρίου.
9. Για λόγους αποφυγής της διασποράς του ιού τονίζονται τα ακόλουθα: Το άνοιγμα αποκλειστικά των εσωτερικών θυρών των αιθουσών θα πρέπει να αποφεύγεται καθώς υπάρχει κίνδυνος μεταφοράς αερολυμάτων από τη μία αίθουσα στην άλλη μέσω των διαδρόμων. Για το λόγο αυτό απαιτείται και το παράλληλο άνοιγμα των παραθύρων και της εσωτερικής πόρτας της αίθουσας. Το άνοιγμα των παραθύρων αποκλειστικά σε θέση ανάκλισης δεν εξασφαλίζει τον επαρκή αερισμό της αίθουσας, ακόμη κι αν διατηρούνται σε αυτή τη θέση καθ’ όλη τη διάρκεια της ημέρας. Σε κάθε περίπτωση, και για λόγους προστασίας της Δημόσιας Υγείας, οι συστάσεις της παρούσας θα πρέπει να εφαρμόζονται σε συνδυασμό με το σύνολο των συστάσεων για την προστασία από την εξάπλωση του κορονοϊού SARS CoV-2 (. υγιεινή των χεριών, χρήση μάσκας κλπ). Σε κάθε περίπτωση, και για λόγους προστασίας της Δημόσιας Υγείας, οι συστάσεις της παρούσας θα πρέπει να εφαρμόζονται σε συνδυασμό με το σύνολο των συστάσεων για την προστασία από την εξάπλωση του κορονοϊού SARS CoV-2 (υγιεινή των χεριών, χρήση μάσκας κλπ). Επίσης συνιστάται η μεταφορά και η παραλαβή παιδιών από / προς το σχολείο να γίνεται κατά το δυνατόν από ένα σταθερό πρόσωπο αναφοράς ή ένα άτομο της κατοικίας του παιδιού.