Σαράντος Γεώργιος Ζερβουλάκος: Η ελληνική επαρχία, η ομοφοβία και η Ιατρική που εγκατέλειψε

Ο Σαράντος-Γεώργιος Ζερβουλάκος ανέκαθεν λάτρευε να λέει ιστορίες και να παρατηρεί ανθρώπους. Ακόμα και στις πρώτες δουλειές του ως φοιτητής Ιατρικής τού άρεσε να μαζεύει τις ιστορίες των ανθρώπων και να τις συνδέει με καταστάσεις που περιγράφονται στην τέχνη, στη λογοτεχνία και στο θέατρο. «Από μικρό παιδί αγαπούσα το θέατρο. Ακολούθησε μια έντονα παθιασμένη περίοδος δράσης, ως μαθητής τότε, στη θεατρική ομάδα του γυμνασίου στη Γερμανία. Δεν σκεφτόμουν, όμως, να γίνω ηθοποιός. Αυτό έγινε αργότερα. Οταν βρέθηκα στο Βερολίνο για σπουδές. Υπήρχε, πλέον, ένα εξελιγμένο επαγγελματικό περιβάλλον στο οποίο μπόρεσα να διακρίνω ότι το να γίνεις σκηνοθέτης μπορεί να είναι και μια σοβαρή εναλλακτική. Δούλεψα σχεδόν κρυφά από την οικογένειά μου για πέντε χρόνια, παράλληλα με τις σπουδές Ιατρικής, σε διάφορα θέατρα του Βερολίνου, και έτσι μια μέρα έφτασε η στιγμή που το τόλμησα» αναφέρει ο σκηνοθέτης στο «Εθνος της Κυριακής».

Εδωσε, λοιπόν, εξετάσεις στο Max Reinhardt Seminar στη Βιέννη, στο Τμήμα Σκηνοθεσίας, και πέρασε. «Εγκατέλειψα την Ιατρική και η οικογένειά μου θύμωσε. Χάσαμε αρκετά χρόνια προσπαθώντας να βρούμε τις ισορροπίες μας. Αξιζε, όμως, η θυσία. Στη Βιέννη βρήκα ένα περιβάλλον στο οποίο μπορούσα να εξελιχθώ ως καλλιτέχνης και ως άνθρωπος. Κάθε φορά που επιστρέφω εκεί νιώθω ότι γυρνώ στην καλλιτεχνική μου πατρίδα. Και όταν αναζητώ συμβουλή, με βοηθάει να περπατώ στους δρόμους της πόλης και να ακούω μέσα μου όλες αυτές τις κουβέντες ξανά».

Ο Σαράντος-Γεώργιος Ζερβουλάκος γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη, αλλά μεγάλωσε στη Γερμανία. Λόγω επαγγέλματος, ο Ελληνας πατέρας του (γιατρός) είχε βρει τον δικό του τρόπο να συνδυάζει προσωπική ζωή και καριέρα. «Η οικογένεια της Γερμανίδας μητέρας μου, μεγαλώνοντας, με επηρέασε από άποψη νοοτροπίας - το παρατηρώ τώρα που ζω στην Ελλάδα. Μέσα από την ελληνική οικογένεια από μικρό παιδί γνώρισα την Ελλάδα. Θυμάμαι τα καλοκαίρια του '80, τις διακοπές στη Χαλκιδική, αλλά και την καθημερινότητα, στη γειτονιά της γιαγιάς μου και στο φαρμακείο της θείας μου στη Θεσσαλονίκη. Εκεί γνώρισα και αγάπησα την Ελλάδα και τον κόσμο της, γνωρίζοντάς τους Ελληνες μέσα σε αυτές τις καταστάσεις, ως μέλος μιας οικογένειας, και όχι σαν ξένος παρατηρητής. Κάτι χαρακτηριστικό για το περιβάλλον στο οποίο μεγάλωσα είναι το γεγονός ότι ήταν ένας συνδυασμός από εθνικότητες, θρησκεύματα και γλώσσες. Και αυτό συνεχίζεται και σήμερα. Τα παιδιά του αδελφού μου, που ζει στη Γερμανία, πλέον μεγαλώνουν με τρεις γλώσσες και μαθαίνουν να συνδυάζουν περισσότερα απ’ ό,τι μάθαμε εμείς, αφού η γυναίκα του κατάγεται από την Κωνσταντινούπολη. Ετσι μπήκε άλλη μια γλώσσα και άλλη μια θρησκεία στο παιχνίδι. Και συνυπάρχουμε, μαθαίνουμε, μου είναι μια μεγάλη έμπνευση - ειδικά τα τελευταία χρόνια, αφού δουλεύω πλέον με έντονο focus σε πολύγλωσσες και πολυεθνικές καταστάσεις πάνω στην θεατρική σκηνή. Το θεωρώ μεγάλο δώρο ότι στην οικογένειά μου γνώρισα πως δεν είναι αδύνατο να βρούμε να επικοινωνήσουμε. Απλά πρέπει να το θέλουμε. Από μικρή ηλικία έμαθα ότι δεν υπάρχει μόνο ένας τρόπος να ζει κανείς, δεν υπάρχει μια αλήθεια. Οταν ρωτούσαμε τους γονείς μας πού ανήκουμε και τι εθνικότητα έχουμε, θυμάμαι ότι ο πατέρας μου απλά απαντούσε: "Είσαστε Ευρωπαίοι"».

Από την παιδική του ηλικία, τα Χριστούγεννα ήταν πάντα μια μαγική στιγμή μέσα σε κάθε χρόνο. «Στη Γερμανία, τα Χριστούγεννα θεωρούνται η πιο σημαντική γιορτή του έτους, σε αντίθεση με την Ελλάδα, όπου προκρίνουμε το Πάσχα. Εμένα μου αρέσει η Πρωτοχρονιά. Με ενδιαφέρει αυτή η ενέργεια της ελπίδας και η πιθανότητα αισιοδοξίας που χαρακτηρίζει αυτές τις τελευταίες μέρες του παλαιού και τις πρώτες μέρες του νέου χρόνου. Χρόνο με τον χρόνο παρατηρώ ότι είναι ειδικές μέρες και της ευχαριστιέμαι. Μου αρέσει να κάνω σχέδια και να αποσυνδέομαι από άσχημες σκέψεις και πράγματα που δεν αξίζει να μας βασανίζουν. Γενικά, αυτές οι μέρες, όπως και το Πάσχα, είναι οι μέρες της οικογένειας. Και αυτό δεν αφορά μόνο το κλασικό μοντέλο μιας οικογένειας, αλλά και όλα τα υπόλοιπα μοντέλα της σύγχρονης ανθρώπινης συμβίωσης» τονίζει.

Φέτος, ο Σαράντος-Γεώργιος Ζερβουλάκος συνεργάζεται για πρώτη φορά με τη Στέγη Ιδρύματος Ωνάση και μεταφέρει το έργο του Μισέλ Μαρκ Μπουσάρ, «Tom à la ferme (Tom in Greece)», σε μια διασκευή εμπνευσμένη από την ελληνική πραγματικότητα. Η παράσταση απεικονίζει την κατάπτωση της αντίληψής μας, το αδιέξοδο με το οποίο έρχεται αντιμέτωπη η ανθρωπότητα. Υποδεικνύει, συγχρόνως, με χιούμορ, ζωντάνια και χλευασμό, τη διέξοδο και την απελευθέρωση. «Ο Τομ κατά την παραμονή του στο σπίτι της οικογένειας του πεθαμένου εραστή του έρχεται αντιμέτωπος με ένα σπάνιο φαινόμενο: Του δίδεται μια δεύτερη ευκαιρία. Από την αρχή μπορεί να γνωρίσει το περιβάλλον στο οποίο μεγάλωσε ο πεθαμένος εραστής του, όπως και να μάθει περισσότερα για τον άνθρωπο του που τον άφησε πίσω. Ισως τώρα ο Τομ έχει μια ευκαιρία να τον γνωρίσει πραγματικά. Του πάει και σαν χαρακτήρας. Θέλει να μάθει, να αντιμετωπίσει την αλήθεια – ό,τι και να κοστίσει αυτό» υπογραμμίζει ο Σαράντος-Γεώργιος Ζερβουλάκος.

Για τη δουλειά του, η διαφορετικότητα στο περιβάλλον του ήταν και θα είναι πάντα σημαντική έμπνευση. «Τα βιώματα που αναφέρονται στην παράστασή μου είναι εν μέρει γνωστά. Επίσης, πρόσεξα και παρατήρησα μέσα στα χρόνια ιστορίες σε διάφορα άτομα του περιβάλλοντός μου. Στο τέλος, υπάρχει και η καλλιτεχνική ελευθερία. Υπάρχει ο τρόπος του μονταρίσματος. Μια σύνθεση πραγματικών δεδομένων, φαντασίας, αίσθησης για τη θεατρικότητα μιας στιγμής ή σκηνής - αυτά με οδηγούν». Σύμφωνα με τον σκηνοθέτη, αυτό που λαχταρούν οι ήρωες του έργου είναι αναγνώριση. Αναγνώριση για τον κόπο τους και γι’ αυτό που θεωρούν την προσωπική καθημερινή θυσία τους.

Αναζητώντας την ευκαιρία μιας ελεύθερης βίωσης της προσωπικότητας και της σεξουαλικότητάς τους, πολλοί είναι οι ομοφυλόφιλοι, ακόμα και σήμερα, που αναγκάζονται είτε να κρυφτούν είτε να εγκαταλείψουν τον τόπο καταγωγής τους, σαν να μην μπορούν να φανταστούν άλλον τρόπο για να επιτρέψουν στον εαυτό τους να ζήσει. Για να ζήσει και να εκφραστεί ελεύθερα, πρέπει κανείς να χαθεί στην ανομοιότητα μιας μεγαλούπολης – ίσως και μιας ξένης χώρας.

«Εχω αναφερθεί και παλαιότερα στις διακρίσεις που γίνονται σε βάρος μελών της ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητας και στα προβλήματα που αντιμετωπίζουν, όμως θα ήταν άδικο να πιστεύουμε ότι αυτό αποτελεί θλιβερό προνόμιο της Ελλάδας. Τέτοιου είδους διακρίσεις γίνονταν μέχρι το πρόσφατο παρελθόν σε πολλές χώρες – ακόμα και σε αυτές που στο μυαλό μας θεωρούμε προοδευτικές. Οι κοινωνίες αλλάζουν, οι άνθρωποι εξελίσσονται και θεωρώ βέβαιο πως στο μέλλον, με εφόδιο την προοδευτική εκπαίδευση, θα εξαλειφθούν κάθε είδους διακρίσεις. Μέχρι τότε θεωρώ αυτονόητο καθήκον οποιουδήποτε νιώθει ότι αδικείται ή ότι αντιμετωπίζεται μειονεκτικά σε σχέση με τους υπόλοιπους να διεκδικεί ίσα δικαιώματα και ελευθερίες με όποιον τρόπο θεωρεί πρόσφορο».

Προτιμά να τον εκτιμούν για τον χαρακτήρα του, παρά για το ταλέντο του. «Ολες οι επαγγελματικές εμπειρίες μου, η καθεμία με τον δικό της τρόπο ήταν κομβικές, και έτσι, ας πούμε, δημιουργήθηκε ένα σύνολο μοιραίων στιγμών. Εύκολο δεν ήταν και δεν το απαίτησα ποτέ. Γενικά, δεν μου αρέσει το εύκολο. Προτιμώ τις προκλήσεις, όταν σε ρωτά η ζωή: “Θέλεις; Ναι η όχι;”. Είμαι χοντροκέφαλος και όταν θέλω κάτι με πιάνει το πάθος να θέλω να το κάνω πραγματικότητα. Αυτό ίσως να είναι η πιο χαρακτηριστική κινητήριος ενέργεια μου – στη ζωή και στη θεατρική σκηνή».

Φτάνοντας προς το κλείσιμο της συνέντευξης, δεν κρύβει πως έχει αρκετά όνειρα, μικρά και μεγάλα, για τα οποία πολεμά καθημερινά να γίνουν πραγματικότητα. «Οταν αρχίσαμε τον Σεπτέμβριο τις πρόβες για το “Τom in Greece”, το έφερε μια στιγμή και λέγαμε, που θα θέλαμε να βρίσκεται η παράσταση μας σε πέντε χρόνια από τώρα. Η απάντησή μου ήταν σε ένα μουσείο. Ελπίζω σε πέντε χρόνια να είναι άκρως απαραίτητο, να έχουν κλείσει αυτή την παράσταση στο μουσείο. Να μείνει εκεί σαν μια υπενθύμιση γιατί δυσκολευόταν και παιδευόταν κάποτε ο άνθρωπος, σε μια άλλη εποχή, όταν στην Ελλάδα υπήρχε έντονη ομοφοβία». 

Info

Ο Τομ, κοσμοπολίτης, πετυχημένος και γκέι, ταξιδεύει στην ελληνική επαρχία για να παραστεί στην κηδεία του εραστή του. Συντετριμμένος από το πένθος του, γνωρίζει για πρώτη φορά την οικογένεια του εκλιπόντα: τη μητέρα του, που δεν έχει ιδέα ποιος είναι ο Τομ και τι έχει ζήσει με τον γιο της, καθώς και τον πανομοιότυπο αδερφό του, που θέλει να κρύψει την αλήθεια με κάθε κόστος. Παρά το τοξικό περιβάλλον, ο Τομ μοιάζει να αδυνατεί να φύγει, ενώ παθολογικές δυναμικές αναπτύσσονται μεταξύ των προσώπων που ταλανίζονται από παιχνίδια εξουσίας και καταπιεσμένες ορμές. Σταδιακά, τα όρια μεταξύ βίας, φόβου και λαγνείας θολώνουν, οδηγώντας σε μια τραγικοκωμική αποκάλυψη ψέματος, απώθησης και βίας.

Πρωταγωνιστούν: Αντώνης Πριμηκύρης, Ρένια Λουιζίδου, Λευτέρης Πολυχρόνης και Εύα Μαρία Σόμερσμπεργκ

Μικρή Σκηνή, Στέγη Ιδρύματος Ωνάση, Συγγρού 107

Από 12 Δεκεμβρίου 2019 έως 5 Ιανουαρίου 2020

Τετάρτη, Πέμπτη, Παρασκευή, Σάββατο 21:00 και Κυριακή 18:00