Σαν Σήμερα|22.07.2023 00:00

Η Νορβηγία ζει τη μεγαλύτερη σφαγή μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο – 80 άνθρωποι νεκροί από έναν παρανοϊκό νεοναζί

Newsroom

Μια μέρα σαν σήμερα, 22 Ιουλίου του 2011, η Νορβηγία ζει τη μεγαλύτερη σφαγή μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο – 80 άνθρωποι πέφτουν νεκροί από το χέρι ενός παρανοϊκού νεοναζί.

«Ήμουν η πιο θλιμμένη μάνα της Γης… Μισούσα κι αγαπούσα το παιδί μου!»… Η μητέρα του Άντερς Μπέρινγκ Μπρέιβικ, βγαλμένη λες μέσα από τους «Βρικόλακες» του Ίψεν, είχε εκμυστηρευτεί το πώς ένοιθε για τον γιο της, τον μακελάρη της Νορβηγίας που εκτέλεσε 80 νέους ανθρώπους το καλοκαίρι του 2011.

Ο Μπρέιβικ, αγκάλιασε τη μητέρα του, λίγες ώρες πριν αφήσει τη στερνή πνοή της, και της ζήτησε συγγνώμη.
«Συγγνώμη που σου κατέστρεψα τη ζωή», της είπε σκύβοντας σιγανά στο αφτί, μην τον ακούσουν οι οικογένειες των αδικοχαμένων και απαιτήσουν κι αυτές τη συγγνώμη του…


Ο Άντερς Μπέρινγκ Μπρέιβικ σήμερα βρίσκεται φυλακισμένος εκτίοντας ποινή  21 χρονών και αφού ζήτησε να αφεθεί ελεύθερος υπό όρους, μόλις δέκα χρόνια μετά το μακελειό, η Δικαιοσύνη του το αρνήθηκε.

Κι ο Άντερς Μπέρινγκ Μπρέιβικ περιμένει τώρα να έρθει το 2031 να υποβάλει ξανά το αίτημά του… Στο μεταξύ, αμετανόητος, δηλώνοντας πως έπραξε το καλό, θυμάται εκείνο το πρωινό της 22ης μέρας του Ιουλίου στο νησί Utoya…

Προετοιμασία για ένα έγκλημα

Ο Άντερς Μπέρινγκ Μπρέιβικ, φόρεσε τη σκούρα μπλε φόρμα της νορβηγικής αστυνομίας, και από πάνω μαύρο αλεξίσφαιρο γιλέκο. Έβαλε το παντελόνι του μέσα στις αρβύλες και τις έδεσε σφιχτά για να μπορεί να τρέξει αν χρειαζόταν· μπήκε στο αυτοκίνητο του, και οδήγησε προς το κέντρο του Όσλο. Στο αυτοκίνητο, ο Μπρέιβικ, μετέφερε αυτοσχέδια βόμβα.

Στις 15.26 ακριβώς μια τρομακτική έκρηξη συγκλόνισε την καρδιά της νορβηγικής πρωτεύουσας, σε μικρή απόσταση από ένα κτιριακό συγκρότημα που στέγαζε πολλά κυβερνητικά γραφεία, συμπεριλαμβανομένων εκείνων του νορβηγού πρωθυπουργού Γενς Στόλτενμπεργκ. Ήταν ο αντιπερισπασμός που επιδίωκε. Ο τόπος είχε γεμίσει ανθρώπινα μέλη και σπασμένα τζάμια. Οκτώ άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους.

Καθώς βρίσκονταν σε εξέλιξη προσπάθειες διάσωσης στο Όσλο και νορβηγικός στρατός δημιούργησε κλοιό γύρω από το κέντρο της πρωτεύουσας, η αστυνομία έλαβε αναφορές για πυροβολισμούς στο νησί - θέρετρο Utoya, περίπου 40 χλμ. Βορειοδυτικά του Όσλο. Τι είχε γίνει;

Μιάμιση ώρα μετά την έκρηξη της βόμβας στο Όσλο, ο Άντερς Μπέρινγκ Μπρέιβικ μπήκε σε ένα πλοίο και έφτασε στο νησί Utoya. Δηλώνοντας ότι εκτελούσε έλεγχο ασφαλείας σε σχέση με τη βομβιστική επίθεση, πέρασε ανενόχλητος στην κατασκήνωση της νεολαίας του Νορβηγικού Εργατικού Κόμματος. Οπλισμένος με ένα αυτόματο τουφέκι και ένα πιστόλι, ο Μπρέιβικ πέρασε την επόμενη ώρα επιλέγοντας μεθοδικά τους στόχους του: περίπου 600 νέους που βρίσκονταν στην κατασκήνωση· πολλοί από αυτούς ήταν έφηβοι - ένας επιζών ήταν μόλις 10 χρονών. Οι νεκροί μαζί με εκείνους της βομβιστικής επίθεσης στο Όσλο έφτασαν τους 80! Ήταν το πιο θανατηφόρο περιστατικό σε νορβηγικό έδαφος από τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο!

Όταν έφτασε η αστυνομία ήταν αργά

Η έλλειψη μεταγωγικών ελικοπτέρων καθυστέρησε την αντίδραση των Αρχών. Όταν έφτασε η αστυνομία στο νησί, στις 18:25, τουλάχιστον 68 άνθρωποι είχαν σκοτωθεί. Ο Μπρέιβικ παραδόθηκε στην αστυνομία χωρίς να προβάλει αντίσταση.

Μια ανεξάρτητη έρευνα για τις επιθέσεις, που ολοκληρώθηκε τον Αύγουστο του 2012, επέκρινε σκληρά τις ενέργειες των νορβηγικών υπηρεσιών επιβολής του νόμου και των υπηρεσιών πληροφοριών. Η Επιτροπή της «22ας Ιουλίου», η οποία πήρε το όνομά της από την ημερομηνία των επιθέσεων, έκρινε ότι η αστυνομία θα μπορούσε να είχε αποτρέψει το περιστατικό ή να το είχε διακόψει καθώς συνέβαινε. Τα ευρήματα της έκθεσης οδήγησαν στην παραίτηση πολλών αξιωματούχων, συμπεριλαμβανομένου του αρχηγού της εθνικής αστυνομίας της Νορβηγίας.

Ο Μπρέιβικ, ο 32χρονος Νορβηγός που κατηγορήθηκε για τις δύο επιθέσεις, είχε καθαρό ποινικό μητρώο· ήταν ενεργός σε νεοναζιστικές και αντι-ισλαμικές ιστοσελίδες. Ωστόσο, δεν είχε επιδείξει τάση για βίαιη συμπερυφορά. Μετά τη σύλληψή του, ένα μανιφέστο 1.500 σελίδων που αποδίδεται σ' αυτόν βρέθηκε στο διαδίκτυο. Με τίτλο «2083: A European Declaration of Independence», η ανάρτηση ήταν επηρεασμένη σε μεγάλο βαθμό από το  μανιφέστο που εξέδωσε ο Ted Kaczynski (ο επονομαζόμενος Unabomber, ο οποίος είχε μια 17χρονη πορεία βομβαρδισμών στις Ηνωμένες Πολιτείες) και ήταν γεμάτο με αντιισλαμικά συνθήματα και εικόνες.

Αναλυόταν σ' αυτό επίσης, οι καθημερινές προετοιμασίες που είχε κάνει ο Μπρέιβικ πριν από τις επιθέσεις. Ξόδεψε αρκετά χρόνια συγκεντρώνοντας τα κεφάλαια για να χρηματοδοτήσει αυτό που ονόμασε «μαρτυρική επιχείρηση» του και μίσθωσε μια απομονωμένη αγροικία στην ανατολική Νορβηγία.

Aν και ο Μπρέιβικ παραδέχθηκε στο δικαστήριο τόσο τη βομβιστική επίθεση στο Όσλο όσο και τους σκοτωμούς στην Utoya, δήλωσε αθώος. Τον Νοέμβριο του 2011 διορισμένοι από το δικαστήριο ψυχίατροι κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι ο Μπρέιβικ έπασχε από παρανοϊκή σχιζοφρένεια. Μια δεύτερη εξέταση, που διατάχθηκε από το δικαστήριο, διαπίστωσε ότι ο Μπρέιβικ ήταν υγιής τη στιγμή των επιθέσεων και η δίκη επετράπη να προχωρήσει, με την τελική απόφαση για την κατάσταση της λογικής του να αφήνεται στους δικαστές. Τον Αύγουστο του 2012 το δικαστήριο έκρινε ότι ο Μπρέιβικ ήταν υγιής την ώρα των επιθέσεων και έλαβε τη μέγιστη ποινή φυλάκισης 21 ετών.

Από πολλούς η ποινή κρίθηκε επιεικής. Όμως αυτό είναι το σύστημα στη Νορβηγία. Οι Νορβηγοί, ανάμεσά τους και πολλοί από τους γονείς οι οποίοι έχασαν παιδιά στην επίθεση, φάνηκαν ικανοποιημένοι με την ποινή. Στην συγκεκριμένη περίπτωση το ποινικό δικαστήριο, καταδίκασε αυτόν τον άνθρωπο σε κάθειρξη λιγότερο από 100 ημέρες για κάθε ζωή που αφαίρεσε. Εφόσον όμως το σύστημα αποφασίσει ότι ο Μπρέιβικ δεν έχει σωφρονιστεί για την πράξη του, είναι πολύ πιθανόν τελικά να μείνει στη φυλακή για πάντα.

Αντερς Μπρέιβικθάνατοςτρομοκρατική ενέργειαΝορβηγίανεοναζίειδήσεις τώραΜπρέιβικ