Σαν Σήμερα|22.12.2022 00:00

Τσαουσέσκου: το οικτρό τέλος ενός σκληρού δικτάτορα – Νίκου θα μας σκοτώσουν σαν τα σκυλιά, φώναξε η γυναίκα του όταν κατάλαβε το τέλος

Newsroom

Μια μέρα σαν σήμερα γκρεμίζεται το καθεστώς Τσαουσέσκου στη Ρουμανία. Το τέλος του στυγνού δικτάτορα και της συζύγου του ήταν οικτρό.

Το πρωινό της 21ης Δεκεμβρίου του 1989, ο Νικολάε Τσαουσέσκου, ο ηγέτης της Ρουμανίας, προσπάθησε να μιλήσει στο πλήθος που είχε συγκεντρωθεί στο κέντρο της πρωτεύουσας, στο Βουκουρέστι. Τις προηγούμενες ημέρες είχαν εκδηλωθεί ταραχές σε μεγάλες επαρχιακές πόλεις, έτσι ο Τσαουσέσκου αποφάσισε να εμφανιστεί ο ίδιος στον κόσμο για να ηρεμήσει το τεταμένο κλίμα με μία ομιλία συμφιλίωσης, στην οποία θα διακήρυττε τα επιτεύγματα του καθεστώτος του.

Στην Πλατεία των Ανακτόρων, όπου θα μιλούσε ο τύραννος της Ρουμανίας, είχαν μεταφερθεί με πούλμαν εργάτες, οι οποίοι είχαν τη διαταγή να ζητωκραυγάζουν και να ανεμίζουν κόκκινες σημαίες.
Ο λόγος του Τσαουσέσκου ήταν ένας συνηθισμένος μονόλογος κομματικής ρητορικής πού γρήγορα κούρασε τον κόσμο . Δεν χρειάστηκαν παρά μόνο οκτώ λεπτά για να αρχίσουν ακόμα και οι «φερτοί» κλακαδόροι να φωνάζουν ρυθμικά: «Τι μι σο ά ρα»*, το όνομα της πόλης όπου είχαν εκδηλωθεί οι πρώτες μεγάλες ταραχές και που είχαν χάσει τη ζωή τους άνθρωποι διαμαρτυρόμενοι για το στυγνό καθεστώς.

Ο Τσαουσέσκου προς στιγμήν τα έχασε. Περίμενε τις συνήθεις λατρευτικές εκδηλώσεις των πιστών, που τελούσαν υπό διατεταγμένη υπηρεσία. Κι όταν του ήρθε ξαφνικά η ιδέα να εξαγγείλει συμβατικά μέτρα προσπαθώντας να κατευνάσει τα πνεύματα, ο κόσμος εξαγριώθηκε περισσότερο. Τότε ήταν που ακούστηκε ένας πυροβολισμός. Οι σωματοφύλακες του Τσαουσέσκου κατάλαβαν ότι δεν υπήρχε άλλος χρόνος· τον άρπαξαν και τον έβαλαν εσπευσμένα στο κτίριο.

Οι πολιτικοί αναλυτές της εποχής επιμένουν ότι αν τότε έφευγε ο Τσαουσέσκου, ίσως και να είχε γλιτώσει τη ζωή του, Εκείνος όμως αποφάσισε να μείνει, είτε από αλαζονεία είτε από αναποφασιστικότητα για το πως έπρεπε να διαχειριστεί την κρίση. Έμεινε και πέθανε, όπως πολλοί αυτοκράτορες του Βυζαντίου: λοιδορούμενος από το πλήθος, κι αυτός και η σκληρή σύζυγος του, διάτρητοι από τις «λόγχες» των σωματοφυλάκων τους, των ανθρώπων που άλλοτε κρατούσαν τα όπλα σε θέση «παρουσιάστε», όταν περνούσε ο δικτάτορας…

Μία μέρα σαν σήμερα, λοιπόν, 22 Δεκεμβρίου του 1989 ο Νικολάε Τσαουσέσκου έκανε ακόμα μία απόπειρα να μιλήσει στον εξαγριωμένο κόσμο. Αυτή τη φορά του πέταξαν πέτρες και τον εξανάγκασαν να κρυφτεί άρον-άρον.
Λίγες ώρες αργότερα, μία ομάδα διαδηλωτών εισέβαλε στο κτίριο της Κεντρικής Επιτροπής. Οι σωματοφύλακες του Τσαουσέσκου έκαναν τόπο να περάσουν! Οι διαδηλωτές είχαν φτάσει σχεδόν πλάι στο μισητό ζεύγος, που καταδυνάστευε τη χώρα τους, αλλά ο Τσαουσέσκου και η γυναίκα του πρόλαβαν να ανέβουν στην ταράτσα από όπου διέφυγαν με ελικόπτερο.

Ο Νικολάε και η σύζυγός του φυγαδεύτηκαν σε μία πόλη 40 χιλιόμετρα από το Βουκουρέστι. Κατά τη διάρκεια της πτήσης, ο ηγέτης της Ρουμανίας επικοινώνησε με το Αρχηγείο και ζήτησε να του στείλουν πάνοπλο στρατό και ελικόπτερα· η απάντηση ήταν αφοπλιστική: «Έγινε επανάσταση. Είστε μόνος. Καλή τύχη!»…

Η ευχή του Αρχηγείου δεν έπιασε. Τρία 24άωρα μετά, ανήμερα τα Χριστούγεννα, και έπειτα από συνοπτικές διαδικασίες ο Τσαουσέσκου και η γυναίκα του Έλενα, στεκόταν μπροστά στις κάνες του εκτελεστικού αποσπάσματος.

Θα μας σκοτώσουν σαν τα σκυλιά

«Σταμάτησε τους Νίκου, θα μας σκοτώσουν σαν τα σκυλιά», ήταν τα τελευταία λόγια της σκληρής Έλενας, που δεν έδινε σημασία αν πέθαινε ο κόσμος πλάι της σαν τα σκυλιά. Όταν το ζευγάρι των δικτατόρων σωριάστηκε ξέπνοο στο χώμα, όλοι οι στρατιώτες που παρακολουθούσαν την εκτέλεση έβγαλαν τα πιστόλια τους και τα άδειασαν στα κορμιά των μισητών Τσαουσέσκου. Μπορεί η εικόνα που μεταδόθηκε σε ολόκληρο τον κόσμο να μην ήταν συμβατή με το πνεύμα των Χριστουγέννων, όμως είχε αποδοθεί δικαιοσύνη και είχε αποκατασταθεί η τάξη σε μία χώρα που σταυρωνόταν επί 24 χρόνια.

*Στις αρχές του Δεκεμβρίου του 1989, ο Ούγγρος Καλβινιστής πάστορας Λάζλο Τόκες διατάχθηκε από την αστυνομία του Τσαουσέσκου, τη διαβόητη Σεκουριτάτε να εγκαταλείψει την πόλη του την Τιμισοάρα· σε αντίδραση αυτού του γεγονότος το σπίτι του πάστορα περικυκλώθηκε από μέλη της εκκλησίας του. Υποστηρικτές του, μεταξύ αυτών και Ρουμάνοι, συγκεντρώθηκαν στην κεντρική Πλατεία της Οπερας. Η κυβέρνηση διέταξε το στρατό να πυροβολήσει τους συγκεντρωμένους, αλλά πολλοί αξιωματικοί αρνήθηκαν να το κάνουν και εντάχτηκαν στους διαδηλωτές. Ήταν η αρχή της ρουμανικής επανάστασης.

επανάστασηΡουμανίαειδήσεις τώρασαν σημερα