Σαν Σήμερα|04.03.2023 00:00

Ο ΕΛΑΣ απωθεί Ναζί, χωροφύλακες και ταγματασφαλίτες στην Κοκκινιά

Newsroom

Ήταν μια μέρα σαν σήμερα 4 Μαρτίου του 1944, όταν η Κοκκινιά, η περιοχή του Πειραιά όπου ζούσαν κυρίως πρόσφυγες της Μικρασίας, η Μικρή Μόσχα όπως την αποκαλούσαν οι Ναζί κατακτητές, έζησε τον όλεθρο του πολέμου και άκουσε τις κραυγές της απόγνωσης και του θανάτου τις οιμωγές. Δυνάμεις των Ναζί σε συνεργασία με χωροφύλακες και ταγματασφαλίτες είχαν βάλει στόχο την περιοχή, όπου έβρισκαν καταφύγιο αντάρτες του ΕΛΑΣ και του ΕΑΜ, αλλά και ΕΠΟΝίτες.

Το 1944 είναι η 5η χρονιά του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Τρεις μήνες μετά οι Σύμμαχοι θα αποβιβαστούν στη Νορμανδία και η κλεψύδρα θα αρχίσει να αδειάζει την αιματοβαμμένη άμμο της. Οι Γερμανοί από το 1943 μετράνε ήττες στα πεδία των μαχών· έχουν γίνει πια σαν τα τραυματισμένα θηρία που δαγκώνουν ό,τι βρουν για να θυμίσουν τη ρώμη τους και να τρομάξουν τους αντιπάλους τους.

Το Σάββατο 4 Μαρτίου του 1944. Χωροφύλακες και ταγματασφαλίτες επιχειρούν να εισβάλουν από δυο διαφορετικά σημεία στην Κοκκινιά, αλλά αναχαιτίζονται από αγωνιστές του ΕΛΑΣ.

Κυριακή 5 Μαρτίου. Οι κάτοικοι της Κοκκινιάς απαντούν με συλλαλητήριο στην πλατεία του Αγίου Νικολάου. Στο τέλος του συλλαλητηρίου η περιοχή δέχεται επιδρομή. Και πάλι οι Γερμανοί και οι ντόπιοι συνεργάτες τους αποκρούονται.

Δευτέρα 6 Μαρτίου. Πανεργατική απεργία στον Πειραιά. Νεκρώνει το λιμάνι, τα συνεργεία, τα ραφτάδικα, τα υφαντουργεία, τα σαπουνάδικα, τα λαδάδικα! Η συμμετοχή κι η αλληλεγγύη των εργατών και του λαού προς τους Κοκκινιώτες αγωνιστές είναι καθολική. Νωρίς το πρωί δύο φορτηγά με ταγματασφαλίτες προσπαθούν να μπουν στην πόλη από το Γ΄ Νεκροταφείο. Τους εμποδίζουν δυνάμεις του ΕΛΑΣ και του ΕΑΜ και τους τρέπουν σε φυγή. Μια ώρα μετά καταφθάνουν δέκα φορτηγά με περίπου 600 γκεσταπίτες, χωροφύλακες και ταγματασφαλίτες. Και πάλι οι Ναζί κι οι συνεργάτες τους αναχαιτίζονται. 

Τρίτη 7 Μαρτίου. Οι Γερμανοί εντείνουν την επίθεσή τους. Τα ξημερώματα εντοπίζονται γερμανοτσολιάδες στην οδό Θηβών. Στις 6:00 η σάλπιγγα του ΕΛΑΣ από το Περιβολάκι, σημαίνει τη γενική επίθεση του λαϊκού στρατού. Σε κάθε στενό της Κοκκινιάς, γύρω από Περιβολάκι, γίνονται μάχες σώμα με σώμα. Μέχρι τις 11:00 η αντίστασή του ΕΛΑΣ έχει καμφθεί, λόγω της έλλειψης πυρομαχικών. Τότε λαμβάνεται απόφαση για γενική αντεπίθεση με όσα πυρομαχικά έχουν απομείνει και δίνεται εντολή - αν χρειαστεί - να δοθεί μάχη με  πέτρες και με τα χέρια. Οι Γερμανοί διανυκτερεύουν στην πόλη.

Τετάρτη 8 Μαρτίου. Οι Ναζί κι οι συνεργάτες τους έχουν μείνει ολόκληρη τη νύχτα οχυρωμένοι στο δημοτικό σχολείο, που βρίσκεται επί των οδών Γρεβενών και Ραιδεστού, ενώ περιμετρικά τους φρουρούν οπλοπολυβόλα. Μέχρι να ξημερώσει κάνουν επιδρομές στην περιοχή, τρομοκρατούν και συλλαμβάνουν Κοκκινιώτες, ερευνώντας εξονυχιστικά τα σπίτια για μαχητές του ΕΛΑΣ και του ΕΑΜ.

Με εκφοβιστικές ανακοινώσεις επιχειρούν - μάταια - να στρέψουν τους κατοίκους κατά του ΕΛΑΣ, του ΕΑΜ και της ΕΠΟΝ. Δηλώνουν ότι δεν θα πειράξουν κανέναν. Το ίδιο πρωί οι ταγματασφαλίτες εκτελούν συλληφθέντες στην πλατεία των Αγίων Αναργύρων. Αργά το απόγευμα οι Ναζί αποχωρούν από την Κοκκινιά , έχοντας 300 αιχμάλωτους τους οποίους οδηγούν στο Χαϊδάρι. Ο λαός της Κοκκινιάς ξεχύνεται στους δρόμους και πανηγυρίζει. Πανηγυρίζει που οι επιδρομείς Ναζί και ταγματασφαλίτες δεν άντεξαν να μείνουν ούτε μια ολόκληρη ημέρα στην Κοκκινιά. Στο στρατόπεδο του Χαϊδαρίου έκλεισαν τους 300 Κοκκινιώτες και στις 9 Μαρτίου, 50 κρατούμενοι εκτελέστηκαν στα νταμάρια του Χαϊδαρίου, ανάμεσά τους και 37 κάτοικοι της Κοκκινιάς. Η σχετική έκθεση του 6ου συντάγματος του ΕΛΑΣ για τη Μάχη της Κοκκινιάς αναφέρει ότι οι εισβολείς είχαν 34 νεκρούς και περισσότερους από 100 τραυματίες, ενώ ο ΕΛΑΣ έχασε 8 παλικάρια και τραυματίστηκαν 20.

Οι Γερμανοί κι οι ταγματασφαλίτες ξαναγύρισαν στην Κοκκινιά στις 17 Αυγούστου· ήταν η μέρα που η πόλη έζησε την κορυφαία στιγμή της αιματοχυσίας της, το ιστορικό Μπλόκο της Κοκκινιάς.
«Και περάσανε μέρες πολλές μέσα σε λίγην ώρα. Και θερίσανε πλήθος τα θηρία, και άλλους εμάζωξαν. Και την άλλη μέρα εστήσανε στον τοίχο τριάντα». 

Β' Παγκόσμιος ΠόλεμοςΤάγματα ασφαλείαςειδήσεις τώραΕθνική ΑντίστασηΚοκκινιάΝαζίσαν σημερα