Ο Μάης του ’68 ανάβει στη Γαλλία – Πώς ο Σαρλ ντε Γκωλ με μια κίνηση έσβησε τη φωτιά

Η Ιστορία κατέγραφε ως «Μάης του ‘68» τις κινητοποιήσεις - κυρίως - των φοιτητών στη Γαλλία. Ο πρόεδρος Σαρλ ντε Γκωλ με μια αιφνιδιαστική κίνηση έσβησε την «πυρκαγιά», που ο καπνός της τύλιξε την Ευρώπη…

Το ημερολόγιο έγραφε 3 Μαΐου του 1968, μια μέρα σαν σήμερα δηλαδή,  και τα γεγονότα που ακολούθησαν τον επόμενο μήνα: μαζικές διαδηλώσεις, οδομαχίες και πανεθνικές απεργίες, άλλαξαν τη Γαλλία, γιατί όχι και την Ευρώπη.

Δεν ήταν ακριβώς μια πολιτική επανάσταση όπως οι προηγούμενες επαναστάσεις, αλλά μια πολιτιστική και κοινωνική επανάσταση που σε ένα πολύ μικρό χρονικό διάστημα άλλαξε τη γαλλική κοινωνία.
Μόλις έξι εβδομάδες αφότου η κορυφαία γαλλική εφημερίδα «Le Monde» έγραφε ότι η χώρα «βαριόταν», βαριόταν πολύ για να συμμετάσχει στις διαδηλώσεις τις νεολαίας, φοιτητές στο Παρίσι κατέλαβαν τη Σορβόνη, ένα από τα πιο φημισμένα πανεπιστήμια της Ευρώπης. Ο κύριος σεισμός μόλις είχε προκληθεί. Οι μετασεισμοί θα ήταν ισχυρότεροι.

Γράφει ο μαρξιστής συγγραφέας Άλαν Γουντς: «Ο Μάης του ’68 ήταν η μεγαλύτερη επαναστατική γενική απεργία στην Ιστορία. Το πανίσχυρο αυτό κίνημα ξέσπασε στην κορύφωση της μεταπολεμικής οικονομικής ανόδου του καπιταλισμού. Τότε, όπως και μέχρι σήμερα, οι αστοί και οι απολογητές τους έδιναν συγχαρητήρια στους εαυτούς τους, λέγοντας ότι οι επαναστάσεις και η ταξική πάλη αποτελούν στοιχεία του παρελθόντος. Τότε ήρθαν τα γαλλικά γεγονότα του 1968, που φάνηκαν να πέφτουν σαν κεραυνός εν αιθρία».

Τα Πανεπιστήμια σε όλη τη χώρα έκλεισαν καθώς οι φοιτητές, συχνά μαζί με τους καθηγητές τους, κατέλαβαν τις τάξεις και τα αμφιθέατρα. Στο Παρίσι και σε άλλες μεγάλες γαλλικές πόλεις, εργάτες, φοιτητές, διανοούμενοι και οποιοσδήποτε άλλος ενδιαφερόταν, συνέρρεαν στους δρόμους για μαζικές συγκεντρώσεις.
Οι σφοδρές αντιπαραθέσεις με την αστυνομία ήταν καθημερινότητα. Στις 3 Μαΐου, η αστυνομία εισέβαλε στη Σορβόννη και έδιωξε τους φοιτητές. Στη συμπλοκή που ακολούθησε, περίπου 600 συνελήφθησαν.

Οι φοιτητές επέστρεψαν και έστησαν γρήγορα οδοφράγματα για να εμποδίσουν την είσοδο της αστυνομίας στις περιοχές όπου συγκεντρώνονταν. Οι δύο παρατάξεις αντιμάχονταν νυχθημερόν: Η αστυνομία φορούσε κράνη και ήταν οπλισμένη με ασπίδες, δακρυγόνα, ρόπαλα και εκτοξευτήρες νερού και οι φοιτητές, εξακολουθούσαν να φορούν τις γραβάτες και τα σακάκια που επέβαλε τότε η πρυτανεία του πανεπιστημίου, έσπαγαν τα πλακόστρωτα από τους δρόμους του Παρισιού και οπλίζονταν με πέτρες για να χτυπήσουν την Αστυνομία.

Α, τι νύχτα ήταν εκείνη...

Η νύχτα της 6ης Μαΐου ήταν ιδιαίτερα βίαιη, με 600 τραυματίες και 422 κρατούμενους, μια νύχτα γνωστή ως η «νύχτα των οδοφραγμάτων» για την οποία οι ακόμα μιλούν οι Παριζιάνοι. Οι διαδηλωτές έσπασαν τα πλακόστρωτα από δύο δρόμους στο Καρτιέ Λατέν, όπου βρίσκεται η Σορβόνη και έβαλαν φωτιά σε αυτοκίνητα. Όταν καταλάγιασαν οι αιματηρές αψιμαχίες, εκατοντάδες φοιτητές είχαν συλληφθεί και εκατοντάδες άλλοι νοσηλεύονταν, όπως και αρκετοί αστυνομικοί.

Ο εχθρός ήταν η κυβέρνηση του Σαρλ ντε Γκωλ, ο οποίος προσπάθησε να καταστείλει τις απεργιακές κινητοποιήσεις, αλλά μέχρι τις 29 Μαΐου η κατάσταση τον είχε οδηγήσει σε αδιέξοδο. Με μια πρωτοφανή κίνηση, έφυγε από τη χώρα, χωρίς να πει ούτε ότι φεύγει ούτε πού πηγαίνει. Ήταν μια εκπληκτική τροπή των γεγονότων και για μια ή δύο μέρες οι φοιτητές και οι εργαζόμενοι νόμιζαν ότι είχαν νικήσει.

Όμως ο Ντε Γκωλ επέστρεψε και εξήγγειλε βουλευτικές εκλογές, οι οποίες κατέληξαν σε συντριπτική νίκη της γαλλικής Δεξιάς που τον στήριζε: 349 έδρες έναντι 57 της σοσιαλιστικής συμμαχίας του Μιτεράν και 33 του γαλλικού Κομμουνιστικού Κόμματος. Ήταν η μεγαλύτερης έκτασης νίκη στην ιστορία της γαλλικής Δεξιάς, και ήρθε ως το αποτέλεσμα μιας έντονης αντίδρασης της γαλλικής κοινωνίας απέναντι στο διαμορφούμενο κλίμα του χάους που έφερε ο «Μάης».
Όπως επεσήμανε ο Ντανιέλ Κον Μπεντίτ (πολιτικός, γαλλογερμανικής καταγωγής και ηγετική φυσιογνωμία του Ευρωπαϊκού Πράσινου Κόμματος και του Μάη του '68): «Τον Μάη του ’68 νικήσαμε πολιτιστικά και κοινωνικά, αλλά ευτυχώς χάσαμε πολιτικά»…