Σαν Σήμερα|09.05.2025 00:00

Ο Γεώργιος Παπαδόπουλος δήμιος του αγωνιστή Χρήστου Χωμενίδη παππού του διάσημου λογοτέχνη

Newsroom

Ήταν ο Γεώργιος Παπαδόπουλος δήμιος του αγωνιστή Χρήστου Χωμενίδη παππού του διάσημου λογοτέχνη; Αυτό γράφει ο εγγονός του. 

«Μία φορά το χρόνο έμπαινε ο πατέρας μου σε εκκλησία: κάθε 9η Μαΐου. Δεν φίλαγε εικονίσματα, δεν έκανε καν τον σταυρό του. Άναβε μόνο δυο κεράκια και στεκόταν για λίγο σιωπηλός. «Το ένα είναι για τον παππού σου. Το άλλο για την Κλυτώ…», μου εξηγούσε όταν βγαίναμε στο προαύλιο. Την ιστορία του παππού μου μπορούσα να τη βρω - ως σύντομη τουλάχιστον αναφορά - και στα βιβλία. ‘‘Ο Χρήστος Χωμενίδης, γραμματέας του Σοσιαλιστικού Κόμματος Ελλάδας, ιδρυτικό μέλος του ΕΑΜ, σταλμένος από την Κυβέρνηση των Βουνών στην Πελοπόννησο για να διοργανώσει τις ελεύθερες εκλογές, συνελήφθη από τους Γερμανούς ενώ διέσχιζε με βάρκα τον Κορινθιακό, φυλακίστηκε και απαγχονίστηκε στην Πάτρα στις 9 Μαΐου του 1944’’.

»Όσα περαιτέρω στοιχεία μάθαινα από ανθρώπους κυρίως που τον είχαν γνωρίσει προσωπικά («εγώ θα σου πω για τον παππούλη σου!» μου έταζαν διάφοροι πρέσβυτες και με καλούσαν σιμά τους) μεγάλωναν τον μύθο του. Ότι ήταν εξαιρετικά μορφωμένος, απ’ τους ελάχιστους της γενιάς του που είχαν σπουδάσει στο εξωτερικό. Πως ήτανε μπαρουτοκαπνισμένος, πολεμιστής στη Μικρασία, μα και παράλληλα κομψότατος - σε μια φωτογραφία του 1925 εικονίζεται στο Παρίσι με μαύρο κοστούμι, ρεπούμπλικα, μονόκλ και δερμάτινες γκέτες. Πως είχε πρωτοστατήσει στη δημιουργία ενός σοσιαλδημοκρατικής κατεύθυνσης κινήματος, που όμως δεν μπορούσε να έχει και σπουδαία τύχη στην πολωμένη Ελλάδα του Μεσοπολέμου, όπου ο κόσμος διχαζόταν σε Βενιζελικούς και Βασιλόφρονες και όσοι ριζοσπαστικοποιούνταν, ακολουθούσαν το ΚΚΕ. Πως είχε δώσει το 1930 μία διάλεξη για τη Βιολογία, χαρακτηρίζοντάς την επιστήμη του μέλλοντος.

»Πως είχε παντρευτεί μια πληθωρικότατη γυναίκα, τη γιαγιά μου, αδελφή του Δημήτρη Γληνού (σ.τ.σ. εκπαιδευτικός, συγγραφέας και πολιτικός, από τους πρωτεργάτες της λεγόμενης «γλωσσοεκπαιδευτικής μεταρρύθμισης», όμως είχαν χωρίσει ύστερα από λίγους μόλις μήνες - τι τόλμη για τα συμβατικά εκείνα χρόνια - λόγω ασυμφωνίας χαρακτήρων. Πως διέθετε αξιοσημείωτη ευφράδεια και γοητεία. «Όλες τον ερωτεύονταν τον πάππο σου!», μου είπε πρόσφατα μία κυρία 90 ετών και μου τον σκιαγράφησε με χρώματα που δεν αποτυπώνονται εκ των πραγμάτων σε καμία φωτογραφία. Ότι αντιμετώπισε με παρρησία το εκτελεστικό απόσπασμα, επικεφαλής του οποίου - σύμφωνα με μία τρομερή φήμη - ήταν ο μετέπειτα δικτάτωρ Γεώργιος Παπαδόπουλος, ταγματασφαλίτης τότε στην Πάτρα. […]

»Την ιστορία αυτή την άκουγα από τα παιδικά μου χρόνια με την ίδια πάντα συγκίνηση…». Λέξεις γραμμένες από τον συγγραφέα Χρήστο Χωμενίδη για τον συνονόματο παππού που.

Μια μέρα σαν σήμερα εκτελέστηκε από τους Ναζί κατακτητές ο αγωνιστής, σοσιαλιστής, αντιστασιακός και συνιδρυτής του ΕΑΜ Χρήστος Χωμενίδης. Ο Χωμενίδης είχε διωχθεί ως κομμουνιστής από το δικτατορικό καθεστώς της «4ης Αυγούστου» και για την αντικαθεστωτική δράση του, είχε οδηγηθεί σε… υποχρεωτικές διακοπές στη Τζια, στη Σέριφο και στην Ακροναυπλία. Κατά την ιταλική εισβολή ανταποκρίθηκε στο κάλεσμα του Στρατού. Με την κάθοδο των Ναζί στην Ελλάδα, ο Χωμενίδης ήταν από εκείνους που υπέγραψαν την ιδρυτική του πράξη του ΕΑΜ, ως εκπρόσωπος του Σοσιαλιστικού Κόμματος Ελλάδας (ΣΚΕ) και μάλιστα λέγεται ότι εκείνος ήταν που πρότεινε το όνομα ΕΑΜ. Η πλούσια αντιστασιακή δράση του Χρήστου Χωμενίδη σταματάει πέντε μήνες πριν από την απελευθέρωση, το 1944, όταν και συνελήφθη, βασανίστηκε και τελικά εκτελέστηκε στην αγχόνη, στις 9 Μαΐου του 1944, πλάι σε ακόμη εννιά αγωνιστές της Αντίστασης. Στην εκτέλεση ήταν παρούσα η σύντροφος του η Κλυτώ η οποία αφού έδωσε χρήματα στον νεκροθάφτη για να τον βάλει σε ατομικό και όχι σε ομαδικό τάφο, αυτοκτόνησε μετά από λίγες ημέρες.

Επίσης σαν σήμερα...

1877: Ισχυρός σεισμός μεγέθους 8,5 βαθμών της κλίμακας Ρίχτερ στα ανοικτά των ακτών του Περού σκοτώνει 2.541 ανθρώπους· χτύπησε και στη Χαβάη και την Ιαπωνία.
1936: Η Χωροφυλακή διαλύει βίαια συγκέντρωση καπνεργατών και άλλων εργαζομένων στη Θεσσαλονίκη. Τραγικός απολογισμός 12 νεκροί· ανάμεσα στους οποίους και ο 25χρονος αυτοκινητιστής Τάσος Τούσης από τον οποίο ο Γιάννης Ρίτσος εμπνεύστηκε τον «Επιτάφιο»: “Γιέ μου, σπλάχνο των σπλάχνων μου, καρδούλα της καρδιάς μου”…
1945: Οι Σοβιετικοί μπαίνουν στο Βερολίνο· οι Γερμανοί έχουν πια παραδοθεί.
1949: Ο Ρενιέ Γ΄ γίνεται πρίγκιπας του Μονακό.
1968: Δολοφονείται έπειτα από σκληρό βασανισμό από όργανα της Ασφάλειας, στη Θεσσαλονίκη, ο Γιώργος Τσαρουχάς, επικεφαλής της οργάνωσης Πατριωτικό Αντιδικτατορικό Μέτωπο (ΠΑΜ) Θεσσαλονίκης, πρώην βουλευτής της Ε.Δ.Α. και στέλεχος του Κ.Κ.Ε..
1978: Ο πρώην πρωθυπουργός της Ιταλίας Άλντο Μόρο βρίσκεται δολοφονημένος στο πορτ μπαγκάζ αυτοκινήτου.
2009: Πεθαίνει ο Ευγένιος Σπαθάρης ένας από τους σπουδαίους και τελευταίους καλλιτέχνες του Θεάτρου Σκιών.

ΚατοχήεκτέλεσηΕΑΜσαν σημεραΓεώργιος Παπαδόπουλοςειδήσεις τώραΧρήστος Χωμενίδης