Φαράγγι Βίκου: Το «Γκραντ Κάνιον» της Ελλάδας

Στην Ήπειρο, και συγκεκριμένα στο βορειοδυτικό άκρο της οροσειράς της Πίνδου, συναντούμε τον Εθνικό Δρυμό του Βίκου - Αώου, ο οποίος εκτείνεται στο συγκρότημα της Τύμφης, με έκταση 13.000 εκτάρια. Από αυτά τα 3.400 είναι ο πυρήνας του δρυμού και τα υπόλοιπα η περιφερειακή ζώνη. Βόρειο όριο του δρυμού είναι η χαράδρα του Αώου, ενώ το φημισμένο φαράγγι του Βίκου βρίσκεται στο νότιο τμήμα, το οποίο σχηματίζεται από τις νότιες πλαγιές της Τύμφης και τις βόρειες του όρους Στούρος. Η

αρχή του βρίσκεται κάτω από το χωριό Κουκούλι, στο πέτρινο γεφύρι του Κόκκορου, και το τέλος του στη γέφυρα του Βοϊδομάτη. Το μήκος του φαραγγιού φτάνει τα 12 χλμ., ενώ ο ρους του έχει κατεύθυνση από ανατολικά προς δυτικά. Στα κατώτερα σημεία κυριαρχούν δασώδεις εκτάσεις με δρυς, σφενδάμια, φλαμουριές, κρανιές κ.ά., ενώ πιο ψηλά συναντούμε τα έλατα και την ορεινή άρκευθο.

Πέρα από τα προαναφερθέντα, το φαράγγι του Βίκου φημίζεται για τα βότανά του, οι φαρμακευτικές ιδιότητες των οποίων ήταν γνωστές στους εμπειρικούς γιατρούς των γύρω χωριών, που ήταν γνωστοί και ως «βικογιατροί». Οι «βικογιατροί» περιόδευαν σε διάφορες περιοχές των Βαλκανίων, η δε φήμη τους είχε εξαπλωθεί παντού. Οσο για τις ικανότητές τους; Αποδεικνύονται από το γεγονός ότι ήταν σε θέση να πραγματοποιούν ακόμη και χειρουργικές επεμβάσεις για παθήσεις όπως ο καταρράκτης, η βουβωνοκήλη και η πέτρα στα νεφρά.

Διασχίζοντας το φαράγγι

Φυσιολάτρες, περιπατητές, λάτρεις των ταξιδιών, όχι μόνο από την Ελλάδα αλλά και από το εξωτερικό, φτάνουν στην περιοχή για να ανακαλύψουν την άγρια ομορφιά του φαραγγιού του Βίκου, που για να το διασχίσει κάποιος υπάρχουν διάφορες διαδρομές. Η κλασική ξεκινάει από το Μονοδένδρι, διασχίζει τη χαράδρα και καταλήγει στο χωριό Βίκος (9 χλμ. με πεζοπορία περίπου στις 6 ώρες). Από το Μονοδένδρι υπάρχει δρόμος για τους Κήπους (5 χλμ. σε 2 ώρες) και προς το Πάπιγκο, μέσω της χαράδρας. Στις πηγές του Βοϊδομάτη ακολουθεί μονοπάτι στην αντίθετη πλαγιά της χαράδρας (βορινή), για να καταλήξει στο Πάπιγκο (12 χλμ., πεζοπορία 6 ώρες). Αλλα σημεία διάσχισης του φαραγγιού είναι από το Κουκούλι προς τη Σκάλα, που οδηγεί στη γέφυρα Μίσιου ή από τη Σκάλα Βίτσας ή από τη γέφυρα του Κόκκορου κάτω από το Κουκούλι.

Η χαράδρα του Βίκου

Η περίφημη χαράδρα του Βίκου, το «Γκραντ Κάνιον της Ελλάδας», με μήκος κοντά στα 12 χλμ., πλάτος από 30 μ. έως 100 μ. και με το σπάνιο φυσικό κάλλος της προσφέρει την απόλαυση τόσο στους περιπατητές που τη διασχίζουν όσο και σε αυτούς που δεν θέλουν ή δεν μπορούν να μπουν σε αυτήν τη χρονοβόρα διαδικασία (χρειάζεται γύρω στις 7 ώρες η διάσχιση), αφού μπορούν να την απολαύσουν εξ αποστάσεως.

Τέσσερα είναι τα σημεία για αγνάντεμα: η Αγία Παρασκευή στο Μονοδένδρι (800 μ. από την κεντρική πλατεία), η θέση Οξιά, «το μπαλκόνι του Βίκου», όπως την αποκαλούν, επίσης στο Μονοδένδρι (7,5 χλμ. δρόμος, ο οποίος περνάει από το μοναδικό στο είδος του στη χώρα μας Πετρόδασος, με τους μυθικούς σχηματισμούς των σχιστολιθικών βράχων), η θέση Μπελόη, δυτικά του Βραδέτου (πεζοπορία 20 λεπτών σε ένα εύκολο μονοπάτι), και το χωριό Βίκος.

Τιp

1. Η απόσταση που θα διανύσετε από την Αθήνα μέχρι τα Ιωάννινα είναι περίπου 400 χλμ. διασχίζοντας τμήματα της Ιόνιας Οδού, συνδυαστικά με την Ολυμπία Οδό (στο τμήμα Κόρινθος - Πάτρα). Από Θεσσαλονίκη τα χιλιόμετρα που θα «γράψει» το κοντέρ είναι στα 270 στην Εγνατία Οδό. Για να φτάσετε στον Εθνικό Δρυμό Βίκου - Αώου, ακολουθείτε τη διαδρομή για τα Ζαγοροχώρια (Κεντρικό και Δυτικό Ζαγόρι).
2. Το Μονοδένδρι είναι γενέτειρα των εθνικών ευεργετών Μάνθου και Γεωργίου Ριζάρη, οι οποίοι ίδρυσαν το 1841 το Ιδρυμα της Ριζαρείου Εκκλησιαστικής Σχολής (Ριζάρειο Ιδρυμα).
3. Στο κέντρο της πλατείας λειτουργεί το πωλητήριο με προϊόντα του ιδρύματος και ώρες λειτουργίας 9.00 - 16.00, ενώ στο αρχοντικό Πανταζή στεγάζεται το εκθεσιακό κέντρο (τηλ.: 26530-71573).
4. Στο χωριό θα βρείτε ξενώνες, ταβέρνες και καφενεία που σερβίρουν ζαγορίσιες πίτες, τσίπουρο, ηπειρώτικους μεζέδες κ.ά.
5. Στο Βραδέτο, το πλέον ορεινό χωριό του Ζαγορίου, χτισμένο στα 1.350 μ., βρίσκεται η φημισμένη Σκάλα Βραδέτου. Θα χρειαστείτε περί τη μία ώρα να την κατέβετε μέχρι το Καπέσοβο.
6. Στο Κουκούλι να επισκεφτείτε το Πνευματικό Κέντρο της Ριζαρείου «Κώστας Λαζαρίδης». Στεγάζεται στο σπίτι (1750) όπου γεννήθηκε το 1904 ο δάσκαλος, ιστορικός, λαογράφος και βοτανοσυλλέκτης Κώστας Λαζαρίδης. Θα μάθετε για την ιστορία του τόπου, υπάρχει βιβλιοθήκη με περισσότερους από 3.500 τίτλους βιβλίων και βεβαίως η βοτανική συλλογή των 1.300 διαφορετικών ειδών του Κώστα Λαζαρίδη. Ωρες λειτουργίας: 9.00 - 15.30, τηλ. 26530-71775, κυρία Ειρήνη.
7. Από το Κουκούλι ξεκινάει καλντερίμι-σκάλα που καταλήγει στο γεφύρι του Νούτσου ή Κόκκορου (μισή ώρα πεζοπορία). Στην πλατεία του χωριού βρίσκεται το εντυπωσιακό συγκρότημα του παλιού σχολείου, με τις καμάρες, τις βρύσες και το κελί. Πιο πάνω είναι το αρχοντικό του ευεργέτη Πλακίδα, ενώ μεγάλης αξίας είναι το αρχοντικό του Γρηγόρη Κόκκορου. Στο χωριό λειτουργούν δύο ξενώνες.