Καλάβρυτα – Ιερά Μονή Αγίας Λαύρας: Πολύτιμα κειμήλια, λάβαρα και ο γύρος θυσίας

ΤΑ ΚΑΛΑΒΡΥΤΑ, στο νομό Αχαΐας, όπως κάθε χρόνο, και φέτος, γιορτάζουν με λαμπρότητα και σημαιοστολισμούς και τιμούν τους αγωνιστές και ήρωες του  1821.

«Τα Καλάβρυτα και οι Καλαβρυτινοί, είμαστε πρωτοπόροι και στον Αγώνα του Εθνους, για την ελευθερία μας. Στα Καλαβρυτινά χώματα του Λιβαρτζίου, της Φροξυλιάς, της Χελωνοσπηλιάς, του Αγριδίου, πρωτοβρόντηξε το καρυοφύλλι. Στην Αγίας Λαύρα, κηρύχθηκε η επανάσταση και ορκίστηκαν οι αγωνιστές, από τον Παλαιών Πατρών Γερμανό» αναφέρει ο δήμαρχος Καλαβρύτων Γιώργος Λαζουράς, προσθέτοντας «Τα Καλάβρυτα, ήταν η πρώτη πόλη, που, μετά από μάχη, απελευθερώθηκε. Καλαβρυτινοί πρόγονοί μας, πολέμησαν και θυσιάστηκαν για την ελευθερία».

Οι εορταστικές εκδηλώσεις στο Δήμο Καλαβρύτων, έχουν ήδη ξεκινήσει από την Παρασκευή 15/3 στο Λειβάρτζι και συνεχίζονται μέχρι την 25^η Μαρτίου.

Η απελευθέρωση των Καλαβρύτων, την Πέμπτη 21 Μαρτίου, εορτάζεται στην πόλη με πανηγυρικές κωδωνοκρουσίες, εμβατήρια στους δρόμους της πόλης από τη Φιλαρμονική του Δήμου. Στις 10.15 π.μ. πραγματοποιείται δοξολογία στον καθεδρικό ναό, χοροστατούντος του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτη Καλαβρύτων και Αιγιαλείας κ.κ. ΑΜΒΡΟΣΙΟΥ, και ακολουθούν εκφώνηση του πανηγυρικού της ημέρας, τρισάγιο στο μνημείο πεσόντων ηρώων, κατάθεση στεφάνων, τήρηση σιγής ενός λεπτού στη μνήμη ενδόξων ηρώων, ανάκρουση Εθνικού Υμνου. Στις 11.15 π.μ. θα παρελάσουν οι μαθητές και στις 11.30 π.μ. θα γίνει η αναπαράσταση της μάχης και κατάληψης των Καλαβρύτων από το Θεατρικό Ομιλο Καλαβρύτων «Πάνος Μίχος».

Μονή Αγίας Λαύρας

Το λίκνο της εθνικής μας παλιγγενεσίας, από τις αρχαιότερες μονές της Ελλάδας, και κυρίως της Πελοποννήσου, είναι το ιστορικό μοναστήρι στο οποίο κηρύχθηκε η Ελληνική Επανάσταση το 1821, από τον Παλαιών Πατρών Γερμανό, κάτω από το θόλο του Ναού της. Φέτος, εορτάζει την 198^η Επέτειο, από την ημέρα του ξεσηκωμού του Εθνους μας, την ώρα που οι πρόγονοί μας βροντοφώναξαν ηρωικά «Ελευθερία ή Θάνατος».

Η μονή χτίστηκε το 961 μ.Χ. από έναν ασκητή της μονής Μεγίστης Λαύρας του Αγίου Ορους, της οποίας στην αρχή ήταν μετόχι. Σύντομα, οι μοναχοί έφτασαν περίπου τους χίλιους και η νέα μονή ανεξαρτητοποιήθηκε διατηρώντας το όνομα της μητρικής μονής. Το 1585 πυρπολήθηκε από τους Τούρκους, και οι μοναχοί, όσοι γλύτωσαν από τη σφαγή, σκορπίστηκαν στα γύρω βουνά. Ξανακτίστηκε το 1600 ενώ στη σημερινή της θέση κτίσθηκε πιθανώς το 1689, τρίκογχο, αγιορείτικου τύπου, κτίσμα πού διασώζει τοιχογραφίες. Η μονή Αγίας Λαύρας δοκιμάστηκε το 1715 (Β' Τουρκοκρατία) και κυρίως στα Ορλωφικά, πυρπολήθηκε το 1826 από τον Ιμπραήμ, ανοικοδομήθηκε το 1828, με την ίδρυση νέου καθολικού τύπου «βασιλικής με τρούλο», ερειπώθηκε με το σεισμό της 24^ης Ιουλίου 1844, για να κτισθεί και πάλι το 1850. Ναζιστικά στρατεύματα το Δεκέμβριο του 1943 έκαψαν τη μονή, λεηλάτησαν τις αποθήκες και εκτέλεσαν τρεις μοναχούς, που δεν είχαν εγκαταλείψει το μοναστήρι. Οι μοναχοί που είχαν κρυφτεί λίγο πιο μακριά ξαναγύρισαν όταν είχαν απομακρυνθεί τα στρατεύματα, φέρνοντας μαζί τους τα κειμήλια και το λάβαρο που διέσωσαν και άρχισαν ξανά από την αρχή την επισκευή και ανοικοδόμηση. Το 1950, με προσφορές πιστών και ενίσχυση από το κράτος ανοικοδομήθηκε εξ’ ολοκλήρου.

Λάβαρο της Επανάστασης

Ο πολυτιμότερος θησαυρός που βρίσκεται στο μοναστήρι είναι το Λάβαρο της Ορκωμοσίας των Αγωνιστών του 1821, η πρώτη δηλαδή σημαία του Ελληνικού Εθνους, που ύψωσε ο Παλαιών Πατρών Γερμανός και όρκισε τους αγωνιστές. Σύμφωνα με πηγές, το Λάβαρο το έφερε στη Μονή ο Ιερομόναχος Νεόφυτος. Το σχήμα του είναι επίμηκες ορθογώνιο και πάνω εικονίζεται η Κοίμησης της Θεοτόκου. Παρά τις πυρκαγιές και λεηλασίες που έγιναν στο μοναστήρι, το Λάβαρο δεν υπέστη καμία φθορά. Συντηρήθηκε το 1993 και διαφυλάσσεται σε ειδική θήκη στη μονή, αποτελώντας στις μέρες μας τον πολυτιμότερο Εθνικό θησαυρό.

Στα πολύτιμα κειμήλια της μονής Αγίας Λαύρας συμπεριλαμβάνονται, μεταξύ άλλων, η κάρα του Αγίου Αλεξίου δωρεά του Αυτοκράτορα Εμμανουήλ Παλαιολόγου το 1398, ο Επιτάφιος του 1754 κεντημένος στη Σμύρνη, η εικόνα του Αγίου Γεωργίου κεντημένη στην Κωνσταντινούπολη, Ευαγγέλιο δωρισμένο από την Αυτοκράτειρα της Ρωσίας Αικατερίνη Β’ τη Μεγάλη, τα χρυσοκέντητα άμφια του Αρχιεπισκόπου Παλαιών Πατρών Γερμανού, εγκόλπια, ξυλόγλυπτοι σταυροί και λειψανοθήκες Αγίων. Εκτός από τα σημαντικά ιερά κειμήλια και λείψανα που υπάρχουν στην ιερά μονή, σημαντικός θησαυρός είναι τα 3.000 έντυπα στη βιβλιοθήκη της, με το αρχαιότερο να χρονολογείται από το 1502 (τηλ. 26920 22363).

Info

-Πώς θα πάτε: Από Αθήνα θα διανύσετε 188 χλμ., ακολουθώντας την Ολυμπία Οδό προς Κόρινθο, στη συνέχεια προς Πάτρα, έξοδος στον κόμβο Καλαβρύτων, με κατεύθυνση τον τελικό σας προορισμό. Από Πάτρα τα Καλάβρυτα απέχουν 77 χλμ., και από Θεσσαλονίκη 536 χλμ. ακολουθώντας την Εγνατία Οδό για Ιωάννινα, την Ιονία Οδό προς Πάτρα και την Ολυμπία Οδό με κατεύθυνση προς Αθήνα. Η μονή Μεγίστης Λαύρας απέχει 5 χλμ. νοτιοδυτικά από τα Καλάβρυτα.

-Πού θα μείνετε: Τόσο στα Καλάβρυτα όσο και στη γύρω περιοχή θα βρείτε ξενοδοχεία, ξενώνες, στούντιο και δωμάτια (www.kalavrita-hotels.gr).

Tips

-Επετειακές Εκδηλώσεις στην Αγία Λαύρα: Tη Δευτέρα 25 Μαρτίου, στις 07.00 π.μ. Θεία λειτουργία στο καθολικό της ιεράς μονής Αγίας Λαύρας, στις 10.15 π.μ. τέλος παράταξης στο Πανελλήνιο Ηρώο Αγωνιστών 1821, τρισάγιο στο μνημείο πεσόντων ηρώων, κατάθεση στεφάνων, τήρηση σιγής ενός λεπτού στη μνήμη ενδόξων ηρώων, ανάκρουση Εθνικού Υμνου. Στις 11.15 π.μ. δοξολογία στον προαύλιο χώρο του ιστορικού ναού της Μονής Αγίας Λαύρας, ομιλία, στις 11.50 π.μ. αναπαράσταση Ορκωμοσίας των Αγωνιστών και κήρυξης της Επανάστασης 1821 από το Θεατρικό Ομιλο Καλαβρύτων «Πάνος Μίχος», στρατιωτική παρέλαση, παρουσίαση εθνικών παραδοσιακών χορών.

-Στεφάνι δάφνης: Την Παρασκευή 22/3, στις 10.00 π.μ., ο Ηγούμενος της Ιεράς Μονής Αγίας Λαύρας, θα παραδώσει το Λάβαρο της Επανάστασης και στεφάνι δάφνης στον πρώτο δαφνοδρόμο, για να μεταφερθεί στην Πάτρα προς στέψη του ανδριάντα του Παλαιών Πατρών Γερμανού.

-Δροβολοβό, Φροξυλιά, Χελωνοσπηλιά: Εορταστικές εκδηλώσεις θα πραγματοποιηθούν και σε οικισμούς των Καλαβρύτων. Το Σάββατο 23/3 θα έχει θεία λειτουργία στον Αγιο Χαράλαμπο Δροβολοβού και αποκαλυπτήρια του μνημείου των αγωνιστών, στην πλατεία του χωριού. Την Κυριακή 24/3 στην Φροξυλιά και στη Χελωνοσπηλιά θα γίνουν τρισάγια, καταθέσεις στεφάνων, παρουσίαση εθνικών παραδοσιακών χορών, αναπαράσταση του ιστορικού γεγονότος κ.ά.

-Προτομές ηρώων αγωνιστών: Στα Καλάβρυτα, στην πόλη που σηματοδότησε την έναρξη της Ελληνικής Επανάστασης του 1821, βρίσκονται προτομές ηρώων αγωνιστών. Η προτομή του προεστού Ανδρέα Ζαΐμη κοσμεί την «Πλατεία Ζαϊμαίων» και οι προτομές των Νικόλαου και Θανάση Πετιμεζά βρίσκονται στην «Πλατεία Πετιμεζαίων».

- Ηρώο των Αγωνιστών του 1821: Στο λόφο βόρειας της μονής της Αγίας Λαύρας υψώνεται το Ηρώο των Αγωνιστών της Επανάστασης του 1821. Τα αποκαλυπτήρια του μνημείου στη σημερινή του μορφή πραγματοποιήθηκαν στις 24 Μαρτίου 1971. Το Ηρώο αποτελείται από τρεις ανδριάντες που παριστάνουν τη συμμετοχή του κλήρου και των αγωνιστών στην Επανάσταση του 1821 και την Ελευθερία του Ελληνικού Εθνους από τον Τούρκο Κατακτητή.

-42^ος Ποδηλατικός Γύρος «Θυσίας»: Ο Ποδηλατικός Ομιλος Πατρών συνδιοργανώνει 24 και 25 Μαρτίου με την Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδος, τον Δήμο Καλαβρύτων και το Δήμο Δυτικής Αχαΐας, τον 42^ο Ποδηλατικό Γύρο «Θυσίας». Ο 1^ος αγώνας στις 24/3 αποστάσεως 13 χλμ. και ο 2^ος αγώνας (42^ος Αγώνας «Θυσίας») στις 25/3 αποστάσεως 80 χλμ. (Μάστερς/Οπεν, γυναίκες, νεανίδες) θα έχει εκκίνηση στις 09.00 π.μ. από την πλατεία Αγ. Γεωργίου με τερματισμό στο μνημείο Ηρώων στη μονή Αγίας Λαύρας. Ο αγώνας  ανδρών/εφήβων αποστάσεως 103 χλμ. θα ξεκινήσει στις 09.15 π.μ. Οι απονομές στους νικητές θα γίνουν στις 14.30 στην κεντρική πλατεία Καλαβρύτων.