Tips για τους Δελφούς: Πού θα πάτε, τι θα δείτε στον άλλοτε «ομφαλό της γης»

Οι Δελφοί ανάμεσα στις βουνοκορφές του Παρνασσού, της Γκιώνας, των Βαρδουσίων και της Οίτης αλλά και στη δαντελωτή ακτογραμμή του Κορινθιακού Κόλπου, αποτελούν ένα από τα επιβλητικότερα μέρη στον κόσμο. Εκεί, στους πρόποδες του Παρνασσού, στο υποβλητικό φυσικό τοπίο βρίσκεται το Ιερό των Δελφών και το πιο ξακουστό μαντείο της αρχαίας Ελλάδας.

Οι Δελφοί ήταν ο «ομφαλός της γης», όπου, σύμφωνα με τη μυθολογία, συναντήθηκαν οι δύο αετοί που έστειλε ο Δίας από τα άκρα του σύμπαντος για να βρει το κέντρο του κόσμου, και για πολλούς αιώνες αποτελούσαν το πνευματικό και θρησκευτικό κέντρο και το σύμβολο της ενότητας του αρχαίου ελληνισμού.

Η ιστορία των Δελφών χάνεται στην προϊστορία και στους μύθους των αρχαίων Ελλήνων. Σύμφωνα με την παράδοση, εδώ αρχικά υπήρχε ιερό αφιερωμένο στη γυναικεία θεότητα της Γης, και φύλακάς του ήταν ο φοβερός δράκοντας Πύθων. Ο Απόλλωνας σκότωσε τον Πύθωνα και το δικό του ιερό ιδρύθηκε από Κρήτες που έφθασαν στην Κίρρα -επίνειο των Δελφών-, με τη συνοδεία του θεού, μεταμορφωμένου σε δελφίνι.

Ο μύθος αυτός σχετικά με την κυριαρχία του Απόλλωνα επιβίωσε σε εορταστικές αναπαραστάσεις που γίνονταν στους Δελφούς, τα Σεπτήρια, τα Δελφίνια, τα Θαργήλεια, τα Θεοφάνεια, και, βέβαια, τα περίφημα Πύθια, που τελούνταν για να θυμίζουν τη νίκη του θεού εναντίον του Πύθωνα και περιελάμβαναν μουσικούς διαγωνισμούς και γυμνικούς αγώνες.

Οι χρησμοί της Πυθίας και τα Δελφικά ρητά

Η περίοδος από τον 6ο έως τον 4ο αι. π.Χ. συμπίπτει με τη μεγάλη ακμή του δελφικού μαντείου. Οι χρησμοί του, που θεωρούνταν οι πιο αξιόπιστοι, εκφράζονταν από την Πυθία, ιέρεια του μαντείου, και ερμηνεύονταν από τους ιερείς του Απόλλωνα. Η Πυθία, αφού εξαγνιζόταν με νερό από την Κασταλία Κρήνη, εισερχόταν στο άδυτο του ναού του Απόλλωνα και καθισμένη σε τρίποδα, έσκυβε πάνω από τον Ομφαλό της Γης (την Ιερή Πέτρα), εισέπνεε τις αναθυμιάσεις που έβγαζαν τα σπλάχνα της, μάσαγε φύλλα δάφνης και περιερχόταν σε κατάσταση εκστασιασμού, προφέροντας ασυνάρτητα λόγια, τα οποία συνέτασε σε στίχους ο ιερέας, ενώ οι εξηγητές αναλάμβαναν την ερμηνεία του χρησμού.

Η φήμη του μαντείου έφθασε στα πέρατα του κόσμου και η έναρξη της λειτουργίας του χανόταν στα βάθη της αρχαιότητας και του μύθου. Ρητά, χαραγμένα περιμετρικά  του μαντείου του Δελφών όπως, το «γνώθι σεαυτόν» (να γνωρίζεις τον εαυτό σου) ή «μηδέν άγαν» (να μην υπερβάλλεις) – γνωμικά που αποδίδονται στον Χίλωνα τον Λακεδαιμόνιο- κτλ., βοήθησαν τους ανθρώπους στη βελτίωση της σκέψης τους. Πιστεύεται δε, ότι το δελφικό μαντείο διατύπωσε καθοριστικές προβλέψεις σχετικά με τον κατακλυσμό του Δευκαλίωνα, την Αργοναυτική εκστρατεία και τον Τρωικό πόλεμο, ενώ βεβαιωμένος είναι ο σπουδαίος ρόλος της γνωμοδότησής του στην ίδρυση των ελληνικών αποικιών. Το 394 μ.Χ. δόθηκε οριστικό τέλος στη λειτουργία του μαντείου με διάταγμα του βυζαντινού αυτοκράτορα Θεοδοσίου Α΄.

Η έρευνα στον αρχαιολογικό χώρο των Δελφών άρχισε γύρω στο 1860 από Γερμανούς. Το 1891 οι Γάλλοι πήραν από την ελληνική κυβέρνηση έγκριση για διεξαγωγή συστηματικών ερευνών και τότε άρχισε η λεγόμενη «Μεγάλη Ανασκαφή›, αφού πρώτα απομακρύνθηκε το χωριό Καστρί. Στη νεότερη εποχή, ο χώρος των Δελφών συνδέθηκε με την προσπάθεια αναβίωσης της δελφικής ιδέας, από τον ποιητή Αγγελο Σικελιανό και τη σύζυγό του Εύα, οι οποίοι παρουσίασαν δύο παραστάσεις αρχαίου δράματος, το 1927 και το 1930, θέλοντας να δημιουργήσουν ένα νέο πνευματικό ομφαλό της γης.

Για όλες τις εποχές

Σήμερα, η πόλη των Δελφών, χτισμένη στην δυτική πλαγιά του Παρνασσού, σε υψόμετρο 550 μ., αποτελεί την οικιστική συνέχεια του ιστορικού μαντείου και του οικισμού Καστρί, που αναπτύχθηκε στα ερείπια του μαντείου. Μεταφέρθηκε στη σημερινή της θέση το 1893 με την έναρξη των αρχαιολογικών ανασκαφών. Ιδανικός προορισμός για όλες τις εποχές του χρόνου, καλύπτει τις ανάγκες του περιηγητή για φυσιολατρικό, περιπατητικό και αθλητικό τουρισμό, αρχαιολογικό και πολιτιστικό, θρησκευτικό, ιστορικό, γαστρονομικό τουρισμό, έχοντας μια θέα μαγευτική’ ένας προορισμός που αγκαλιάζει όλη τη θετική ενέργεια και το μοναδικό δελφικό φως, σ’ ένα εξίσου, μοναδικό, δελφικό τοπίο.

ΔΙΑΔΡΟΜΕΣ 

Στην Αμφισσα, έδρα του Δήμου Δελφών, πόλη ιστορική γνωστή και ως «Σάλωνα», με το Κάστρο, την παραδοσιακή συνοικία της Χάρμαινας, το αρχαιολογικό μουσείο, το φημισμένο παλιό καφενείο «Πανελλήνιον» -γνωστό και ως «Γυαλί καφενέ», τη δημοτική πινακοθήκη «Σπύρος Παπαλουκάς» κτλ., στο Γαλαξείδι ναυτική πολιτεία με τα γαλαξειδιώτικα αρχοντικά, το Ναυτικό Ιστορικό μουσείο, τις παραδοσιακές γειτονιές και τις εκκλησίες, στην παραθαλάσσια Ιτέα, στην Κίρρα με το αρχαίο Νεώριο και το μεσαιωνικό πύργο, στο Χρισσό ανάμεσα σε Δελφούς και Ιτέα παραδοσιακός διατηρητέος οικισμός, στη Γραβιά ξακουστή για το ιστορικό «Χάνι της Γραβιάς» (τηλ. 22650 91735) - στις 8 Μαΐου 1821 διαδραματίστηκε μία από τις μεγαλύτερες στιγμές της Ελληνικής Επανάστασης-, στο μεταλλευτικό πάρκο Φωκίδας Vagonetto (35 χλμ. από Δελφούς) γνωρίζοντας τη διαδικασία εξόρυξης του βωξίτη (τηλ. 22650 78819), στη Δεσφίνα με το μουσείο του ήρωα της Ελληνικής Επανάστασης του 1821 Επισκόπου Σαλώνων Ησαΐα, στον Παρνασσό και το χιονοδρομικό του κέντρο (www.parnassos-ski.gr), στην κοσμοπολίτικη Αράχωβα (σ.σ. ανήκει στο Δήμο Διστόμου – Αράχωβας- Αντίκυρας) κ.ά.

Info

-Πού θα μείνετε: Τόσο στους Δελφούς όσο και στη γύρω περιοχή θα βρείτε πληθώρα καταλυμάτων για όλα τα βαλάντια, ξενοδοχεία, ξενώνες, δωμάτια, κάμπινγκ. Μάλιστα, πρόσφατα, η Ενωση Ξενοδοχείων Δελφών προστέθηκε στα μέλη της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Ξενοδόχων, εξέλιξη που ισχυροποιεί περαιτέρω την πραγματική δυναμική του ξενοδοχειακού κλάδου υπέρ της υγιούς επιχειρηματικότητας, του ποιοτικού τουρισμού και της εργασίας. 

Tips

-Μουσείο Αγγελου και Εύας Σικελιανού: Ή αλλιώς Μουσείο Δελφικών Εορτών, το σπίτι (1920) του Ελληνα ποιητή Αγγελου Σικελιανού και της συζύγου του Εύας φιλοξενεί υλικά από την αναβίωση των Δελφικών Εορτών που οργάνωσε το ζεύγος την περίοδο 1927-1920 στους Δελφούς, προσωπικά αντικείμενα τους κ.ά. Ωρες λειτουργίας Σαββατοκύριακα 10.00 – 14.00 (τηλ. 22650 82175). 

-Ευρωπαϊκό Πολιτιστικό Κέντρο Δελφών: Ενα από τα κορυφαία κέντρα πολιτισμού της Ευρώπης αποτελεί ζωντανό ευρωπαϊκό κύτταρο παραγωγής και ανάδειξης πολιτισμού. Διαθέτει και το υπερσύγχρονο υπαίθριο θέατρο «Φρύνιχος» των Δελφών, φιλοξενώντας ελληνικές και διεθνείς παραγωγές θεάτρου, μουσικής και γεγονότων. (σ.σ. Εκεί, όπου επρόκειτο να πραγματοποιηθεί το 5^ο Οικονομικό Φόρουμ Δελφών 5-8 Μαρτίου, το οποίο ωστόσο ακυρώνεται λόγω κοροναϊού. Πιθανότερες ημερομηνίες διεξαγωγής τέλη Μαΐου – αρχές Ιουνίου).

-«Δελφικό Φως»: Από τα σπουδαιότερα έργα της ελληνικής γλυπτικής, δημιούργημα του γλύπτη Γεράσιμου Σκλάβου (1927-1967) την περίοδο 1965-1966. Από τότε, βρίσκεται στο ίδιο σημείο (εντός του κήπου του ξενοδοχείου «Αμαλία»), και πρόκειται για έργο αφιερωμένο στο φως των Δελφών.

-Παρατηρητήριο: Το εντυπωσιακότερο σημείο παρατήρησης του Δελφικού Τοπίου, σε υψόμετρο 1.017 μ. Φτάνετε είτε οδικώς σε περίπου μία ώρα μέσω Αράχωβας-Παρνασσού-Εθνικού Δρυμού-Κατασκήνωση Κρόκι, είτε πεζοπορώντας περίπου μιάμιση ώρα από το αρχαίο μονοπάτι Δελφοί-Παρνασσός (την περίφημη «Σκάλα»).

-Μπαλκόνι Οσιου Λουκά: Σε απόσταση 2 χλμ., στο δρόμο προς Αμφισσα/Ιτέα βρίσκεται ο περιπατητικός δρόμος που οδηγεί σε ένα από τα ομορφότερα φυσικά μπαλκόνια των Δελφών. Στο τέλος αυτού του δρόμου σώζεται η αρχαία τράπεζα του πρώτου ναού προς τιμήν του Οσίου Λουκά που γεννήθηκε στους Δελφούς.

-Τοπικά προϊόντα/γεύσεις: Στη Ρούμελη βρίσκεστε, και οπωσδήποτε, θα γευτείτε εξαιρετικό κοντοσούβλι με αρνί ή προβατίνα, και άλλα κρεατικά στη σούβλα και στα κάρβουνα, ελιές, ελαιόλαδο από τον ελαιώνα της Αμφισσας, κρασί, φέτα Παρνασσού ΠΟΠ, χειροποίητα ζυμαρικά, σπιτικά γλυκά, μέλι, κελέμια (μεγάλα κρεμμύδια γεμισμένα με κιμά και καρυκεύματα), τηγανόψωμο με πετιμέζι, θαλασσινά στα παράλια κτλ.