Σας έχω ενημερώσει εδώ και μέρες για την γενική «φαγωμάρα» που επικρατεί στο Μαξίμου, την κυβέρνηση και την Κ.Ο. της Νέας Δημοκρατίας για τα αγροτικά. Τις τελευταίες ώρες, δε, η φαγωμάρα τείνει να μοιάσει με κανονικό εμφύλιο. Προσέξτε: Κάποιοι πολύ ψηλά στο Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης λένε πως οι συνεργάτες του Μητσοτάκη στο Μαξίμου δεν άκουσαν έγκαιρα τα καμπανάκια που έρχονταν από τις Βρυξέλλες και τα... χωράφια, με αποτέλεσμα σήμερα τα τρακτέρ να έχουν πληθύνει στα μπλόκα. Συνεργάτες του πρωθυπουργού, από την μεριά τους, λένε πως οι προϊστάμενοι του ΥΠΑΑΤ δεν έκαναν σωστά τη δουλειά τους και καθυστέρησαν πολύ στις πληρωμές, με αποτέλεσμα να εκτίθεται ολόκληρη η κυβέρνηση έναντι των αγροτών. Και επιπλέον, οι γαλάζιοι βουλευτές της περιφέρειας φωνάζουν στα τηλέφωνα πως η κωλυσιεργία τόσο του Μαξίμου όσο και του ΥΠΑΑΤ θα τους πάρει «παραμάζωμα» στις επόμενες εκλογές.
Δεν ήταν λοιπόν καθόλου τυχαία η σύσκεψη που συγκάλεσε χτες ο Κυριάκος Μητσοτάκης με τη συμμετοχή του Κωστή Χατζηδάκη, του Κώστα Τσιάρα και της διοίκησης του ΟΠΕΚΕΠΕ. Το «Μέτρο 23» πρόκειται να πληρωθεί την επόμενη εβδομάδα και οι αγρότες όχι μόνο δεν ικανοποιούνται, αλλά δεν «μασάνε» και από τις απειλές της Εισαγγελίας του Αρείου Πάγου. Το κλίμα στη σύσκεψη, έμαθα, δεν ήταν καλό, γιατί ο πρωθυπουργός επέμενε έντονα να τηρηθεί το χρονοδιάγραμμα των πληρωμών μέχρι κεραίας. Πράγμα που σημαίνει πως και εκείνος πίεσε τον Τσιάρα, όπως μου έλεγαν γνώστες της κουβέντας που έγινε. Ο Τσιάρας, βέβαια, προσπαθούσε να δικαιολογηθεί καταθέτοντας όλες τις κινήσεις που έκανε το τελευταίο διάστημα. Και γνωρίζοντας πώς εκφράζει τη δυσαρέσκειά του ο Μητσοτάκης, καταλαβαίνω, πως όταν περάσει η «καταιγίδα» των αγροτικών κινητοποιήσεων, κάποιοι θα αναγκαστούν να εγκαταλείψουν τις θέσεις τους.
Ο Τσιάρας, δε, βρέθηκε κατόπιν και στην δύσκολη θέση να πρέπει να ενημερώσει με τους γαλάζιους βουλευτές από αγροτικές περιφέρειες για το τι θα γίνει με τους αγρότες και τις πληρωμές τους. Η συνάντηση έγινε στον απόηχο της ερώτησης που κατέθεσαν έξι βουλευτές της ΝΔ από τη Βόρεια Ελλάδα, τέσσερις εκ των οποίων θήτευσαν και σε υπουργικές θέσεις σε διάφορες περιόδους. Το «απόσταγμα» της συζήτησης που είχε ο υπουργός με τους σχεδόν 55 βουλευτές που είτε έδωσαν το «παρών» εκ του σύνεγγυς, είτε μέσω τηλεδιάσκεψης, συνοψίζεται στη φράση «όλοι οι δικοί μας είναι μέσα στα μπλόκα». Η επιλογή, δε, να γίνει η σύσκεψη στα γραφεία της ΝΔ στην Πειραιώς ήταν σοφή. Γιατί κάποιοι περαστικοί μου είπαν πως οι φωνές ακούγονταν μέχρι τις διπλανές μάντρες και αποθήκες. Καλύτερα να σε ακούνε οι παλέτες, παρά οι κοινοβουλευτικοί συντάκτες...
Η στάση των βουλευτών ήταν καθαρό σήμα πανικού. Όσοι εκλέγονται σε αγροτικές περιοχές μίλησαν για ασφυκτική πίεση, τονίζοντας ότι η βάση «δεν συγχωρεί αυτή τη φορά» και ότι η επικοινωνιακή γραμμή της κυβέρνησης δεν πείθει κανέναν στην ύπαιθρο. Οι αιχμές για την ΑΑΔΕ, ο προβληματισμός για τις παρακρατήσεις και η απαίτηση πλήρους διαφάνειας ανέδειξαν βαθιά δυσπιστία προς τους χειρισμούς του υπουργείου. Στο Μαξίμου αντιλαμβάνονται ότι το πρόβλημα δεν είναι μόνο η ουσία των πληρωμών, αλλά και η πολιτική εικόνα: η ΝΔ μοιάζει να χάνει έδαφος σε κρίσιμες περιφέρειες. Για τον λόγο αυτό, επιχειρείται εσωτερική εκτόνωση πριν η σύγκρουση μεταφερθεί στη δημόσια σφαίρα.
Η συνεδρίαση της Κοινοβουλευτικής Ομάδας την Παρασκευή αναμένεται να λειτουργήσει ως τεστ συνοχής – και ίσως, ως ένδειξη του πόσο βαριά έχει γίνει πλέον η σκιά των μπλόκων πάνω από το κυβερνητικό στρατόπεδο.
Στην Πειραιώς παρακολουθούν με ανησυχία τη χαμηλή διάθεση των «γαλάζιων» βουλευτών να εγγραφούν στους ομιλητές για την τριήμερη συζήτηση του προϋπολογισμού. Στελέχη που έχουν εικόνα της κατάστασης μιλούν για πρωτόγνωρο κλίμα: όσοι άλλοτε διεκδικούσαν χρόνο στο βήμα, σήμερα διστάζουν εμφανώς.
Ο λόγος είναι ξεκάθαρος. Οι βουλευτές θέλουν να αποφύγουν το αγροτικό, ενώ ταυτόχρονα γνωρίζουν ότι αν τοποθετηθούν με ειλικρίνεια τότε θα δημιουργήσουν εσωκομματικό πρόβλημα. Το αποτέλεσμα είναι κλίμα γενικευμένης αμηχανία που έχει γίνει ήδη αισθητή στο επιτελείο του πρωθυπουργού. Δεν αποκλείεται, μάλιστα, στη συνεδρίαση της Κοινοβουλευτικής Ομάδας που θα προηγηθεί, ο Κυριάκος Μητσοτάκης να καλέσει τους βουλευτές να δηλώσουν συμμετοχή, ώστε να μην καταγραφεί πολιτική «σιωπή» σε μια από τις σημαντικότερες κοινοβουλευτικές διαδικασίες του έτους.
Σήμερα θα περάσει στο μεταξύ την πόρτα της Βουλής ο Γιώργος Ξυλούρης, ο περίφημος «Φραπές». Περιμένω με ενδιαφέρον τα όσα θα πει στην Εξεταστική για τον ΟΠΕΚΕΠΕ, καθώς την πρώτη φορά που εκλήθη επικαλέστηκε το «δικαίωμα στη σιωπή», έπειτα όταν εκλήθη ξανά είπε πως θα φέρει μαζί του και έναν «φορτωτή» με έγγραφα, αλλά μια βδομάδα μετά είπε πως δεν έχει διάθεση να «κάψει» κανέναν. Θα δώσει εν τέλει κόσμο ή θα παραστήσει τον σπουδαίο συγγραφέα Ντάσιελ Χάμετ, που επικαλείτο διαρκώς τα άρθρα του αμερικάνικου συντάγματος στην μακαρθική επιτροπή του Κονγκρέσου, προκειμένου να παραμείνει σιωπηλός; Με άλλα λόγια, θα ρίξει φως στον χορό των εκατομμυρίων ή θα αποδειχθεί επιμελής μαθητής;
«Οι μεγάλοι ηγέτες, και ο Μητσοτάκης είναι ηγέτης, οφείλουν να δώσουν λύση» είπε χτες το μεσημέρι ο Αχιλλέας Μπέος, που βρέθηκε στο Λιμάνι του Βόλου όπου είχαν συγκεντρωθεί αγρότες της περιοχής. Ο δήμαρχος της πόλης βέβαια δεν ήταν το ίδιο υμνητικός με τον Χρήστο Κέλλα, τον υφυπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης. Από όλους τους εμπλεκόμενους στις περίφημες πληρωμές του 1,2 δισ ευρώ, ξεχώρισε τον υφυπουργό, που εκλέγεται στην Καρδίτσα και για τον οποίο είπε: «Γιατί δεν τα δίνεις χτες ρε, και λες μέχρι τέλος Δεκεμβρίου θα τα πάρουν;»
Να σημειώσω εδώ πως ο Μπέος αυτές τις μέρες -όλως τυχαίως- αντιμετωπίζει και μια ποινική δίωξη κακουργηματικού χαρακτήρα για απιστία, καθώς εταιρία φίλων του φέρεται να έριξε «φέσι» στο δήμο πάνω από 200.000 ευρώ.
Στη Χαριλάου Τρικούπη επικρατεί αισιοδοξία ύστερα από την παρουσία του Νίκου Ανδρουλάκη στα μπλόκα. Ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ άκουσε προσεκτικά τους αγρότες και, όπως λένε κομματικά στελέχη, επέστρεψε με «καθαρή εικόνα» και θετική ανταπόκριση από τον κόσμο της υπαίθρου.
Στελέχη του κόμματος αναφέρουν ότι η επίσκεψη λειτούργησε ως απόδειξη πολιτικής παρουσίας στο πεδίο, κάτι που το ΠΑΣΟΚ είχε ανάγκη. «Αυτό που φάνηκε είναι πως όταν κινηθούμε με σχέδιο, υπάρχει αντίκρισμα στην κοινωνία», σημειώνουν χαρακτηριστικά. Η υπόθεση των αγροτών αντιμετωπίζεται πλέον ως κρίσιμο τεστ ετοιμότητας για τα ζητήματα που ανοίγουν το επόμενο διάστημα. Η Χαριλάου Τρικούπη θεωρεί ότι η εικόνα Ανδρουλάκη δίπλα στους παραγωγούς ενισχύει την αξιοπιστία του κόμματος και δίνει ώθηση σε μια περίοδο που αναζητά σταθερά σημεία πολιτικής επαναφοράς.
Δεν επέλεξε τυχαία ο Αλέξης Τσίπρας η δεύτερη παρουσίαση του βιβλίου του να γίνει στην Πάτρα στις 16 Δεκεμβρίου. Στην Αχαΐα ο ΣΥΡΙΖΑ στις δεύτερες εκλογές του 2023 πήρε πάνω από 23%, ενώ το πανελλαδικό του ποσοστό ήταν 17%. Στη Δυτική Ελλάδα άλλωστε τα προοδευτικά κόμματα κρατάνε ακόμα «γερά», οπότε ο πρώην πρωθυπουργός θα παίζει τρόπον τινά «εντός έδρας», αλλά θα κάνει και «ζαρτζάρισμα» στο ΠΑΣΟΚ. Και η παρουσίαση της «Ιθάκης» θα είναι προφανώς μια αμιγώς πολιτική εκδήλωση. Θα περιμένω με ενδιαφέρον να ακούσω αν ο Τσίπρας θα λειάνει τις γραμμές του απέναντι στους πρώην συντρόφους του και τα όμορα κόμματα...
Μέχρι τότε, ο Σωκράτης Φάμελλος επιμένει να ζητά από τα υπόλοιπα κόμματα -και τον Τσίπρα- να καταρτιστεί ένα «ενιαίο, δημοκρατικό, προοδευτικό ψηφοδέλτιο στις επόμενες εκλογές». Ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ απάντησε ήπια και στον πρώην πρωθυπουργό για τα περί «ιδιοτέλειας», λέγοντας πως στην Κουμουνδούρου βάζουν το «εμείς» πάνω από το «εγώ», και πως «θα συνεχίσει να μάχεται, χωρίς ιδιοτέλεια και χωρίς εγωισμό για μια καλύτερη Ελλάδα».
Στα επίμαχα περί του Τσίπρα, μαθαίνω, πως δεν μπήκε η συζήτηση ανάμεσα στους βουλευτές. Ο Παύλος Πολάκης, δε, έλειπα δικαιολογημένα λόγω επαγγελματικών υποχρεώσεων για τις οποίες είχε ενημερώσει εδώ και μέρες, πριν το Παλλάς.
Ο Ευάγγελος Βενιζέλος σπάει τη σιωπή του και απάντά στις αντιδράσεις για τη συμμετοχή του στην εκδήλωση της «Δημοκρατίας». Απευθυνόμενος σε συνομιλητές του τονίζει ότι η επιλογή του δεν έχει καμία σχέση με πολιτικές σκοπιμότητες, αλλά με την πάγια θέση του πως «στη δημοκρατία οφείλεις να συνομιλείς και με όσους στάθηκαν απέναντι».
Με αυτόν τον τρόπο απαντά σε όσους επιχείρησαν να ερμηνεύσουν πολιτικά την παρουσία του, υπενθυμίζοντας παράλληλα ότι παραμένει έντονα επικριτικός προς την κυβέρνηση σε ζητήματα κράτους δικαίου, υποκλοπών και Δικαιοσύνης. Τονίζει ακόμη ότι έχει στηρίξει τη χώρα σε κρίσιμες στιγμές της εξωτερικής πολιτικής, υπογραμμίζοντας μια θεσμική στάση που, όπως λέει, δεν χωράει επιλεκτικές σιωπές. Ο Ευάγγελος Βενιζέλος επιθυμεί να στείλει προς πάσα κατεύθυνση το εξής μήνυμα: η δημοκρατία απαιτεί ανοιχτό διάλογο, όχι περιχαράκωση. Με άλλα λόγια, η παρουσία του στην εκδήλωση ήταν δήλωση αντίληψης, όχι πολιτικής μετατόπισης.
Οι αντιδράσεις που πολλοί προεξοφλούσαν τελικά δεν εμφανίστηκαν. Η τοποθέτηση του Κώστα Καραμανλή όχι μόνο δεν ενόχλησε τη βάση της Νέας Δημοκρατίας, αλλά - όπως μαθαίνω από βαθυγνώστες της κατάστασης που επικρατεί το τελευταίο χρονικό διάστημα στη ΝΔ - προκάλεσε κύμα θετικών μηνυμάτων. Το πολιτικό του γραφείο δέχθηκε δεκάδες τηλεφωνήματα, με στελέχη και ψηφοφόρους να εκφράζουν ανοιχτά την υποστήριξή τους. Χαρακτηριστικό είναι ότι τα τηλέφωνα χτυπούσαν συνεχώς, με μια φράση να επαναλαμβάνεται σταθερά: «Επιτέλους, ειπώθηκαν καθαρά αυτά που έπρεπε».
Οι δραστικές περικοπές στη φαρμακευτική δαπάνη έχουν οδηγήσει άνω των 40 πολυεθνικών σε ευθεία αντιπαράθεση με την κυβέρνηση. Με τις υποχρεωτικές επιστροφές να εκτοξεύονται, ο κλάδος υποστηρίζει ότι 8 στα 10 φάρμακα διατίθενται χωρίς αποζημίωση, δημιουργώντας περιβάλλον ασφυξίας και αδυναμία προγραμματισμού.
Το κλίμα έχει πλέον διεθνείς προεκτάσεις. Όπως μαθαίνω, εκπρόσωποι μεγάλων αμερικανικών εταιρειών προσέγγισαν την Κίμπερλι Γκίλφοϊλ, θέτοντας θέμα διαμεσολάβησης προς το Υπουργείο Υγείας αλλά και το Μαξίμου. Η αμερικανική διπλωματική αποστολή εξετάζει πώς θα χειριστεί την πίεση, καθώς το ζήτημα αγγίζει ευρύτερα εμπορικά συμφέροντα.
Παράλληλα, οι αντιδράσεις κορυφώνονται απέναντι στα νέα σχέδια για περιορισμούς στα καινοτόμα φάρμακα, με τις εταιρείες να προειδοποιούν ότι η Ελλάδα θα δει καθυστέρηση ή ακόμη και απόσυρση θεραπειών που διεθνώς αλλάζουν το κλινικό τοπίο.
Στελέχη της αγοράς περιγράφουν το περιβάλλον ως «μη βιώσιμο», με τον κλάδο, την κυβέρνηση και τους ασθενείς να βρίσκονται πλέον σε μια μόνιμη ζώνη τριβής που δύσκολα θα εκτονωθεί σύντομα.
Η παρουσία της Πόπης Παπανδρέου στη λίστα «10 to watch» του Politico προκάλεσε αίσθηση όχι για τον τίτλο, αλλά για όσα γράφει το μέσο πίσω από αυτόν. Το Politico τη χαρακτηρίζει ως μία από τις λίγες μορφές στην Ελλάδα που έχουν προκαλέσει αϋπνίες στους ισχυρούς, περιγράφοντας ένα έργο που έχει «συνταράξει το κατεστημένο» και άνοιξε θεσμικά μέτωπα που παραμένουν ανοιχτά.
Στο επίκεντρο βρίσκεται η έρευνα για το σκάνδαλο του ΟΠΕΚΕΠΕ, την οποία το Politico συνδέει με παραιτήσεις υψηλόβαθμων πολιτικών προσώπων. Το άρθρο αναφέρει και την υπόθεση των υποκλοπών, ενώ σημειώνει ότι η Παπανδρέου έχει στείλει στη Βουλή δικογραφία για ενδεχόμενη ευθύνη δύο πρώην υπουργών Μεταφορών στην υπόθεση των Τεμπών. Το Politico σημειώνει ότι τα αιτήματα της εισαγγελέως έχουν μπλοκαριστεί από κυβερνητικούς μηχανισμούς, παρουσιάζοντας την εικόνα ενός συστήματος που παλεύει με τη διαφάνεια. Η επιλογή της στη λίστα δεν λειτουργεί απλώς ως προσωπική αναγνώριση. Είναι ένα ευρωπαϊκό σήμα κινδύνου για την κατάσταση της λογοδοσίας στην Ελλάδα και μια υπενθύμιση ότι οι πιο κρίσιμες υποθέσεις παρακολουθούνται πλέον στενά εκτός συνόρων.
Η τελευταία μέτρηση της Palmos Analysis για την Εθνική Αρχή Διαφάνειας αποτυπώνει μια εικόνα που δύσκολα μπορεί να αγνοηθεί: το 96% των πολιτών θεωρεί ότι στη χώρα υπάρχει εκτεταμένη διαφθορά. Από αυτούς, 56% μιλά για «πολύ μεγάλα» φαινόμενα, ενώ άλλο 27% για «αρκετά μεγάλα».
Οι λόγοι που καταγράφονται είναι εξίσου αποκαλυπτικοί:
– 39% θεωρεί ότι η διαφθορά τροφοδοτείται από οικονομικά κίνητρα,
– 38% από απουσία πολιτικής βούλησης,
– 36% από αργή δικαιοσύνη και
– 27% από ανεπάρκεια ελέγχων.
Στον χάρτη των τομέων με τη μεγαλύτερη διάβρωση, η πολιτική προηγείται με 85%, ακολουθούν Πολεοδομίες και δημόσια έργα (77%), ενώ τρίτα έρχονται τα ΜΜΕ (73%). Υψηλά ποσοστά εντοπίζονται επίσης σε δημόσια οικονομικά, διοίκηση, δικαιοσύνη, ΕΣΠΑ, ενέργεια, εφορία και υγεία.