Τέλος στην προσωπική διαφορά: Τι σημαίνει στην πράξη και πότε θα δουν αυξήσεις οι συνταξιούχοι

Η έννοια της «προσωπικής διαφοράς» αποτέλεσε, επί σειρά ετών, μία από τις πλέον πολυσυζητημένες και παρεξηγημένες παραμέτρους του ασφαλιστικού συστήματος. Χιλιάδες συνταξιούχοι τη συναντούν στα μηνιαία ενημερωτικά σημειώματα σύνταξης, χωρίς όμως να είναι σαφές τι ακριβώς αντιπροσωπεύει και κυρίως, πότε θα πάψουν να επηρεάζονται από αυτή, ώστε να δουν πραγματικές αυξήσεις στη σύνταξή τους.

Τι είναι η «προσωπική διαφορά»;

Η προσωπική διαφορά είναι το ποσό με το οποίο το παλαιό ποσό σύνταξης (πριν τον επανυπολογισμό) υπερβαίνει το νέο, όπως αυτό προέκυψε μετά την εφαρμογή του Ν. 4387/2016 (γνωστού ως «νόμος Κατρούγκαλου»). Ο επανυπολογισμός των ήδη καταβαλλόμενων συντάξεων πραγματοποιήθηκε το 2019, και στις περιπτώσεις που η νέα σύνταξη ήταν χαμηλότερη, η διαφορά αυτή δεν αφαιρέθηκε αλλά καταγράφηκε ως «προσωπική διαφορά».

Η διατήρηση της προσωπικής διαφοράς αποτέλεσε μια μεταβατική πρόνοια προστασίας για τους παλαιούς συνταξιούχους, με βασική συνέπεια το «πάγωμα» των μελλοντικών αυξήσεων, μέχρι να εξανεμιστεί η εν λόγω διαφορά. Αυτό σήμαινε ότι, ακόμη και σε περιόδους που δόθηκαν αυξήσεις (π.χ. 2023: 7,75% και 2024: 3%), όσοι διατηρούσαν θετική προσωπική διαφορά δεν έλαβαν καμία προσαύξηση στη σύνταξή τους.

Ποιοι είναι οι βασικοί ωφελημένοι από την κατάργηση της προσωπικής διαφοράς;

1. Συνταξιούχοι με μικρή προσωπική διαφορά
   Για όσους η προσωπική διαφορά ήταν χαμηλή, οι αυξήσεις των τελευταίων ετών την έχουν ήδη απορροφήσει, με αποτέλεσμα να ξεκινήσουν να λαμβάνουν πραγματικές αυξήσεις στο καθαρό καταβαλλόμενο ποσό σύνταξης.
2. Συνταξιούχοι με μηδενική ή αρνητική προσωπική διαφορά
   Πρόκειται για εκείνους των οποίων ο επανυπολογισμός είτε ταυτίστηκε με το προηγούμενο ποσό είτε παρήγαγε υψηλότερη σύνταξη. Αυτοί οι συνταξιούχοι λαμβάνουν πλήρως τις ετήσιες αυξήσεις χωρίς συμψηφισμό.
3. Νέοι συνταξιούχοι (μετά την 1/1/2016)
   Οι συντάξεις αυτής της κατηγορίας υπολογίστηκαν εξαρχής με βάση τους νέους κανόνες του Ν. 4387/2016 και του μεταγενέστερου Ν. 4670/2020 (νόμος Βρούτση). Δεν υπήρξε προσωπική διαφορά, οπότε οι αυξήσεις εφαρμόζονται στο ακέραιο.
4. Συνταξιούχοι με προσωπική διαφορά που απορροφάται σταδιακά
   Με την πάροδο των ετών και την εφαρμογή ετήσιων αυξήσεων, η προσωπική διαφορά μειώνεται προοδευτικά. Αυτό δημιουργεί τη δυνατότητα σταδιακής ωφέλειας, καθώς οι αυξήσεις υπερκαλύπτουν τη διαφορά.