Πιο φθηνά τα πλασματικά έτη ασφάλισης

Νέο τοπίο στην εξαγορά πλασματικών ετών ασφάλισης διαμορφώνεται από τον Ιανουάριο του 2019 για 1,5 εκατομμύριο μη μισθωτούς, δηλαδή ελεύθερους επαγγελματίες (πρ. ΟΑΕΕ), αυτοαπασχολούμενους-επιστήμονες (πρ. ΕΤΑΑ) και αγρότες (πρ. ΟΓΑ). Η μείωση του βασικού ασφαλίστρου για σύνταξη υπέρ ΕΦΚΑ από το 20% στο 13,33% παρασύρει και το κόστος των πλασματικών ετών ασφάλισης που μπορούν να εξαγοράσουν οι επιτηδευματίες προκειμένου να βγουν νωρίτερα στη σύνταξη. Αυτό σημαίνει πως εντός της 5ετίας 2019 - 2023 τουλάχιστον 100.000 μη μισθωτοί μπορούν να συνταξιοδοτηθούν έως και επτά χρόνια νωρίτερα από το γενικό όριο ηλικίας, κερδίζοντας από 360 ευρώ έως και 4.691 ευρώ για κάθε πλήρες πλασματικό έτος (12 μήνες) που αναγνωρίζουν.

Οπως επισημαίνουν ειδικοί της κοινωνικής ασφάλισης, ο νόμος Κατρούγκαλου (ν. 4387/2016) μετέβαλε τον τρόπο υπολογισμού του κόστους για εξαγορά πλασματικών ετών και το συνέδεσε με το ποσοστό των νέων εισφορών. Δηλαδή για κάθε πλασματικό μήνα που αναγνωρίζει ο ασφαλισμένος με αίτησή του από 13 Μαΐου 2016 και μετά, το κόστος υπολογίζεται σε ποσοστό 20% επί του μηνιαίου εισοδήματος κατά τον χρόνο υποβολής της αίτησης (ειδικά για τους αγρότες στο 18%). Το μηνιαίο εισόδημα προκύπτει από το καθαρό φορολογητέο αποτέλεσμα του προηγούμενου έτους.

Οσοι έχουν διακόψει τη δραστηριότητά τους και δεν έχουν φορολογητέο εισόδημα ή ήταν μισθωτοί το προηγούμενο έτος, θα εξαγοράσουν χρόνο με βάση υπολογισμού τον κατώτατο μισθό (586 ευρώ ή το 70% αυτού δηλαδή 410 ειδικά για τους αγρότες).

Μείωση 6,67%

Συνεπώς η μείωση κατά 6,67% που έρχεται από 1/1/2019 στο ασφάλιστρο του 20% όπως επίσης και η απομείωση του ασφαλίστρου των αγροτών από το 18% στο 12%, ακουμπά μοιραία και το κόστος εξαγοράς πλασματικών ετών γι’ αυτές τις κατηγορίες των ασφαλισμένων. «Η μείωση των ασφαλιστικών εισφορών επηρεάζει σημαντικά τον υπολογισμό του κόστους τόσο της αυτασφάλισης όσο και της αναγνώρισης πλασματικών ετών, το οποίο στο πλαίσιο των διατάξεων του ν. 4387/2016 είχε επιβαρυνθεί σημαντικά για τους ασφαλισμένους με υψηλές αποδοχές ή υψηλό εισόδημα, με αποτέλεσμα πολύ μικρός αριθμός της κατηγορίας των ασφαλισμένων αυτών να επιλέγει να καταφύγει στη λύση αυτή για τη συμπλήρωση των χρονικών προϋποθέσεων συνταξιοδότησης» τονίζει ο εργατολόγος Δημήτρης Μπούρλος, ειδικός σε θέματα κοινωνικής ασφάλισης. Από τους αναλυτικούς πίνακες που δημοσιεύει το «Eθνος - Συντάξεις» διαφαίνεται πως όσο αυξάνει το ασφαλιστέο εισόδημα, τόσο διογκώνεται αντίστοιχα και το όφελος για τους επιτηδευματίες που θα σπεύσουν να αναγνωρίσουν πλασματικά έτη ασφάλισης. Αντίθετα όσοι καταβάλλουν το ελάχιστο ασφάλιστρο, δηλαδή εμπίπτουν στο κατώτατο πλαφόν των 117,2 ευρώ εισφορά για κύρια σύνταξη (εισόδημα έως 586 ευρώ τον μήνα), δεν φαίνεται να επηρεάζονται από την εν λόγω μείωση ως προς το κόστος εξαγοράς, αφού στο νέο θεσμικό πλαίσιο η κατώτατη βάση υπολογισμού θα μείνει ανέπαφη. «Oσοι ελεύθεροι επαγγελματίες, επιστήμονες και αγρότες έχουν μεσαία και υψηλά εισοδήματα, είναι κοντά στη συνταξιοδότηση αλλά χρειάζονται πλασματικούς χρόνους για να ανοίξουν την πόρτα της σύνταξης, είναι προτιμητέο να υποβάλουν το αίτημα της αναγνώρισης μετά την 1-1-2019, επωφελούμενοι της μείωσης των ασφαλιστικών τους εισφορών που θα έχει αντίκτυπο και στο κόστος αναγνώρισης πλασματικών ετών» καταλήγει η Ασπασία Παπαθανασοπούλου, δικηγόρος, ειδική σε θέματα Κοινωνικής Ασφάλισης.

Επίπτωση στην ανταποδοτική

Το φτηνότερο κόστος εξαγοράς πλασματικών ετών μπορεί υπό προϋποθέσεις να επηρεάσει τον υπολογισμό του ανταποδοτικού μέρους της σύνταξης, δεδομένου ότι κατά τον προσδιορισμό του ποσού, ως αποδοχές λαμβάνονται υπόψη αυτές που προκύπτουν με βάση την καταβληθείσα ασφαλιστική εισφορά. Αναλυτικά:

1. Πλασματικοί χρόνοι που αναγνωρίζονται χωρίς εξαγορά: χρησιμοποιούνται μόνο για θεμελίωση, δεν συνυπολογίζονται στο ποσό της ανταποδοτικής, δεν λαμβάνονται δηλαδή υπόψη για ποσοστά αναπλήρωσης και συντάξιμες αποδοχές. Λαμβάνονται υπόψη για τη διαμόρφωση της εθνικής σύνταξης.
2. Πλασματικοί χρόνοι που αναγνωρίζονται με εξαγορά: συνυπολογίζονται για ποσοστά αναπλήρωσης, συντάξιμες αποδοχές και εθνική σύνταξη. Πλασματικοί χρόνοι που έχουν ήδη εξαγοραστεί με το κόστος του καθεστώτος που ίσχυε πριν τον νόμο Κατρούγκαλου (168€/μήνα) θα ληφθούν υπόψη στον υπολογισμό της ανταποδοτικής σύνταξης μόνο αν έχουν εξαγοραστεί από το 2002 και μετά. Σημειώνεται πως υπάρχει η δυνατότητα καταβολής ασφαλιστικών εισφορών επί υψηλότερου από το πραγματικό εισόδημα, εφόσον ο ασφαλισμένος το επιθυμεί. Κάθε ασφαλισμένος του ΕΦΚΑ, εφόσον παύει να έχει την ασφαλιστέα απασχόληση, δικαιούται να συνεχίσει την ασφάλισή του προαιρετικά, καταβάλλοντας ο ίδιος τις προβλεπόμενες εισφορές. Τέλος η εισφορά για τον επικουρικό κλάδο, όπου υπάρχει, είναι 7% επί του εισοδήματος και για τον κλάδο πρόνοιας 4%, ανεξαρτήτως εισοδήματος, επί της ελάχιστης βάσης υπολογισμού (σήμερα 586,08€ μηνιαίως).