Νόμος Κατσέλη: Το όριο προστασίας πρώτης κατοικίας στις 100.000 ευρώ

Σε μια προσπάθεια να παρουσιάσουν δείγματα προόδου στο Eurogroup της προσεχούς Δευτέρας, κυβέρνηση, ευρωπαϊκοί θεσμοί και Τράπεζες εντείνουν τις μεταξύ τους διαβουλεύσεις για το νέο νομοθετικό πλαίσιο, το οποίο θα ρίξει αυλαία στον νόμο Κατσέλη.

Η πρώτη έκθεση ενισχυμένης μεταμνημονιακής εποπτείας της χώρας μας θα τεθεί υπό συζήτηση στο επικείμενο Eurogroup της προσεχούς Δευτέρας. Τόσο η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, όσο και η ελληνική πλευρά θα επιχειρήσουν να δείξουν ότι έχουν προχωρήσει οι μεταρρυθμίσεις από το μέσο Νοεμβρίου, όταν συντάχθηκε η σχετική έκθεση, οπότε σε αυτό προσδοκούν για την πρόοδο στο ζήτημα των «κόκκινων» δανείων και στην αλλαγή του νόμου Κατσέλη.

Επομένως, το βασικό σενάριο που συζητείται, προβλέπει νέο σχήμα ορίου προστασίας της πρώτης κατοικίας από πλειστηριασμούς, μόνο για τις πραγματικά ευάλωτες ομάδες δανειοληπτών και με πολύ χαμηλότερο πήχη προστασίας ως προς την αντικειμενική αξία των ακινήτων. Υπό εξέταση βρίσκεται και το σχέδιο προστασίας μέσω επιδότησης δόσεων των στεγαστικών δανείων, με αυστηρά κοινωνικά και οικονομικά κριτήρια.

Το νέο όριο προστασίας της πρώτης κατοικίας από πλειστηριασμούς δεν θα ξεπερνά τις 100.000 ευρώ για τον άγαμο, ενώ σήμερα ξεκινά από τις 180.000 και για τον έγγαμο μπορεί να φθάσει έως και τις 280.000 ευρώ, ανάλογα με τον αριθμό των παιδιών. Στο ύψος αυτό βάζουν, σύμφωνα με πληροφορίες, τον πήχη οι Τράπεζες. Ταυτόχρονα, ο Ενιαίος Εποπτικός Μηχανισμός των Τραπεζών της Ευρωζώνης (SSM) φέρεται να συμφωνεί με το όριο των 100.000 ευρώ.

Ο Εποπτικός Μηχανισμός, όμως, θεωρεί ότι πρέπει να προστατευθούν οι πραγματικά ευάλωτες ομάδες, ενώ όσοι μείνουν εκτός ορίων θα μπορούν να ζητήσουν από την τράπεζά τους ρύθμιση της οφειλής τους και οι στρατηγικοί κακοπληρωτές θα αναγκαστούν να πληρώσουν.

Όπως επισήμανε η Κομισιόν στην πρώτη έκθεση ενισχυμένης μεταμνημονιακής εποπτείας της Ελλάδας, τον Σεπτέμβριο βρίσκονταν σε εκκρεμότητα 135.000 αιτήσεις υπαγωγής στον νόμο Κατσέλη. Εκτιμάται ότι μεγάλο μέρος αυτών των αιτήσεων έχει υποβληθεί από στρατηγικούς κακοπληρωτές.

Το κυπριακό μοντέλο

Μια από τις πιθανές λύσεις οι οποίες συζητούνται είναι να εφαρμοστεί, από το 2019, στη θέση του νόμου Κατσέλη, το μοντέλο της Κύπρου, το οποίο θεωρείται επιτυχημένο. Όμως, η μεταφορά του στην Ελλάδα χρήζει προσεκτικών κινήσεων. Βασικά, θα πρέπει να εγκριθεί από τη Γενική Διεύθυνση Ανταγωνισμού της Κομισιόν (DG Comp), δηλαδή να αποφασιστεί ότι δεν αποτελεί αντίθετη προς το κοινοτικό δίκαιο κρατική ενίσχυση των τραπεζών.

Το κυπριακό πρόγραμμα «Εστία» προβλέπει σημαντικό «κούρεμα» του στεγαστικού δανείου και επιδότηση από το κράτος του 1/3 της μηνιαίας δόσης για τα πιο αδύναμα οικονομικά νοικοκυριά.
Οι κυριότερες παράμετροί του, εάν εφαρμοστεί και στη χώρα μας, αναμένεται να είναι οι εξής:

- Τα βασικά κριτήρια συμμετοχής των δανειοληπτών θα είναι η αξία του ακινήτου και το διαθέσιμο εισόδημα.

- Η ρύθμιση που θα προτείνεται στον δανειολήπτη θα προβλέπει εύλογο επιτόκιο και τοκοχρεολυτική μηνιαία δόση για την αποπληρωμή του δανείου, η οποία θα καταβάλλεται κατά τα 2/3 από τον δανειολήπτη και κατά το υπόλοιπο 1/3 θα επιδοτείται από το κράτος.

- Στο ακίνητο θα εγγράφεται και νέα προσημείωση υπέρ του Δημοσίου, πέραν της προσημείωσης που ήδη φέρει υπέρ της πιστώτριας τράπεζας. Σε περίπτωση πώλησης του ακινήτου, το Δημόσιο θα αξιώσει την είσπραξη μέρους του τιμήματος από την πώληση, κατά το ποσό που αναλογεί με βάση την καταβληθείσα επιδότηση.

- Το δάνειο θα αποπληρώνεται σε βάθος 25ετίας. Η αποπληρωμή θα αφορά το ποσό που αντιστοιχεί στην παρούσα αξία του ακινήτου. Η διαφορά μεταξύ της αρχικής και της παρούσης αξίας θα διαγράφεται.

- Ο δανειολήπτης θα πρέπει να είναι συνεπής, για να μη χάσει τη ρύθμιση.