Κουμουτσάκος: «Η χώρα δεν χρειάζεται υπουργό Εξωτερικών µερικής απασχόλησης»

Τον κώδωνα του κινδύνου κρούει ο τοµεάρχης Εξωτερικών της Νέας ∆ηµοκρατίας, Γιώργος Κουµουτσάκος, σε συνέντευξή του στο «Έθνος της Κυριακής» σχετικά µε τις εξελίξεις στο Σκοπιανό, το Κυπριακό και στις ελληνοτουρκικές σχέσεις µετά την ανάληψη του υπουργείου Εξωτερικών από τον πρωθυπουργό, Αλέξη Τσίπρα. ∆ηλώνει, µάλιστα, πως η πιθανή αυριανή κυβέρνηση της ΝΔ είναι αποφασισµένη να αγωνιστεί για το συµφέρον της χώρας, παρά τα σοβαρά τετελεσµένα που διαµορφώνονται στο ζήτηµα της ονοµασίας των Σκοπίων.

Αναµένετε επιτάχυνση των πολιτικών εξελίξεων στη χώρα µας από την έγκριση των συνταγµατικών αλλαγών στα Σκόπια;

Ο τρόπος χειρισµού του θέµατος των Σκοπίων από την κυβέρνηση έδειξε εξαρχής ότι το ζήτηµα δεν θα πέρναγε χωρίς µεγάλες αναταράξεις. Μια λύση µε την οποία διαφωνεί η συντριπτική πλειονότητα των πολιτών δεν µπορεί να εφαρµοστεί χωρίς να δοκιµάσει τα όρια της πολιτικής αντοχής. Οσο κι αν αυτή η κυβέρνηση έχει αποδείξει πως όταν πρόκειται για την επιβίωσή της δεν ορρωδεί προ ουδενός, δεν κατάφερε να γλιτώσει από τις επιπτώσεις. Η κυβερνητική συµµαχία κλυδωνίζεται και απαξιώνεται. ∆ιότι όταν τις συµµαχικές κυβερνήσεις δεν τις ενώνουν κάποιες κοινές αξίες ή προγραµµατικές δεσµεύσεις, παρά µόνον ο κυνικός υπολογισµός νοµής εξουσίας, τότε ο πολιτικός εκφυλισµός τους είναι αναπόδραστος.

Ποια είναι τα πραγµατικά περιθώρια επαναδιαπραγµάτευσης της Συµφωνίας των Πρεσπών από µία πιθανή αυριανή κυβέρνηση της Νέας ∆ηµοκρατίας; ∆εν σας ανησυχεί µήπως η στάση που έχετε τηρήσει σας αποµονώσει διεθνώς;

Η Συµφωνία των Πρεσπών έχει ήδη δηµιουργήσει τέτοια πολιτικο-διπλωµατικά δεδοµένα που η υπέρβασή τους απαιτεί τεράστια προσπάθεια. Τα κράτη ούτε αλλάζουν Συντάγµατα σαν τα πουκάµισα ούτε µπαινοβγαίνουν σε αµυντικές συµµαχίες, όπως το ΝΑΤΟ. Θα βρεθούµε λοιπόν µπροστά σε διαµορφωµένες καταστάσεις. ∆εν υπάρχει αµφιβολία γι’ αυτό. Οµως για εµάς πρώτο µέληµα είναι το εθνικό συµφέρον. Ξέρουµε να αγωνιζόµαστε γι’ αυτό µε αποφασιστικότητα και επιµονή. Σας θυµίζω το 2008 στο Βουκουρέστι. Παρά το ότι τα δεδοµένα και η συγκυρία ήταν αρνητικά για την Ελλάδα, τελικά υπήρξε µια οµόφωνη απόφαση που δικαίωσε τις προσπάθειές µας. Συνοψίζω: ∆εν υποτιµώ τις δυσκολίες που υπάρχουν µπροστά µας. Λαµβάνονται υπ’ όψιν και συνυπολογίζονται. Αλλά δεν µας πτοούν. Εφόσον η µάχη είναι για το συµφέρον της πατρίδας, είµαστε αποφασισµένοι και έτοιµοι να τη δώσουµε.

Το κόµµα σας στηλιτεύει καθηµερινά τη διγλωσσία όπως αποτυπώνεται στις δηµόσιες τοποθετήσεις των κ. Τσίπρα και Καµµένου. Τι κινδύνους εκτιµάτε ότι κρύβει η σύγχυση επί της εθνικής γραµµής;

Τα εθνικά θέµατα απαιτούν ξεκάθαρες γραµµές και σαφή µηνύµατα. ∆εν χωρούν θολά σηµεία, παλινωδίες ή αµφιταλαντεύσεις ως προς τις επιδιώξεις. Αυτό εκλαµβάνεται ως αδυναµία. Το αποτέλεσµα της επαναλαµβανόµενης διγλωσσίας στην εξωτερική πολιτική είναι διπλά αρνητικό: Οσοι βρίσκονται δίπλα µας αισθάνονται αβεβαιότητα, και όσοι βρίσκονται απέναντί µας αποθρασύνονται και ενθαρρύνονται προβάλλοντας περισσότερες διεκδικήσεις. Δυστυχώς η κυβέρνηση συνεχίζει να παραµένει δισυπόστατη. Ενας πολιτικός και διπλωµατικός Ιανός, που αντιµετωπίζει τα µεγάλα θέµατα εξωτερικής πολιτικής χωρίς στέρεη στρατηγική θεώρηση. Χωρίς να λαµβάνει υπ’ όψιν το ιστορικό βάθος των ζητηµάτων αλλά ούτε και το εύρος των επιπτώσεων. Το βλέπουµε και µε το θέµα των 12 µιλίων. Πρόκειται για πρόχειρους και  επικίνδυνους αυτοσχεδιασµούς που, αντί να λύσουν προβλήµατα, είτε τα επιτείνουν είτε δηµιουργούν επιπρόσθετα.

Μπορείτε να µας εξηγήσετε τις συνέπειες της ανακοίνωσης Τσίπρα - Κοτζιά σχετικά µε την επέκταση της αιγιαλίτιδας ζώνης στα 12 ναυτικά µίλια; Προς τι η αρνητική αντίδραση του κόµµατός σας;

Η αντίληψη ότι «αρκεί ένα Προεδρικό ∆ιάταγµα» για να εφαρµοστούν τα 12 ναυτικά µίλια είναι επικίνδυνα αφελής. Αυτή η ανακοίνωση ήταν µια ακόµα έξαρση εντυπωσιασµού. Ενα πυροτέχνηµα µε στόχο να ρίξει λίγο φως, για λίγα εικοσιτετράωρα στην υστεροφηµία του απελθόντος υπουργού των Εξωτερικών. Οµως το θέµα είναι εθνικό, δεν είναι προσωπικό. Ο κ. Κοτζιάς, χάριν εντυπωσιασµού, δέσµευσε τον πρωθυπουργό, που χειροκροτούσε χωρίς να έχει αίσθηση της βαρύτητας και των προεκτάσεων του θέµατος. Στην αρχή συγκατένευσε, µετά όµως κατάλαβε γιατί εµείς αντιδράσαµε από την πρώτη στιγµή. Αναγκάστηκε έτσι να προσθέσει επιπλέον βήµατα ενηµέρωσης και συνεννόησης µε τις πολιτικές δυνάµεις, δηλαδή σοβαρής προετοιµασίας αντί για µια «απλή υπογραφή».

Θεωρείτε αρνητική εξέλιξη την ανάληψη του υπουργείου Εξωτερικών από τον πρωθυπουργό στον απόηχο της κόντρας Κοτζιά - Καµµένου; 

Δεν είναι εύκολο για έναν πρωθυπουργό να έχει ως παράλληλο καθήκον το ΥΠΕΞ. Ειδικά σε αυτήν τη συγκυρία όπου πολλά µέτωπα είναι ταυτόχρονα ανοικτά. Η χώρα δεν χρειάζεται έναν υπουργό Εξωτερικών µερικής απασχόλησης και ειδικού σκοπού. Κατανοώ ότι ο κ. Τσίπρας θέλει να αφοσιωθεί στην υλοποίηση της, κατά τη γνώµη µας, επιζήµιας Συµφωνίας των Πρεσπών. Κρίνεται γι’ αυτό. Οµως στην ατζέντα της εξωτερικής πολιτικής δεν υπάρχει µόνο το Σκοπιανό. Υπάρχει και η Τουρκία µε την οποία οι σχέσεις µας έχουν τα γνωστά προβλήµατα, εντεινόµενα µάλιστα το τελευταίο διάστηµα. Στο Κυπριακό φαίνεται πως δηµιουργείται εκ νέου µια δυναµική εξ ου και χρειάζεται η µεγαλύτερη δυνατή υποστήριξη της Λευκωσίας. Η εµβάθυνση των σχέσεων µε τις ΗΠΑ και το Ισραήλ και η βέλτιστη αξιοποίηση των ευκαιριών που δηµιουργούνται. Η αποκατάσταση των σχέσεων µε τη Ρωσία. Αυτά είναι θέµατα τα οποία απαιτούν διαρκή, σε βάθος παρακολούθηση και άµεση αντίδραση. ∆εν αρκεί µία σύσκεψη την εβδοµάδα για να ασκηθεί εξωτερική πολιτική και να διοικηθεί το νευραλγικό υπουργείο Εξωτερικών, που -δυστυχώς- τα τελευταία αυτά χρόνια η εικόνα του είναι αποκαρδιωτική.

Πού το στηρίζετε αυτό;

Είναι γενική η πεποίθηση στο υπουργείο των Εξωτερικών ότι η περίοδος Κοτζιά το αφήνει βαριά τραυµατισµένο, µε σοβαρές δυσλειτουργίες και χαµηλό ηθικό. Η διπλωµατική υπηρεσία υπέφερε από τον αυταρχικό συγκεντρωτισµό της πολιτικής ηγεσίας και από συµπεριφορές που συχνά απέπνεαν εκδικητικότητα και θύµιζαν διώξεις. Η προβληµατική αυτή διοίκηση δεν είχε µόνον εσωτερικές επιπτώσεις. Επηρέασε συνολικότερα και τον τρόπο άσκησης της εξωτερικής πολιτικής της χώρας.

Το ζήτηµα των µυστικών κονδυλίων βρέθηκε στο επίκεντρο της αντιπαράθεσης. Ποια είναι η θέση της Νέας Δηµοκρατίας;

Η διαχείριση των µυστικών κονδυλίων πρέπει να πληροί ταυτόχρονα δύο προϋποθέσεις: τη διαφάνεια την οποία επιβάλλει η χρηστή διαχείριση και βέβαια την απαραίτητη εµπιστευτικότητα που προστατεύει τα εθνικά συµφέροντα.