Το κυνήγι της αυτοδυναμίας, τα σενάρια για νέο εκλογικό νόμο και η λίστα για Ευρωβουλή

Κανένα δείγμα υποχώρησης δεν φαίνεται στη δίδυμη κρίσης πανδημίας και ακρίβειας, με την κυβέρνηση να διανύει ένα δύσκολο χειμώνα και να προχωρά σε μια στρατηγική μέρα - μέρα. Την ίδια στιγμή το σκληρό ροκ που επικρατεί στην πολιτική σκηνή και οι υψηλοί τόνοι από τη «γαλάζια» πτέρυγα τόσο προς το ΣΥΡΙΖΑ όσο και προς το Κίνημα Αλλαγής συντηρούν την εκλογολογία και τη συζήτηση για την επόμενη ημέρα.

Δεδομένο είναι πως σε αυτή τη χρονική στιγμή - μεσούσης της πανδημίας και του κύματος ανατιμήσεων - δεν μπορεί να ληφθεί απόφαση για πρόωρες κάλπες. Ωστόσο, δεν αποκλείεται εφόσον ανοίξει κάποιο «παράθυρο», στο τέλος της άνοιξης ή το πιθανότερο στις αρχές του φθινοπώρου να εξεταστεί ένας εκλογικός αιφνιδιασμός.

Πάντως, στο δρόμο προς τις κάλπες - όποτε και αν στηθούν - δημιουργείται ένα ρευστό σκηνικό, καθώς οι επόμενες εκλογές θα γίνουν με την απλή αναλογική. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης έχει πει πως σε περίπτωση που η Νέα Δημοκρατία είναι πρώτο κόμμα χωρίς αυτοδυναμία θα υπάρξει εκ νέου προσφυγή στις κάλπες.

Πάντως, με τον εκλογικό νόμο - που θα ισχύσει από τη μεθεπόμενη αναμέτρηση - για την επίτευξη του στόχου της αυτοδυναμίας απαιτείται ένα ποσοστό κοντά στο 37.5% με 38% ανάλογα με και το ποσοστό των κομμάτων που μένουν εκτός Βουλής. Ωστόσο, με βάση μια σειρά δημοσκοπήσεων η Νέα Δημοκρατία δεν καταγράφει ανάλογο ποσοστό στην πρόθεση ψήφου, καθώς μια σειρά γεγονότων (πανδημία, ακρίβεια, κακοκαιρία) έχουν προκαλέσει ρωγμές στην κυβερνητική εικόνα. Η διαφορά από τον ΣΥΡΙΖΑ παραμένει μεγάλη, ωστόσο αυτό δεν αρκεί για την επίτευξη του φιλόδοξου στόχου της αυτοδυναμίας.

Με αυτά τα δεδομένα υπάρχουν φωνές στο κυβερνητικό στρατόπεδο που εισηγούνται την αλλαγή του εκλογικού νόμου, ο οποίος πάντως δεν έχει καν προλάβει να εφαρμοστεί (καθώς ψηφίστηκε το 2020). Πρόκειται βέβαια για μια κίνηση υψηλού πολιτικού ρίσκου, καθώς θα έστελνε μήνυμα πως η Νέα Δημοκρατία ανησυχεί για τα εκλογικά της ποσοστά.

Επισήμως στην κυβέρνηση δεν επιβεβαιώνουν ανάλογη συζήτηση, ωστόσο δεν αποτελεί μυστικό πως πληθαίνουν οι εισηγήσεις για ένα νέο εκλογικό νόμο με στόχο μεγαλύτερη πριμοδότηση του πρώτου κόμματος. Στόχος όσων εισηγούνται ανάλογες λύσεις είναι η αυτοδυναμία να είναι εφικτή και με ποσοστό μικρότερο από το 37.5%.

Οι οπαδοί της αλλαγής του εκλογικού νόμου αναγνωρίζουν πως μια τέτοια κίνηση θα προκαλέσει θύελλα αντιδράσεων, ωστόσο εκτιμούν πως σταδιακά θα καταλαγιάσει ο θόρυβος και θα έχουν δημιουργηθεί οι συνθήκες για την αυτοδυναμία. Μάλιστα το τελευταίο διάστημα φαίνεται πως πληθαίνουν όσοι συζητούν ανάλογες λύσεις .

Στη Νέα Δημοκρατία δεν θέλουν να ακούν καν σενάρια για κυβέρνηση τεχνοκρατών μετά τις πρώτες κάλπες. Το μήνυμα που εκπέμπεται από την γαλάζια πλευρά είναι πως θα υπάρξει νέα προσφυγή στις κάλπες και εκεί θα μπουν μια σειρά διλημμάτων για την επόμενη ημέρα ώστε τελικά να προκύψει αυτοδυναμία.

Όσον αφορά στις ευρωεκλογές - σύμφωνα με πληροφορίες - υπάρχουν έντονες συζητήσεις για την επαναφορά της λίστας. Το ισχύον σύστημα εκτιμάται πως ενισχύει πρόσωπα που είναι αναγνωρίσιμα στο ευρύ κοινό, χωρίς ωστόσο να έχουν σε κάποιες περιπτώσεις και προσόντα για το δύσκολο έργο της Ευρωβουλής.

Μάλιστα υπάρχει η εκτίμηση πως μια τέτοια κίνηση μπορεί να βρει υποστηρικτές και σε κόμματα της αντιπολίτευσης, οπότε να περάσει και ευκολότερα. Δεδομένο πάντως θεωρείται πως το «γαλάζιο» ευρωψηφοδέλτιο θα είναι σημαντικά ανανεωμένο, ενώ ήδη ο Γιώργος Κύρτσος είναι «ξένο σώμα» καθώς έχει εκφράσει έντονες διαφωνίες με την κυβερνητική στρατηγική σε θέματα πρώτης γραμμής

Στη μέγγενη της ακρίβειας οι οικογενειακοί προϋπολογισμοί

Στο κυβερνητικό στρατόπεδο ανησυχούν πρωτίστως για το κύμα των ανατιμήσεων, καθώς η ακρίβεια απειλεί να τινάξει στον αέρα τους οικογενειακούς προϋπολογισμούς. Σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα του ΙΝΕ ΓΣΕΕ η απώλεια αγοραστικής δύναμης του κατώτατου μισθού λόγω του κύματος ακρίβειας έφτασε το Δεκέμβριο το 10,4%, ενώ του μέσου μισθού των εργαζομένων μερικής απασχόλησης άγγιξε το 13,7%. Τον ίδιο μήνα το μέσο μηνιαίο ατομικό διαθέσιμο εισόδημα απώλεσε περίπου το 7% της αγοραστικής του δύναμης σε ετήσια βάση.

Οι αρχικές εκτιμήσεις πως επρόκειτο για ένα παροδικό φαινόμενο δεν επιβεβαιώθηκαν και δεν αποκλείεται το φαινόμενο της ακρίβειας να ήρθε για να μείνει. Το γεγονός αυτό οδηγεί σε αναθεώρηση της κυβερνητικής στρατηγικής και νέα μέτρα έχουν βγει από το συρτάρι, προκειμένου να περιοριστεί ο αντίκτυπος των ανατιμήσεων στους οικογενειακούς προϋπολογισμούς.

Η κυβέρνηση ανακοίνωσε ήδη την αναπροσαρμογή του ΕΝΦΙΑ και έρχεται ένα νέο ενεργειακό πακέτο (με παράταση των μέτρων και το Φεβρουάριο). Πλέον συζητείται η μείωση του ΦΠΑ στα τρόφιμα, ενώ αναζητούνται και πρόσθετες φοροελαφρύνσεις.

Ο Μάιος - οπότε και θα μπει σε εφαρμογή η δεύτερη αύξηση του κατώτατου μισθού -είναι ακόμα μακριά και το οικονομικό επιτελείο καλείται να έχει βρει μέχρι τότε εναλλακτικά μέτρα ελάφρυνσης. Άλλωστε το θέμα του κατώτατου μισθού το σηκώνει ιδιαιτέρως η αντιπολίτευση, με τον ΣΥΡΙΖΑ να ζητά να πάει στα 800 ευρώ και το Κίνημα Αλλαγής να προτείνει την αύξηση του στα 751 ευρώ και στη συνέχεια τον καθορισμό του από τους κοινωνικούς εταίρους.