Στη μέγγενη των ελληνοτουρκικών και του Ουκρανικού: Το γεωπολιτικό σκάκι και οι κινήσεις της Αθήνας

Τον δρόμο της όξυνσης επιλέγει η Άγκυρα, που ρίχνει λάδι στη φωτιά με μια επιθετική ρητορική και με μια ατζέντα παράλογων απαιτήσεων. Η Αθήνα απαντά με διεθνοποίηση του θέματος, τονίζοντας πως δεν μπορεί να γίνει αποδεκτός ο ιστορικός αναθεωρητισμός αλλά ούτε και οι φαντασιώσεις χαμένων αυτοκρατοριών. Την ίδια στιγμή το μήνυμα που εκπέμπεται από την ελληνική πλευρά είναι πως δεν μπορεί να υπάρχουν από την διεθνή κοινότητα ίσες αποστάσεις αλλά πλέον απαιτείται να σταλούν ξεκάθαρα μηνύματα προς την Άγκυρα.

Η εκτίμηση πάντως είναι πως η επόμενη περίοδος θα είναι δύσκολη για τις ελληνοτουρκικές σχέσεις και δεν αναμένονται ήρεμα νερά αυτό το καλοκαίρι. Με την οικονομία της γειτονικής χώρας να κλυδωνίζεται ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν ανεβάζει τους τόνους σε μια ύστατη προσπάθεια να συσπειρώσει ένα σκληροπυρηνικό κοινό στο δρόμο προς την επόμενη εκλογική αναμέτρηση (που θα γίνει το 2023).

Παράλληλα ο Τούρκος πρόεδρος που είναι γνωστό πως δεν διστάζει να κάνει ριψοκίνδυνους διπλωματικούς ελιγμούς θέλει να αξιοποιήσει το ρευστό γεωπολιτικό σκηνικό για να εμφανιστεί ως σημαντικός παίκτης. Και όσο οι αντιδράσεις από την Δύση είναι «χαλαρές» τόσο θα συνεχίζει στην ίδια ρότα.

Πάντως οι προκλητικές δηλώσεις του Τούρκου υπουργού Εξωτερικών δεν αφήνουν ούτε μια χαραμάδα αισιοδοξίας για το πως θα πορευτεί η Άγκυρα το επόμενο διάστημα. O Μ.Τσαβούσογλου έθεσε εκ νέου θέμα αποστρατικοποίησης των νησιών του ανατολικού Αιγαίου, φτάνοντας στο σημείο να πει πως αν αυτό δεν γίνει η Τουρκία θα ανοίξει τη συζήτηση για την κυριαρχία τους.

Ουσιαστικά η Άγκυρα είναι αποφασισμένη να δυναμιτίσει ακόμα περισσότερο το κλίμα στις ελληνοτουρκικές σχέσεις, κάτι που έχει φανεί και από σειρά κινήσεων το τελευταίο διάστημα. Οι παράνομες NAVTEX και οι παραβιάσεις του εθνικού εναέριου χώρου δείχνουν πως η τουρκική πλευρά επιμένει στον ολισθηρό δρόμο των προκλήσεων, ενώ ορατός είναι ο κίνδυνος μιας νέας απόπειρας εργαλειοποίησης τις μεταναστευτικού.

Από την πλευρά της η Αθήνα επιδιώκει να απαντήσει με μια εκστρατεία ενημέρωσης, που ξεκίνησε από την επίσκεψη του πρωθυπουργού στην Ουάσινγκτον και συνεχίστηκε στις Βρυξέλλες. «Δεν έχω πρόθεση να κάνω ψυχανάλυση των πιθανών αδιεξόδων της τουρκικής πολιτικής ηγεσίας» σημείωσε χθες ο Κυριάκος Μητσοτάκης, επισημαίνοντας πως «κάθε προσπάθεια παραβίασης της κυριαρχίας θα τιμωρηθεί με πολύ σοβαρό τρόπο».

Ο κ. Μητσοτάκης αναφέρθηκε στο θέμα της τουρκικής προκλητικότητας σε δηλώσεις που έκανε μετά το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο στις Βρυξέλλες αλλά και στο Συνέδριο του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος στο Ρότερνταμ. Παράλληλα το βλέμμα της Αθήνας στρέφεται στην τακτική σύνοδο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου στις 24 και 25 Ιουνίου, όπου πρόκειται να τεθεί το θέμα της τουρκικής προκλητικότητας με στόχο να υπάρχει και αναφορά στο κείμενο των συμπερασμάτων.

To μήνυμα που εκπέμπεται είναι πως το τελευταίο το οποίο χρειάζεται η περιοχή σε καιρούς που δοκιμάζεται η διεθνής ειρήνη και η διεθνής σταθερότητα είναι ακόμα μια εστία έντασης. Και αυτό που επισημαίνεται είναι πως η Τουρκία με το casus belli και τα νεοθωμανικά της όνειρα το μόνο που καταφέρνει είναι να δυναμιτίζει το κλίμα.

Οι… ίσες αποστάσεις και οι χάρτες της «Γαλάζιας Πατρίδας»

Δεν νοείται πολιτική ίσων αποστάσεων όταν η μία χώρα είναι μέλος της ΕΕ και η άλλη σε καθεστώς υπό ένταξη χώρας είναι το μήνυμα που εκπέμπει η Αθήνα. Ο πρωθυπουργός στην συνάντηση που είχε με τον Γερμανό Καγκελάριο Όλαφ Σολτς αναφέρθηκε στην τουρκική στάση- εμπρηστική ρητορική, υπερπτήσεις κ.α.- που υπονομεύει τη σταθερότητα στην Ανατολική Μεσόγειο. Επισημαίνοντας παράλληλα πως ο χάρτης της «γαλάζιας πατρίδας» είναι το επίσημο δόγμα της εξωτερικής πολιτικής της γειτονικής χώρας και αυτό είναι η καλύτερη απόδειξη απέναντι και στους πιο δύσπιστους ότι η Τουρκία μας απειλεί.

Στην Αθήνα θέλουν να υπάρξει μια καθαρή καταδίκη της τουρκικής προκλητικότητας και όχι «χλιαρές» αντιδράσεις και γενικόλογες δηλώσεις. Και δεν είναι τυχαίο η αναφορά πως δεν νοείται πολιτική ίσων αποστάσεων, καθώς τις προηγούμενες ημέρες εκπρόσωποι της γερμανικής κυβέρνησης ζητούσαν διάλογο προς επίλυση των διαφόρων χωρίς να διαχωρίζουν Ελλάδα και Τουρκία.

Πάντως ικανοποίηση υπάρχει για την καθαρή τοποθέτηση του Γάλλου προέδρου Μακρόν, που υπογράμμισε πως κανείς δεν μπορεί να διακυβεύει την κυριαρχία κανενός κράτους-μέλους σήμερα. Παράλληλα σαφή θέση για τα τεκταινόμενα στην περιοχή πήρε για μια ακόμα φορά ο πρόεδρος της Επιτροπής Διεθνών Σχέσεων της αμερικανικής Γερουσίας Ρόμπερτ Μενέντεζ. Ειδικότερα εξέφρασε την αντίθεσή του στην πώληση νέου στρατιωτικού εξοπλισμού στην Τουρκία, ενώ χαρακτήρισε απαράδεκτη την παραβατική συμπεριφορά της Άγκυρας.

Τα τεθωρακισμένα και το pressing της αντιπολίτευσης

Τεθωρακισμένα οχήματα ανατολιτικογερμανικής προέλευσης θα στείλει η χώρα στην Ουκρανία, τα οποία θα αντικατασταθούν με τεθωρακισμένα γερμανικής κατασκευής. Το γεγονός πάντως πως η σχετική είδηση έγινε αρχικά γνωστή από τον Γερμανό Καγκελάριο Σολτς και όχι από την ελληνική πλευρά πυροδότησε σε υψηλούς τόνους κριτική από την πλευρά της αντιπολίτευσης προς την κυβέρνηση. Χθες το απόγευμα υπήρξε ανακοίνωση του υπουργείου Εθνικής Άμυνας, όπου γίνεται αναφορά στα τεθωρακισμένα που θα αποσταλούν στην Ουκρανία και τονίζεται πως οι λεπτομέρειες θα διευθετηθούν στο αμέσως επόμενο χρονικό διάστημα.