Ελληνοτουρκικά: H σκληρή γραμμή από Ερντογάν και τα διπλωματικά χαρτιά της Αθήνας

Σε ταραγμένα νερά συνεχίζουν να κινούνται οι ελληνοτουρκικές σχέσεις, καθώς η Άγκυρα συντηρεί την εμπρηστική ρητορική και δεν δείχνει καμία διάθεση να χαμηλώσει τους τόνους.

Απάντησε με έργα και όχι λόγια

Την ίδια στιγμή η Αθήνα εστιάζει στην διεθνοποίηση της τουρκικής προκλητικότητας και ετοιμάζεται να θέσει το θέμα στη Σύνοδο Κορυφής του Ιουνίου. Στόχος είναι να υπάρξει σαφής αναφορά στα συμπεράσματα της Συνόδου, καθώς αυτό που θα τονιστεί από την ελληνική πλευρά είναι πως με την στάση της η Άγκυρα  λειτουργεί ως παράγοντας αποσταθεροποίησης στην περιοχή.

Η κυβέρνηση δεν θέλει να μπει σε ένα πινγκ- πονγκ δηλώσεων με την τουρκική πλευρά και επιδιώκει να απαντήσει στην διπλωματική σκακιέρα. Με μια σειρά κινήσεων θέλει να αναδείξει την προκλητικότητα της Άγκυρας και είναι χαρακτηριστικό πως ο πρωθυπουργός τόσο στην Ουάσινγκτον όσο και στις Βρυξέλλες αναφέρθηκε στους τουρκικούς χάρτες για την «Γαλάζια Πατρίδα». Παράλληλα με την επιστολή την οποία έστειλε πρόσφατα η Ελλάδα στον γ.γ. του ΟΗΕ με ξεκάθαρα νομικά επιχειρήματα αποδομούνται ένα προς ένα τα επιχειρήματα της τουρκικής πλευράς.

Από την πλευρά του ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν συνεχίζει την προκλητική ρητορική και χθες είπε πως δεν πρόκειται να  υπάρξουν διμερείς συνομιλίες της Άγκυρας με την Αθήνα, δείχνοντας πως δεν επιθυμεί κανέναν δίαυλο επικοινωνίας. Παράλληλα για μια ακόμα φορά παρουσίασε τα γεγονότα από την δική του πλευρά και κατηγόρησε την Ελλάδα πως δεν παίρνει μαθήματα από την ιστορία, λέγοντας «μην προσπαθήσετε να χορέψετε με την Τουρκία. Θα κουραστείτε και θα μείνετε στον δρόμο».

Την ίδια στιγμή συνεχίζεται το blame game από την πλευρά της Άγκυρας που επιχειρεί να εμφανιστεί ως … αδικημένη. Χθες το ίδιο έργο παίχτηκε από την γειτονική χώρα με αφορμή τη σαφή θέση από το Βερολίνο πως «δεν μπορεί να γίνει ανεκτή η αμφισβήτηση της κυριαρχίας κρατών - μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης».

H Άγκυρα έφτασε στο σημείο να ισχυριστεί  πως το Βερολίνο πέφτει στην παγίδα προκλήσεων της Ελλάδας και επιχείρησε να κάνει το άσπρο μαύρο , κατηγορώντας την Ελλάδα πως είναι η «μόνη χώρα στον κόσμο που διεκδικεί μεγαλύτερο εναέριο χώρο από τα χωρικά της ύδατα».  Ενδεικτικό του ολισθηρού δρόμου που έχει αποφασίσει να ακολουθήσει η γειτονική χώρα είναι πως έφτασε στο σημείο να κατηγορήσει την Ελλάδα για παραβιάσεις του εναέριου χώρου της Τουρκίας.

Διπλωματικές πηγές σημείωναν - αναφορικά με τις πρόσφατες  αιτιάσεις του τουρκικού Υπουργείου Εξωτερικών- ότι οι θέσεις της Ελλάδας εδράζονται στο Διεθνές Δίκαιο, είναι γνωστές και αποδεκτές από τους εταίρους και συμμάχους μας, οι οποίοι αναγνωρίζουν τον ρόλο της χώρας μας ως πόλο ασφάλειας και σταθερότητας στην περιοχή.

Να σημειωθεί πως ο πρωθυπουργός σήμερα θα έχει σειρά συναντήσεων στην Κω και στην συνέχεια θα μεταβεί στην ακριτική Ψέριμο, σε μια επίσκεψη που έχει το δικό της συμβολισμό. Το απόγευμα θα μεταβεί στην Αστυπάλαια, ένα νησί που πρωτοπορεί σε θέματα πράσινης ανάπτυξης.

Τα «όνειρα» του Ερντογάν

Με υπερφιλόδοξα σχέδια συνεχίζει να πορεύεται  ο Τούρκος πρόεδρος, που ανοίγει το ένα μέτωπο μετά το άλλο σε μια προσπάθεια να αποκομίσει οφέλη. Ωστόσο δύο είναι οι βασικές φιλοδοξίες του: Το «ξεπάγωμα» των σχέσεων του με τις ΗΠΑ και η ενίσχυση της δημοτικότητας του στο εσωτερικό της χώρας του.

Όσον αφορά στις ΗΠΑ υπενθυμίζεται πως οι σχέσεις με την Τουρκία δεν βρίσκονται τα τελευταία χρόνια στο καλύτερο σημείο εξαιτίας της απόκτησης των ρωσικών s 400. Μάλιστα ο εκνευρισμός είναι έκδηλος στην γειτονική χώρα για το ότι η Ελλάδα μετά τη συμφωνία για τα F 35 θα αποκτήσει πρόσβαση σε μαχητικά πέμπτης γενιάς και στο πλαίσιο αυτό εντείνεται η προσπάθεια της Άγκυρας τουλάχιστον για τα F 16 .

Μάλιστα το τελευταίο διάστημα Τούρκοι αξιωματούχοι προσπαθούν να καλλιεργήσουν μια εικόνα αισιοδοξίας για το θέμα των F 16 και δεν είναι τυχαίο πως σχετικές δηλώσεις έχουν υπάρξει τόσο από τον υπουργό Εξωτερικών της γειτονικής χώρας Μεβλούτ Τσαβούσογλου όσο και από τον υπουργό Άμυνας Χ. Ακάρ. Το από που πηγάζει αυτή η αισιοδοξία είναι κάτι που μένει να φανεί, καθώς μόλις προχθές o πρόεδρος της Επιτροπής Διεθνών Σχέσεων της αμερικανικής Γερουσίας Ρόμπερτ Μενέντεζ εξέφρασε την αντίθεσή του στην πώληση νέου στρατιωτικού εξοπλισμού στην Τουρκία.

Την ίδια στιγμή πάντως που ο κ. Ερντογάν κάνει αυτούς τους ριψοκίνδυνους ελιγμούς στη διπλωματική σκηνή έχει το βλέμμα στραμμένο και στο εσωτερικό ακροατήριο, καθώς το 2023 είναι προγραμματισμένες εκλογές στη χώρα του. Με την  οικονομία της χώρα του να δοκιμάζεται και το κύμα ακρίβειας να εντείνει την κοινωνική δυσαρέσκεια αναζητά επειγόντως αφήγημα για την επόμενη ημέρα.

οι αναλυτές εκτιμούν πως με τους υψηλούς τόνους απέναντι στην Ελλάδα προσπαθεί να συσπειρώσει ένα σκληροπυρηνικό ακροατήριο και να αυξήσει τα ποσοστά του στο δρόμο προς τις κάλπες. Σε περίπτωση που οι δημοσκοπήσεις δείξουν πως η στρατηγική αυτή αποδίδει τότε αναμένεται ακόμα μεγαλύτερη όξυνση στην ρητορική της τουρκικής πλευράς.

Μηνύματα Καραμανλή για τα  εθνικά θέματα

«Με εκπτώσεις σε θέματα εθνικής κυριαρχίας δεν εξαγοράζεται η ειρήνη. Το αντίθετο. Οι εκπτώσεις τέτοιου είδους απλώς μεγαλώνουν την βουλιμία και εντείνουν τις ηγεμονικές επιδιώξεις και τον επεκτατισμό των γειτόνων». Αυτό υπογράμμισε χθες ο πρώην πρωθυπουργός Κώστας Καραμανλής, μιλώντας σε εκδήλωση με θέμα «Ελλάδα και Ευρώπη στη δίνη μεγάλων αλλαγών».

Ο πρώην πρωθυπουργός αναφέρθηκε στον αναθεωρητισμό της Τουρκίας, λέγοντας ότι επιδιώκει να μεταβάλλει την υφιστάμενη κατάσταση όπως προβλέπεται από το Διεθνές Δίκαιο και τις διεθνείς συμφωνίες, προς όφελός της. Για να σημειώσει πως δεν επιτρέπονται αυταπάτες και ψευδαισθήσεις και να τονίσει πως πρόσφατες ενέργειες και τοποθετήσεις αποδεικνύουν ότι η Τουρκία έχει υιοθετήσει συμπεριφορά ταραξία στην περιοχή.

Όπως υπογράμμισε ο κ. Καραμανλής η άποψη ότι για την ένταση στις ελληνοτουρκικές σχέσεις υπάρχει αμοιβαία ευθύνη, ότι πρέπει να επιδείξουμε μεγαλύτερη ευελιξία και συμβιβαστική διάθεση και ότι  δεν μπορούμε να αρνούμαστε την διεύρυνση της ατζέντας των προς επίλυση θεμάτων που κατά το δοκούν φορτώνει η Τουρκία, είναι εσφαλμένη. Για να εξηγήσει πως είναι εσφαλμένη διότι διαβάζει λάθος την Τουρκία και οδηγεί στην ψευδαίσθηση ότι αρκεί να δείξουμε κάποια υποχωρητικότητα και όλα θα διευθετηθούν προς όφελος όλων.

Ο ίδιος ξεκαθάρισε ότι δεν αμφισβητεί την ειλικρίνεια προθέσεων και τον πατριωτισμό κανενός, υπογραμμίζοντας όμως ότι η υιοθέτηση μιας τέτοιας συμπεριφοράς, θα οδηγούσε σε σοβαρές, ίσως και μοιραίες βλάβες στα εθνικά συμφέροντα. Αναφερόμενος στα περί «συνεκμετάλλευσης του ορυκτού πλούτου του Αιγαίου» ο κ. Καραμανλής είπε ότι δεν είναι νοητή, εάν προηγουμένως δεν έχει επακριβώς οριοθετηθεί το τι ανήκει στην κάθε πλευρά σύμφωνα με το Διεθνές Δίκαιο.

Όσον αφορά στη Χάγη είπε πως πρέπει να πάμε «για την μόνη πραγματική διαφορά στο Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο, την οριοθέτηση δηλαδή της ΑΟΖ και της υφαλοκρηπίδας». Και χαρακτήρισε αδιανόητη την διαπραγμάτευση ή παραπομπή «περί γκρίζων ζωνών, κυριαρχίας επί νήσων, νησίδων και βραχονησίδων, αποστρατιωτικοποίησης νησιών που απειλούνται και του αναφαίρετου μονομερούς δικαιώματος της Ελλάδας να επεκτείνει τα χωρικά της ύδατα».

Στην ομιλία του ο πρώην πρωθυπουργός καταδίκασε την ρωσική εισβολή στην Ουκρανία και κάλεσε την ΕΕ να αναλάβει πρωτοβουλίες στην αναζήτηση διπλωματικής διεξόδου, και στην σταθεροποίηση της κατάστασης. Παράλληλα  υπογράμμισε πως η Ευρώπη πρέπει να έχει πρωταγωνιστικό  ρόλο στην κατάπαυση του πυρός στην Ουκρανία, γιατί δεν είναι ξεκάθαρο εάν οι ΗΠΑ έχουν εξίσου ισχυρά κίνητρα για την ταχεία περάτωση του πολέμου (αφού εκ των πραγμάτων δεν υφίστανται τις οδυνηρές του συνέπειες).