Τσακλόγλου : Βιώσιμο ασφαλιστικό σύστημα με αξιοπρεπείς συντάξεις

«Περίπου το 95% των συνταξιούχων θα δουν αύξηση στα εισοδήματά τους και πολλοί από αυτούς θα λάβουν αυξήσεις από περισσότερες από μία πηγές» σημειώνει ο υφυπουργός Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων Πάνος Τσακλόγλου.

Σε συνέντευξή του στο ethnos.gr περιγράφει αναλυτικά τη διαδικασία που θα ακολουθηθεί για τον υπολογισμό των αυξήσεων, ενώ εστιάζει και σε μια σειρά μέτρων στήριξης των συνταξιούχων που θα τρέξουν το προσεχές διάστημα.

Παράλληλα ο κ. Τσακλόγλου αναφέρεται σε νομοσχέδιο που θα συζητηθεί την επόμενη εβδομάδα στη Βουλή και στο οποίο περιλαμβάνονται μια σειρά σημαντικών διατάξεων για τους ασφαλισμένους. Μεταξύ αυτών των διατάξεων είναι η αύξηση του αριθμού των δόσεων της πάγιας ρύθμισης οφειλών από 12 σε 24, καθώς και η μείωση του χρόνου παραγραφής μη βεβαιωμένων ασφαλιστικών οφειλών από είκοσι σε δέκα χρόνια.

Στο οικονομικό πεδίο ο υφυπουργός Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων εστιάζει σε μια σειρά μέτρων που έχουν ληφθεί για την στήριξη των πολιτών. Και όπως υπογραμμίζει με τις ενέργειες που έχουν δρομολογηθεί τόσο σε εθνικό όσο και σε ευρωπαϊκό επίπεδο «θα καταφέρουμε να ανταπεξέλθουμε, χωρίς να αφήσουμε κανέναν συμπολίτη μας αβοήθητο αλλά και χωρίς να θέσουμε σε κίνδυνο τη δημοσιονομική σταθερότητα της χώρας».

Μετά από 12 χρόνια θα υπάρξει «ξεπάγωμα» των συντάξεων από την επόμενη χρονιά. Σε ποιο ύψος αναμένεται να κυμανθούν οι αυξήσεις και τι προβλέπεται για όσους έχουν προσωπική διαφορά;

Πράγματι, ύστερα από 12 χρόνια θα υπάρξει για πρώτη φορά αύξηση στο ύψος των συντάξεων. Όπως προβλέπεται στο ισχύον νομικό πλαίσιο, η αύξηση θα ισούται με το ήμισυ του αθροίσματος του ετήσιου ποσοστού μεταβολής του ΑΕΠ και του μέσου ετήσιου πληθωρισμού του προηγούμενου έτους. H απόφαση της αναπροσαρμογής των συντάξεων θα εκδοθεί μέχρι το τέλος της χρονιάς λαμβάνοντας υπόψη τα στοιχεία της Εισηγητικής Έκθεσης του Κρατικού Προϋπολογισμού. Επειδή τα οριστικά στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ για την μεταβολή του ΑΕΠ δημοσιεύονται κάθε Οκτώβριο, τυχόν διαφορές που μπορεί να προκύψουν θα καλύπτονται στην απόφαση του αμέσως επόμενου έτους και θα αποδίδονται ή θα παρακρατούνται, ανάλογα με το αν η διαφορά που θα προκύψει είναι θετική ή αρνητική. Οι συνταξιούχοι που δεν έχουν προσωπική διαφορά θα λάβουν ολόκληρη την αύξηση, όσοι έχουν μικρή προσωπική διαφορά θα λάβουν τμήμα της αύξησης, ενώ για τους υπόλοιπους μειώνεται η προσωπική διαφορά και θα λάβουν αυξήσεις τα επόμενα χρόνια.

Επιτρέψτε, όμως, να τονίσω ότι εκτός από τις αυξήσεις στις συντάξεις οι συνταξιούχοι θα δουν και άλλες αυξήσεις στα εισοδήματά τους. Καταργείται η έκτακτη εισφορά αλληλεγγύης για περίπου 840 χιλιάδες συνταξιούχους, καταβάλλεται εφάπαξ ενίσχυση 250 ευρώ σε περίπου 1,2 εκατομμύρια συνταξιούχους με σύνολο συντάξεων κάτω των 800 ευρώ και, επιπλέον, καταβάλλεται η τέταρτη ετήσια δόση των αυξήσεων του νόμου Βρούτση σε περίπου 220 χιλιάδες συνταξιούχους με περισσότερα από 30 χρόνια ασφαλιστικού βίου που υπέβαλλαν αίτηση πριν από τον Μάιο του 2016. Περίπου το 95% των συνταξιούχων θα δουν αύξηση στα εισοδήματά τους και πολλοί από αυτούς θα λάβουν αυξήσεις από περισσότερες από μία πηγές.

H ανηφορική πορεία του πληθωρισμού αναμένεται να «συμπαρασύρει» προς τα πάνω και τις εισφορές των ελεύθερων επαγγελματιών. Σε ποιο ύψος θα κυμανθούν οι αυξήσεις στις εισφορές τη νέα χρονιά ;

Με το νόμο 4670/2020, αποσυνδέθηκαν οι εισφορές των μη μισθωτών από το φορολογητέο εισόδημά τους και δόθηκε η δυνατότητα ελεύθερης επιλογής μεταξύ έξι ασφαλιστικών κατηγοριών. Ο ίδιος νόμος προέβλεψε πάγωμα των εισφορών για τρία χρόνια στο επίπεδο του 2020 και η αναπροσαρμογή τους βάσει του πληθωρισμού την 01/01/2023. Από τις έξι αυτές ασφαλιστικές κλάσεις, η συντριπτική πλειονότητα των ελεύθερων επαγγελματιών, δηλαδή πάνω από 1 εκατομμύριο σε σύνολο περίπου 1,3 εκατομμυρίων, έχουν επιλέξει τη χαμηλότερη ασφαλιστική κατηγορία.

Οι καταβαλλόμενες εισφορές σε αυτή την κατηγορία είναι χαμηλότερες από αυτές που αντιστοιχούν σε έναν ανειδίκευτο εργάτη που αμείβεται με τον κατώτατο μισθό και παραμένουν χαμηλότερες ακόμα και μετά την προβλεπόμενη αύξησή τους στις αρχές της νέας χρονιάς. Σημειώστε, μάλιστα, ότι η ψαλίδα αυτή θα μεγαλώσει ακόμη περισσότερο με την αύξηση του κατώτατου μισθού την επόμενη χρονιά. Όσο μεγαλύτερη είναι αυτή η ψαλίδα, τόσο χαμηλότερες θα είναι οι συντάξεις που θα λάβουν οι μη μισθωτοί, με προφανείς συνέπειες για το βιοτικό τους επίπεδο όταν θα φτάσουν σε ηλικία συνταξιοδότησης.

Επιπλέον, δεν πρέπει να ξεχνάμε πως σε διανεμητικά συστήματα σαν το δικό μας, οι εισφορές των σημερινών ασφαλισμένων καλύπτουν -μαζί βέβαια με τη σημαντική ενίσχυση από τον κρατικό προϋπολογισμό- τις σημερινές συντάξεις. Δεδομένου ότι την επόμενη χρονιά αυξάνονται οι συντάξεις δεν μπορούμε να αυξάνουμε μόνο τις παροχές αδιαφορώντας για τον τρόπο που αυτές θα χρηματοδοτηθούν. Στόχος μας δεν είναι να προσθέσουμε πρόσθετα οικονομικά βάρη στους μη μισθωτούς, αλλά να διασφαλίσουμε πως οι συντάξεις θα εξασφαλίζουν και στο μέλλον ένα αξιοπρεπές επίπεδο διαβίωσης, το ασφαλιστικό σύστημα της χώρας θα παραμείνει βιώσιμο και δεν θα οδηγηθούμε ξανά εξαιτίας του σε συνθήκες δημοσιονομικής αστάθειας.

Το δρόμο για την Βουλή παίρνει ένα πολυνομοσχέδιο του υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων, που περιλαμβάνει μια σειρά ευνοϊκών ρυθμίσεων για τους οφειλέτες. Ωστόσο η αύξηση των επιτοκίων από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα αυξάνει και τις οφειλές προς τα ασφαλιστικά ταμεία. Θα υπάρξει ρύθμιση για να «παγώσουν» τα επιτόκια στα ταμεία;

Κυρία Κοκκαλιάρη, το νομοσχέδιο που θα συζητηθεί την επόμενη εβδομάδα στη Βουλή περιλαμβάνει μια σειρά σημαντικών διατάξεων για τους ασφαλισμένους όπως είναι η αύξηση του αριθμού των δόσεων της πάγιας ρύθμισης οφειλών από 12 σε 24, καθώς επίσης και η μείωση του χρόνου παραγραφής μη βεβαιωμένων ασφαλιστικών οφειλών από είκοσι σε δέκα χρόνια. Και με τις δυο αυτές παρεμβάσεις επιχειρούμε να ενισχύσουμε το αίσθημα της ασφάλειας δικαίου στον ασφαλισμένο και, επιπλέον, να εναρμονίσουμε τους διοικητικούς κανόνες της κοινωνικής ασφάλισης με τους αντίστοιχους κανόνες της φορολογικής διοίκησης.

Στο ίδιο πνεύμα της δημιουργίας ενιαίων κανόνων κινούμαστε και στο ζήτημα των επιτοκίων. Η κυβέρνηση έχει ήδη αποφασίσει το πάγωμα των επιτοκίων για τις φορολογικές οφειλές, κάτι που δρομολογείται και για τις οφειλές προς τον ΕΦΚΑ, προκειμένου να αποφευχθεί η επιβάρυνση των οφειλετών λόγω της μεγάλης αύξησης των επιτοκίων.

Στο ίδιο νομοσχέδιο προβλέπεται διάταξη που κλείνει σταδιακά τα «παράθυρα» πρόωρης εξόδου στο δημόσιο τομέα. Ποιους αφορά το μέτρο; Θα υπάρξουν άλλες παρεμβάσεις το επόμενο διάστημα όσον αφορά στα όρια ηλικίας;

Το ζήτημα αυτό ήταν άλλη μια παθογένεια που κληρονομήσαμε στο Υπουργείο Εργασίας από την προσφιλή τακτική του ΣΥΡΙΖΑ να αλλοιώνει νομοθετικές διατάξεις μέσω εγκυκλίων. Από την πρώτη στιγμή είχαμε πει πως στόχος μας είναι να ενιαιοποιήσουμε τους κανόνες και να μην θιγούν γεγενημένα δικαιώματα. Και αυτό κάνουμε. Στο νομοσχέδιο που φέρνουμε στη Βουλή προβλέπεται ότι τα μειωμένα όρια ηλικίας για όσους δημόσιους υπαλλήλους θεμελίωσαν συνταξιοδοτικό δικαίωμα μέχρι 31.12.2012 και έχουν υποβάλλει αίτηση συνταξιοδότησης για μειωμένη σύνταξη εντός του 2022 διατηρούνται ενεργά. Το ίδιο ισχύει και για όσους συμπληρώσουν τα μειωμένα αυτά όρια μέχρι και 31.12.2022 ακόμα και αν δεν έχουν υποβάλλει ακόμα αίτηση. Οι τελευταίοι μάλιστα θα μπορούν να ασκήσουν το δικαίωμα τους για πρόωρη συνταξιοδότηση οποτεδήποτε επιθυμούν, δηλαδή και μετά το 2023. Φροντίσαμε αφενός μεν να μην αιφνιδιάσουμε τους πολίτες, αφετέρου δε –ακολουθώντας και σχετική γνωμοδότηση του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους- να ενιαιοποιήσουμε τους κανόνες μεταξύ δημόσιων και ιδιωτικών υπαλλήλων που θεμελιώνουν συνταξιοδοτικό δικαίωμα από 01.01.2013 και μετά.

Το πρόβλημα των ορίων ηλικίας το αντιμετωπίζουν όλες οι ευρωπαϊκές χώρες. Σε όλες σχεδόν αυτές τις χώρες οι κύριες συντάξεις απονέμονται με διανεμητικό σύστημα. Δηλαδή, οι συντάξεις των τωρινών συνταξιούχων πληρώνονται από τις εισφορές των τωρινών εργαζομένων. Δεδομένου ότι, εκτός του ότι τα ποσοστά γονιμότητας έχουν μειωθεί σε πρωτοφανή επίπεδα, έχουμε και την ιδιαίτερα ευχάριστη εξέλιξη ότι αυξάνεται ταχύτατα τόσο το προσδόκιμο της επιβίωσης όσο και το λεγόμενο «υγιές προσδόκιμο της επιβίωσης». Ο συνδυασμός των δύο αυτών παραγόντων για τα συνταξιοδοτικά συστήματα αν μείνουν αμετάβλητα τα όρια συνταξιοδότησης είναι δυνητικά εκρηκτικός. Αυτός είναι και ο λόγος για τον οποίο οι περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες, μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα, έχουν συνδέσει το όριο συνταξιοδότησης με το προσδόκιμο της επιβίωσης. Όμως, όταν εισήχθη αυτή η νομοθεσία στην Ελλάδα το όριο συνταξιοδότησης ήταν τα 65 χρόνια και λίγο αργότερα αυξήθηκε στα 67. Αυτός είναι ο λόγος που δεν πρόκειται να δούμε αλλαγές του ορίου τα επόμενα χρόνια.

Φέτος έχει μπει σε εφαρμογή ένα νέο σύστημα στην επικουρική ασφάλιση, που προβλέπει «ατομικούς κουμπαράδες» για τους νέους ασφαλισμένους. Πως προχωρά μέχρι τώρα η εισαγωγή του κεφαλαιοποιητικού συστήματος στην επικουρική ασφάλιση;

Η εισαγωγή της κεφαλαιοποιητικής επικουρικής ασφάλισης στοχεύει στη μείωση της έκθεσης του ασφαλιστικού συστήματος στη δημογραφική γήρανση του πληθυσμού, στην αύξηση των αποταμιεύσεων, ενισχύοντας έτσι την ανάπτυξη, στην παροχή αντικινήτρων για ανασφάλιστη εργασία και στην παροχή υψηλότερων συντάξεων στις επόμενες γενιές. Πρόκειται για μια σημαντική μεταρρύθμιση που εκσυγχρονίζει το ασφαλιστικό μας σύστημα

Μέσα σε μόλις 10 μήνες από την έναρξη της λειτουργίας του, το ΤΕΚΑ έχει ήδη πάνω από 120.000 ασφαλισμένους, γεγονός που αντικατοπτρίζει την καλή πορεία της αγοράς εργασίας στην χώρα μας. Λειτουργούν ήδη σημαντικές ηλεκτρονικές εφαρμογές: η ΑΠΔ, το Μητρώο Ασφαλισμένων, η Οικονομική Καρτέλα Εργοδότη και άλλες, ενώ πρόσφατα ξεκίνησε και η λειτουργία του myTEKA για τους μη μισθωτούς, μέσω της οποίας καθένας θα μπορεί να βλέπει το σωρευμένο κεφάλαιο και την πορεία των επενδύσεών του. Πλέον, βρισκόμαστε στα πρόθυρα της συγκρότησης του πρώτου Διοικητικού Συμβουλίου στο οποίο θα πέσει και το βάρος για την υλοποίηση της δεύτερης και τρίτης φάσης της επενδυτικής λειτουργίας του ταμείου. Με λίγα λόγια, το ΤΕΚΑ αναπτύσσεται καθημερινά προς όφελος των ασφαλισμένων του.

Ο χειμώνας αναμένεται να είναι δύσκολος για τα νοικοκυριά, καθώς η πορεία των τιμών στην ενέργεια συμπαρασύρει προς τα πάνω και τις τιμές σε βασικά αγαθά. Να αναμένονται και πρόσθετα μέτρα στήριξης σε περίπτωση που συνεχιστεί το κύμα των ανατιμήσεων ; Υπάρχουν τα δημοσιονομικά περιθώρια για νέες παρεμβάσεις ;

Βασική προτεραιότητα της κυβέρνησής μας ήταν και παραμένει η ανάταξη της εθνικής οικονομίας, η υλοποίηση διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων, η αύξηση των επενδύσεων και των εξαγωγών, η δημιουργία νέων και καλύτερα αμειβόμενων θέσεων εργασίας, με την ταυτόχρονη πάντα συμμετοχή των πολιτών σε αυτό που πολύ συχνά ο Πρωθυπουργός αναφέρει ως «μέρισμα ανάπτυξης».

Παρά την παγκόσμια αλλά και εθνική ύφεση που προκάλεσε η αναστολή δραστηριοτήτων που επέβαλλε η πανδημία και στη συνέχεια ο πόλεμος στην Ουκρανία, η κυβέρνηση συνέχισε στο δρόμο της στήριξης του εργαζόμενου, του άνεργου, του συνταξιούχου. Προφανώς, αυτοί ευνοούνται από την μείωση του εισαγωγικού φορολογικού συντελεστή, τη μείωση των ασφαλιστικών εισφορών, τη μείωση του ΕΝΦΙΑ, την κατάργηση της Εισφοράς Αλληλεγγύης, την αύξηση του κατώτατου μισθού, τη στήριξη των εισοδημάτων στην περίοδο της πανδημίας αλλά και την απορρόφηση του μεγαλύτερου μέρους των οικονομικών επιπτώσεων της ενεργειακής κρίσης.

Η επιδότηση στους λογαριασμούς ηλεκτρικού ρεύματος και φυσικού αερίου συνεχίζεται ενώ μόλις ξεκίνησε και η διάθεση του επιδόματος θέρμανσης βάσει εισοδηματικών κριτηρίων. Ταυτόχρονα, με το «καλάθι του νοικοκυριού» παρέχεται ένα δίχτυ προστασίας στα πληττόμενα νοικοκυριά. Γνωρίζουμε πολύ καλά ότι οι ανάγκες είναι μεγάλες και, δυστυχώς, λόγω του πληθωρισμού αυξάνονται. Πιστεύουμε πως με τις ενέργειες που έχουμε δρομολογήσει τόσο σε εθνικό όσο και σε ευρωπαϊκό επίπεδο -υπενθυμίζω ότι οι προτάσεις της χώρας για την αντιμετώπιση της ενεργειακής κρίσης έχουν υιοθετηθεί σε σημαντικό βαθμό σε ευρωπαϊκό επίπεδο- θα καταφέρουμε να ανταπεξέλθουμε, χωρίς να αφήσουμε κανέναν συμπολίτη μας αβοήθητο αλλά και χωρίς να θέσουμε σε κίνδυνο τη δημοσιονομική σταθερότητα της χώρας.